مسائل داخلی ایران در بحبوحه عقبنشینیهای سیاست خارجی، رئیسجمهور را تحت فشار قرار داده
تغییرات در غزه، لبنان و سوریه و تنشهای ناشی از اعدامها، طرح افزایش قیمتبنزین و قانون حجاب اوضاع را پیچیده کرده
مسائل داخلی ایران در بحبوحه عقبنشینیهای سیاست خارجی، رئیسجمهور را تحت فشار قرار میدهد
سقوط بشار اسد در سوریه، آخرین حلقه از زنجیره تغییرات در سیاست خارجی جمهوری اسلامی است که شامل تضعیف متحدان آن در لبنان و غزه نیز میشود.
این تحولات همزمان با افزایش نارضایتی داخلی ناشی از افزایش اعدامها، برنامهریزی برای افزایش قیمت بنزین، و تصویب قانون پیشنهادی حجاب و عفاف رخ داده است؛ قانونی که جریمههای سنگین و محرومیت از خدمات عمومی را برای زنان به همراه دارد.
تلاقی این رویدادها، فشار بیسابقهای را بر رئیسجمهور مسعود پزشکیان وارد کرده تا نشان دهد از زمان انتخابش در ماه ژوئن، چه اصلاحاتی انجام داده است. او در داخل کشور بهعنوان چهرهای میانهرو شناخته میشود که با پارلمان محافظهکار تعامل دارد، اما حامیانش بیصبرانه منتظر اقداماتی هستند که به بهبود اقتصاد منجر شود.
طبق گزارش گروههای حقوق بشری، تعداد اعدامها در ایران تا سال ۲۰۲۴ به ۷۹۸ مورد رسیده که تنها در ماه نوامبر ۱۴۴ اعدام انجام شده است.
همزمان، اعلام پایان مراحل قانونی لایحه حجاب و عفاف و اجرای آن در ظرف دو هفته آینده، موجی از انتقادها را برانگیخته است. این واکنشها حکایت از تعویقهای مکرر در اجرای این قانون دارد.
لایحه ۷۴ مادهای حجاب و عفاف، حتی از سوی برخی روحانیون برجسته نیز مورد انتقاد قرار گرفته است، چرا که نگرانند این اقدام به افزایش احساسات ضد دینی منجر شود. در همین حال، آناهیتا همتی، بازیگر سینمای ایران، با انتشار تصویری از خود در حالی که سرش را تراشیده است، نوشت: «حاضرم تمام عمرم کچل باشم، زیرا زن بودن در ایران چیزی جز رنج و تحقیر به همراه نداشته است.»
این لایحه که نزدیک به دو سال در حال تدوین بوده است، پس از اعتراضهای سراسری ناشی از مرگ مهسا امینی، دختر ۲۲ سالهای که در سال ۲۰۲۲ در بازداشت پلیس اخلاقی به دلیل عدم رعایت حجاب اجباری جان باخت، مطرح شد.
قانون جدید، جریمههای تصاعدی برای نقض قوانین حجاب اجباری اعمال میکند که میتواند به محرومیت از خدمات عمومی، از جمله دریافت گذرنامه و گواهینامه رانندگی، منجر شود. همچنین مشاغلی مانند هتلها و فروشگاهها ملزم به اجرای حجاب اجباری شدهاند.
رئیسجمهور مسعود پزشکیان این لایحه را غیرمنصفانه توصیف کرده و معتقد است اجرای آن ممکن است به نارضایتی عمومی دامن بزند. او اشاره کرده است که اختیاراتش طبق قانون اساسی برای جلوگیری از چنین لایحهای محدود است. این موضعگیری نشان میدهد که ممکن است او در حال خرید زمان باشد تا از رویارویی مستقیم اجتناب کند.
یکی از مواد این لایحه به ادارات دولتی اجازه میدهد دوربینهای مداربسته با فناوری تشخیص چهره نصب کنند و در صورت لزوم، تصاویر ضبطشده را برای شناسایی افراد مظنون به نقض قوانین حجاب در اختیار پلیس قرار دهند.
وضعیت اقتصادی ایران موجب افزایش ناامیدی از سیاستهای خارجی پرهزینه و مداخلهجویانه این کشور، بهویژه در لبنان و سوریه، شده است؛ جایی که تهران همچنان از متحدان خود حمایت میکند. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، روز یکشنبه در یک مصاحبه تلویزیونی طولانی، از سرعت و نحوه عقبنشینی ارتش سوریه ابراز تعجب کرد.
او تأکید کرد که حضور جمهوری اسلامی در سوریه در ابتدا برای مبارزه با داعش بوده و پس از آن نیروهای ایرانی عقبنشینی کردهاند. عراقچی همچنین اظهار داشت که حزبالله لبنان، که برای تأمین تسلیحات به مسیرهای سوریه وابسته است، همچنان مقاوم باقی خواهد ماند.
حزبالله لبنان از جمهوری اسلامی بهخاطر پرداخت غرامت به خانوادههایی که در جریان بمبارانهای اسرائیل بیخانمان شدهاند، قدردانی کرده است. این غرامت شامل مبالغی بین ۸۰۰۰ تا ۱۴۰۰۰ دلار برای هر خانواده است که در مجموع ۷۷ میلیون دلار برآورد شده و قرار است میان ۲۳۰ هزار خانواده توزیع شود.
در همین حال، رئیسجمهور مسعود پزشکیان به بررسی افزایش قیمت بنزین پرداخته است؛ موضوعی بسیار حساس در داخل کشور. او تأکید کرده که یارانه سنگین بنزین به بودجه دولت فشار زیادی وارد کرده است.
براساس گزارشی از وزارت امور خارجه آمریکا در سال ۲۰۱۸، جمهوری اسلامی از سال ۲۰۱۱ تاکنون حدود ۱۸ میلیارد دلار برای حمایت از رژیم بشار اسد هزینه کرده است.
مسائل داخلی ایران در بحبوحه عقبنشینیهای سیاست خارجی، رئیسجمهور را تحت فشار قرار میدهد
