این سندرم یک مشکل شایع در مچ دست است که در ارتباط با عوامل مختلفی ایجاد می گردد.شکستگی ها،دررفتگی ها،تومورها،برخی از بیماری ها(مثلا دیابت یا اختلالات تیروئید) و به خصوص انجام فعالیت های تکراری در ناحیه مچ دست،از مواردی هستند که باعث درگیری عصب مدین مچ دست می گردند.
سندرم تونل مچ دستی(carpal tunnel syndrome) بیماری رنج‌آور و ناتوان کننده‌ای است که در اثر افزایش فشار داخل کانال مچ دستی ایجاد شده و در نتیجه آسیب به عصبی که از داخل کانال رد میشود (عصب مدیان ) رخ میدهد.
اگر به هر علتی از جمله استفاده بیش از حد از مچ دست،فشار کانال ناحیه مچ افزایش یابد،منجر به کاهش خون رسانی به عصب در اثر تنگی عروق شده و مجموعه‌ای ازعلائم و نشانه‌ها را پدید می آورد که مشخص کننده سندرم کانال مچ دستی(CTS)است.
این سندرم در افرادیکه از دستهایشان استفاده زیادی بعمل می آورند بیشتر دیده میشود بعنوان مثال جانبازانی که دچار قطع نخاع پشتی یا کمری هستند و یا بعلت قطع اندامهای تحتانی شان نیاز به استفاده بیش از حد از دستها جهت حرکات جابجائی و انتقالی دارند بطور شایعی دچار سندرم میشوند .همچنین در خانم هایی که برای تمیز کردن خانه به میزان زیاد از دستشان استفاده می‌کنند و بعضی شغلها مثل نانوایی و کفاشی شایع است.
سندرم تونل مچ دستی
علائم سندرم تونل مچ دستی: بیماران اکثرا” از خواب رفتگی ،بی حسی و گزگز و مورمور یا سوزن سوزن شدن انگشتان در قلمرو عصب دهی عصب مدیان (سه انگشت اول از طرف شصت ) شکایت دارند. بسیاری از بیماران نیز از درد مچ دست در شب یا پس از کارزیاد با دست یا انگشتان شاکی هستند و یا از خواب رفتن شدید دست و انگشتان توام با درد و ناراحتی شبانه که منجر به بیدار شدن از خواب میشود رنج می برند به حدی که مجبورند با تکانهای مکرر دست و یا مالش آن، این احساس ناراحتی را موقتا” رفع نموده و مجددا” بتوانند بخوابند.
در موارد پیشرفته بیماری، ضعف انگشتان شست و اشاره توام با لاغری عضلات مربوطه رخ میدهد و منجر به سقوط اشیاء از دست می گردد. در پاره‌ای موارد بیمار از درد ساعد، آرنج یا شانه به تنهائی ، ممکن است شاکی باشد و یا درد مچ دست ممکن است به هر منطقه‌ای از اندام فوقانی ( از گردن تا نوک انگشتان) ارجاع داده شود زیرا عصب مدیان از ریشه‌های عصبی گردن C6 تا T1 عصب دریافت می کنند.
نشانه‌های بالینی سندرم تونل مچ دستی:
۱- ممکن است کاهش حس لمس در محدوده عصب دهی عصب مدیان ( شکل۱ ) مشاهده شود اما علیرغم شکایات حسی بیمار اغلب در مراحل اولیه بیماری در معاینه قابل کشف نیست.
۲- نشانه فالن: اگر مچ هر دو دست را در حالت کاملا” خم شده ازپشت بهم وصل کنیم و بمدت حداکثر ۶۰ ثانیه نگهداریم چنانچه در انگشتان مربوط به محدوده عصب مدیان گزگز، مورمور، سوزن سوزن شدن یا کرختی و بی‌حسی ایجاد شود، تست مثبت می باشد.
۳- نشانه تینل: اگر بوسیله نوک انگشت اشاره روی تونل مچ دستی بیمار ضربات ملایمی بصورت دق کردن وارد کنیم و در محدوده انگشتان عصب مدیان ایجاد علائم گزگز و مورمور یا سوزن سوزن شدن یا احساس برق گرفتگی بوجود آید مثبت تلقی میشود.
۴- تست فشار روی عصب مدیان ( تست دور کان): چنانچه بمدت حداکثر ۶۰ ثانیه روی تونل مچ دستی فشار ملایمی وارد کنیم و علائم گزگز و مورمور یا بی حسی یا سوزن سوزن شدن و کرختی در انگشتان مربوط به عصب مدیان ایجاد شود تست مثبت می باشد.
۵- ضعف عضلات ناحیه کف دستی انگشت شست بهمراه تحلیل و لاغر شدگی این عضلات در موارد شدید و طول کشیده .
درمان: در موارد خفیف توصیه هایی برای استفاده کمتر از مچ دست و چند حرکت کششی و اصلاحی موثر است اما در موارد پیشرفته تر و طول کشیده تزریق استرویید در محل تاندون و گاهی عمل جراحی جهت آزاد سازی عصب و رفع فشار به آن بنا به صلاحدید پزشک توصیه میگردد.
