اظهارنظرهایی مبنی بر اینکه نامزد اصلاح طلب ریاست جمهوری می تواند قیمت بنزین را افزایش دهد، نگرانی از تکرار اعتراضات سراسری را افزایش داده است

پیش از دور دوم ریاست جمهوری ایران، افزایش شناور قیمت بنزین ممکن است باعث اعتراضات جدیدی شود

با نزدیک شدن به دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ایران، اظهارات یکی از مقامات ستاد انتخاباتی مسعود پزشکیان، اصلاح طلب، احتمال افزایش قیمت بنزین توسط دولت را بیان کرده اقدامی که در گذشته اعتراضات سراسری را برانگیخت.

در حالی که هنوز آزمایشی است، اقتصاددانان مدت‌هاست که هشدار داده‌اند که ایران باید سیستم یارانه‌های خود را اصلاح کند که برآورد می‌شود ده‌ها میلیارد دلار در سال برای جمهوری اسلامی هزینه داشته باشد. در سال ۲۰۱۹، افزایش مشابهی باعث تظاهرات گسترده و سرکوب خونینی شد که پس از اعتراضات سال ۲۰۲۲ به قتل مهسا امینی شدیدتر شد.

روز شنبه، علی عبدالعلی زاده، رئیس ستاد انتخاباتی پزشکیان به خبرنگاران گفت که در دوره ریاست جمهوری احتمالی او شاهد افزایش قیمت سوخت و سایر اقلام بدون هیچ اعتراضی خواهد بود.

عبدالعلی زاده گفت نگران نباشید بنزین به هر قیمتی که باشد، خواهید دید که با آرامش و همکاری مردم اجازه داده می شود.

تندروها بلافاصله پزشکیان را به برنامه ریزی برای افزایش هشت برابری قیمت سوخت متهم کردند. اردوگاه پزشکیان بر اساس اظهارات نزدیکان به تندرو مدعی شد که قیمت در دوران سعید جلیلی، مذاکره کننده سابق هسته ای که پزشکیان در انتخابات روز جمعه با آن مواجه است، ۱۲ برابر بیشتر خواهد بود. آن مقام، مجید کریمی، پیشنهاد کرد که ایرانیان باید بهای جهانی را در پمپ بپردازند.

مردمی که در راهپیمایی جلیلی تجمع کرده بودند، تابلویی را حمل می کردند که نسبت به هر گونه افزایش قیمت هشدار می داد و می گفتند ما بنزین را با قیمت لیتری ۲۵۰ هزار ریال نمی خواهیم، ​​لیتری ۴۰ سنت یا گالن ۱.۵۵ دلار است.

اما مهم نیست که چه کسی انتخاب شود، به احتمال زیاد ایران شاهد افزایش قیمت سوخت خواهد بود.

ایران حداقل قیمت بنزین را ۵۰ درصد افزایش داد و به ۱۵۰۰۰ ریال در هر لیتر در سال ۲۰۱۹ رساند یا ۱۲ سنت در لیتر یا حدود ۵۰ سنت در هر گالن. اما با توجه به سقوط ارزش پول ایران از آن زمان به بعد، اکنون ۲ سنت در لیتر یا ۹ سنت در هر گالن است. پس از سهمیه ۶۰ لیتری ماهیانه، لیتری ۳۰ هزار ریال است. در آن زمان تقریباً ۲۴ سنت در لیتر یا ۹۰ سنت در هر گالن بود، اما اکنون تقریباً ۵ سنت در لیتر یا ۱۸ سنت در هر گالن است. طبق گزارش AAA، در مقایسه، میانگین یک گالن گاز معمولی در ایالات متحده ۳.۵۰ دلار است.

طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی مستقر در پاریس، ایران در سال ۲۰۲۲ ۵۲ میلیارد دلار برای یارانه‌های نفتی هزینه کرده است که بیش از هر کشور دیگری در جهان است. ایران در آن سال ۳۶ درصد از کل تولید ناخالص داخلی یا ۱۲۷ میلیارد دلار را صرف یارانه های نفت، برق و گاز طبیعی کرد.

اگرچه ده‌ها میلیارد دلار یارانه برای دولت جمهوری اسلامی هزینه دارد، اما بنزین ارزان عملاً در این کشور که چهارمین ذخایر بزرگ نفت خام جهان را در خود جای داده است، علی‌رغم چندین دهه مشکلات اقتصادی از زمان انقلاب اسلامی ۱۹۷۹، حق تولد محسوب می‌شود. بنزین در آنجا همچنان یکی از ارزان‌ترین بنزین‌ها در جهان است، تا حدی برای کمک به پایین نگه‌داشتن هزینه‌ها برای افراد کم‌کار که اغلب تاکسی می‌رانند تا خرج زندگی خود را تامین کنند.

افزایش‌های سال ۲۰۱۹ منجر به تظاهرات در حدود ۱۰۰ شهر و شهرستان در سراسر ایران شد و پمپ بنزین‌ها و بانک‌ها به آتش کشیده شدند. به گفته عفو بین‌الملل، سرکوب‌های متعاقب آن شامل حداقل ۳۲۱ کشته شد. هزاران نفر بازداشت شدند.

در خیابان های تهران نگرانی مردم از افزایش قیمت سوخت افزایش یافته است.

آیا میدانید چه معنایی میدهد؟ من ممکن است سوخت بخرم تا همه چیز را آتش بزنم.، راننده تاکسی، رسول کاشانی، ۴۵ ساله، گفت اصلا رای نمی دهم. هر دو قصد دارند مردم عادی را سلاخی کنند.

شهروز ایمانی، مادر ۳ فرزند ۴۱ ساله، گفت که قصد دارد به جلیلی رای دهد زیرا معتقد است که او با توجه به برنامه آشکار پزشکیان برای افزایش قیمت ها، بیشتر به فقرا اهمیت می دهد. او گفت اگر قیمت سوخت افزایش یابد، این ما را از نیازهای روزانه ما حتی سبزیجات و نان محروم خواهد کرد.

یک کتابفروش در خیابان مشهور انقلاب تهران نیز نگران فقرا بود. عباس ایرانی گفت ما نمی توانیم دوباره این را تحمل کنیم، شاید لازم باشد برای کار به کشورهای همسایه فرار کنیم.

مهدی رباطی، تحلیلگر تجاری و مدیر عامل یک شرکت کارگزاری ایرانی، در پلتفرم رسانه اجتماعی X هشدار داد که سیاست‌های اقتصادی و مواضع سخت‌گیرانه جیلی می‌تواند آسیب‌های اقتصادی در مقیاس مائوتسه تونگ چین به همراه داشته باشد. وی نوشت خروجی این تفکر نابودی کامل ریال، گسترش فقر مطلق در سراسر کشور، سلب همه آزادی های سیاسی و اجتماعی، قحطی و کوپنی شدن کامل اقتصاد و بسیاری پیامدهای کابوس آور دیگر است.