به بهانه فیلم سعادت آباد / بررسی خرد و درشت خیانت های زناشویی

چه نزدیک اما فرسنگها دور از هم نشسته ایم…

* دکتر فاطمه بهرامی
روان درمانگر زوج و خانواده

سعادت آباد عنوان فیلمی است به کارگردانی مازیار میری است که در سال ۱۳۸۹ به اکران عمومی رسید. در فیلم سینمایی سعادت آباد بازیگرانی همچون لیلا حاتمی، حامد بهداد، مهناز افشار، هنگامه قاضیانی، حسین یاری، امیر آقایی و مینا ساداتی شرکت دارند.

داستان این فیلم درباره زندگی زناشویی سه زوج است که همگی با هم دوست هستند. شخصیت اصلی فیلم زنی به نام یاسی (با بازی لیلا حاتمی) است که دختر بچه ای نیز دارد. یاسی باردار است ولی روابطش با همسرش محسن (با بازی حامد بهداد) رو به سردی رفته است و به همین خاطر در صدد برگزاری جشن تولدی برای محسن است تا رابطه ی خود و همسرش را بهبود بخشد. او قصد دارد که در این جشن خبر بارداری اش را نیز به محسن بدهد. در تمام طول فیلم نوع نگاه و حرکات یاسی دال بر غم او در رابطه با زندگی زناشویی و نقش بازی همسرش به همراه بی توجهی اوست که این را می توان در نگاه هر زوجی که نیازهای اساسی اش در رابطه زناشویی پاسخ داده نمی شودجستجو کرد.

در خلال فیلم، داستان دو زوج دیگر نیز روایت می شود. زوج هایی که در حقیقت دوستان یاسی و محسن هستند و برای جشن تولد به خانه ی آن ها می آیند. اغلب فیلم در خانه فیلم برداری شده است و کارگردان قصد دارد تنش های موجود در کانون خانواده را برای مخاطبش به نمایش بگذارد.
علی و لاله زوج دیگری هستند که به تازگی ازدواج کرده اند. امیر آقایی نقش علی و مهناز افشار نقش لاله را در فیلم ایفا کرده اند. یکی از ماجراهای اصلی و درگیرکننده این فیلم مربوط به این زوج است. علی که به شدت به همسرش علاقمند است ولی دارای یک نگاه بد بینانه می باشد فضای بسته ای را برای لاله ایجاد کرده و اجازه کار کردن را نیز از او گرفته است و بیشتر مایل است که او در خانه باشد؛ یک نوع حس وابستگی افراطی که بوی تملک می دهد و لاله نیز برای این که مانعی برای کار کردنش وجود نداشته باشد بارداری اش را از علی مخفی کرده و بچه شان را سقط کرده است. جایی که استقلال طلبی و فردیت خواهی جای حس مادر شدن را می گیرد.
به نظر می رسد این ارمغان جامعه ای است که زنان در آن به مسابقه با مردان مشغولند که نکند گوی سبقت را مردان به دست گیرند و سلطه جویی بر زنان ادامه دهند.مسابقه ای که برنده شدن در آن بر حس مادری می چربد.
لاله به دلیل ترس ماجرای سقط جنین را از همسر خود مخفی می کند که خود این بر بدبینی و شک و تردید او می افزاید.اما در مهمانی یاسی طی اتفاقاتی این ماجرا لو رفته و دعوای شدیدی را در پی دارد. امیر آقایی در این فیلم به شدت درخشان ظاهر شده است. او با بازی خوبش توانسته علی را به عنوان فردی عاشق اما سخت گیر، به شدت سنتی و بدگمان به خوبی به تصویر بکشد.
شاید بتوان شخصیت علی را با شخصیت محسن مقایسه کرد. علی به شدت به همسرش توجه می کند و عشق بیش از اندازه ی او برای لاله محدودیت زا است که گاهی این محدودیت زا بودن ارزش آن عشق و علاقه را در نگاه زن از بین می برد. در مقابل محسن هیچ توجهی به همسرش ندارد و مدام درگیر کارش است تا حدی که متوجه بیماری لاله و حال بد او نیز نمی شود. و این هم نقطه افراط بی توجهی را به نمایش می گذارد که در دل رابطه سردی و نا امیدی به بار می آورد. او معشوقه ای نیز دارد که در فیلم به طور گذرا به آن اشاره می شود که این ماجرا خود عامل ویرانگر دیگری بر رابطه آنهاست که زوج ها مثال کسی می شوند که با دست خود تیشه برداشته و به جان ریشه خانه و خانواده خود می زنند چون هیچ چیز به اندازه خیانت خانمان بر انداز نیست.

بهرام و تهمینه نیز دو زوج دیگر فیلم هستند که روابطشان کاملا به هم خورده است و قصد جدایی دارند اما با سیلی صورت خود را سرخ نگه داشته اند. آن ها حتی به سختی با هم صحبت می کنند و اگر هم دیالوگی بینشان رد و بدل شود پر از کنایه است. بهرام نیز که رابطه ی به هم ریخته ای با تهمینه دارد به یاسی علاقه مند است و مخاطب این را از نگاه های عاشقانه و توجهات بهرام به یاسی، متوجه می شود.
حسین یاری در نقش بهرام و هنگامه قاضیانی در نقش تهمینه در سعادت آباد حضور پیدا کرده اند.
نگا ههای بهرام به یاسی و بی مهری محسن به یاسی مخاطب را به این کنجکاوی می کشاند که در نهایت در برابر این همه بی مهری و با وجود نگاه عاشقانه یک مرد، یاسی به سمت چه تصمیمی سوق پیدا می کند.
آیا یاسی مثل مادری فداکار ظاهر می شود که می خواهد دستان فرزندان خود را در دست داشته باشد و یا از این زندگی سخت و طاقت فرسا خارج و قضاوت یک زن هوسران را با خود حمل می کند و به دنبال مسیر عاشقانه بهرام کشیده می شود؟
شاید درون مایه ی سعادت آباد را بتوان مخفی کاری های زوجین در زندگی زناشویی و خیانت دانست دو موردی که از مهم ترین اتفاقات یک رابطه محسوب می شوند و می توانند زندگی هر دو نفر را نابود کنند هر چند به دلیل سانسور قسمت هایی از فیلم موضوع خیانت به درستی نمایش داده نمی شود و این سانسور پایان بندی فیلم را نیز تحت تاثیر قرار داده است.

در سعادت آباد نشانه های زیادی از تنش و روابط کدر خانوادگی مشاهده می کنید. بریدن دست یاسی در ابتدای فیلم. آیینه شکسته اتاقش، جویدن لب هایش در سکانس های مختلف و… که همگی خبر از محیط نا آرام خانوادگی دارند. تنش های خانوادگی و روابط پیچیده از موضوعات اصلی داستان هستند …

زوج ها در این فیلم زندگی را بازی می کردند نه اینکه زندگی را زندگی کنند.سعی شده در این فیلم نمونه ای از خرد و درشت دروغ و خیانت و خودخواهی و بیراهه روی های زندگی زناشویی نشان داده شود که فضای زندگی را آلوده و ناامن کرده، رابطه زناشویی را سرد و پر تنش ساخته و زندگی خانوادگی را به لبه پرتگاه نزدیک می کند.
زوج ها باید مراقب ویرانگرهای رابطه زوجی خود باشند که از درون نا آرام شان نشأت می گیرد و برون را پر از تنش و نا بسامانی می کند.
و اینجاست که باید گفت چه نزدیک اما فرسنگها دور از هم نشسته ایم.