تهران برای عقب نشینی از تهدیدات عجولانه خود علیه اسرائیل بلافاصله پس از قتل هنیه به پوشش دیپلماتیک نیاز دارد

رژیم ایران قصد دارد در ازای آتش‌بس غزه، از اسرائیل انتقام بگیرد

خاورمیانه و در واقع بیشتر جهان، آماده می‌شوند تا جمهوری اسلامی به خاطر ترور رهبر سیاسی حماس حمله انتقامی به اسرائیل انجام دهد؛ اما آیا تهران به جای آن آماده عقب نشینی در ازای پیشرفت در مذاکرات صلح غزه است؟ این امیدی بود که رهبران منطقه در یک نشست اضطراری در جده گرد هم آمدند.

چهارشنبه بود و دنیا در اوج بود. پروازهای سراسر ایران و همسایگانش در بحبوحه ترس از پرواز موشک‌ها در هر لحظه لغو شد و باعث تشدید جنگ اسرائیل در غزه شد.

در شرایطی که ایران در آستانه آغاز یک جنگ منطقه‌ای قرار داشت، علی باقری، سرپرست وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی به کمک وزرای خارجه برخی کشورهای مسلمان زمزمه‌هایی می‌کرد.

وزیر امور خارجه کامرون در سمت راست باقری، یمن در سمت چپ او، همراه با اتاقی مملو از سایر وزرای خارجه از کشورهای دارای اکثریت مسلمان نشسته بود تا از تبدیل وضعیت به یک درگیری گسترده‌تر جلوگیری کند.

از زمانی که اسماعیل هنیه، رئیس سیاسی حماس هفته گذشته در تهران ترور شد، رهبران جمهوری اسلامی قول انتقام از اسرائیل را داده‌اند که به ادعای آنها مسئول است. اسرائیل مسئولیت آن را تایید یا رد نکرده است.

محل بی تکلف برای چنین آخرین تلاشی برای فرونشاندن خشم خشمگین جمهوری اسلامی، مقر سازمان همکاری اسلامی (OIC) بود که با استانداردهای مدرن و زرق و برق عربستان سعودی که به سرعت در حال مدرن شدن و درخشندگی است، کم اهمیت است. در گوشه ای غبارآلود و غیرقابل توصیف از شهر جده دریای سرخ قرار دارد.

ایمن صفدی، وزیر امور خارجه اردن، که برای ترویج ابتکاری که پادشاهی آسیب‌پذیرش از آن حمایت می‌کند، از مذاکرات بزرگ خارج شد، اگر بتوان آن را چنین نامید، نمایشنامه را با دقت بیان کرد اولین گام برای توقف تشدید در حال پایان دادن به علت اصلی خود است، که تجاوز مداوم اسرائیل به غزه است.

تلاش برای متقاعد کردن بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل برای ملایم کردن موضع خود در مذاکرات آتش بس با حماس، جدید نیست. اما نتیجه این بار ممکن است بسیار جذاب تر از تلاش های قبلی باشد.

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده می گوید که ایالات متحده و متحدانش مستقیماً به اسرائیل و جمهوری اسلامی اطلاع داده اند که هیچ کس نباید این درگیری را تشدید کند و افزود که مذاکرات آتش بس وارد مرحله نهایی شده است و ممکن است با گسترش بیشتر درگیری در جاهای دیگر منطقه به خطر بیفتد. 

صفدی آخر هفته در تهران بود و با باقری و مسعود پزشکیان، رئیس جمهور جدید ایران ملاقات کرد و به نظر می رسد معتقد است کهجمهوری اسلامی ممکن است به دنبال گسترش درگیری باشد.

رژیم ایران برای عقب نشینی از تهدیدات عجولانه خود علیه اسرائیل بلافاصله پس از قتل هنیه به پوشش دیپلماتیک نیاز دارد آتش بسی در غزه که به تهران اجازه می دهد ادعا کند که بیشتر از اینکه برای انتقام گرفتن به جان فلسطینی ها اهمیت می دهد، اهمیت داده است. صورت حساب اما این بازده باید برای رژیم ایران به اندازه کافی بزرگ باشد زیرا افتخار و بازدارندگی آن در خطر است.

امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، روز چهارشنبه در تماس تلفنی با پزشکیان اعلام کرد که انتقام‌جویی علیه اسرائیل باید کنار گذاشته شود.

پاسخ پزشکیان نشان می‌دهد که دارد گوش می‌دهد. او گفت اگر آمریکا و کشورهای غربی واقعاً می‌خواهند از جنگ و ناامنی در منطقه جلوگیری کنند، برای اثبات این ادعا، فوراً دست از فروش سلاح و حمایت از رژیم صهیونیستی بردارند و این رژیم را مجبور به توقف نسل‌کشی و حمله به غزه و پذیرش آتش‌بس کنند.

آیا حزب الله می تواند به تنهایی عمل کند؟

نکته مهم در تشدید آتش بس در غزه این است که از نظر امید سنگین و از نظر ماهیت کوتاه است.

برای اینکه کار کند، نتانیاهو نیز باید آن را بخرد.

حماس با جایگزینی هنیه با همتای سرسخت تر خود در غزه، یحیی سنوار، معمار حملات ۷ اکتبر، این کار را سخت تر کرد و به هر حال، در حال حاضر تمایلی برای گفتگوهای معنادار ندارند.

این تغییر، اگر قرار است اتفاق بیفتد، طبق اجماع در سازمان همکاری کشورهای اسلامی باید از بیرون باشد، از تنها فردی که از راه دور نفوذ روی نتانیاهو را دارد. جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده.

اما تقریباً یک سال پس از درگیری، بایدن از رویارویی با تندروترین و راست‌گراترین دولت اسرائیل در تاریخ خود امتناع می‌کند و این امر نیز بر ناامیدی‌ها در جده افزوده است.

ریاض منصور، ناظر دائمی فلسطین در سازمان ملل، به همراه باقری و سایرین در اتاق بود.

وی گفت منطقه نیازی به گسترش درگیری ندارد، آنچه منطقه به آن نیاز دارد آتش بس است. آنچه منطقه برای پرداختن به حقوق مشروع نیاز دارد. من احساس می کنم که نخست وزیر نتانیاهو می خواهد رئیس جمهور بایدن را به جنگ با جمهوری اسلامی بکشاند.

آنچه که باقری در جده به دست آورد، نوع حمایت دیپلماتیکی بود که به آنها کمک کرد تا آنها را از طاقچه خارج کنند و منصور گفت با توجه به آنچه جمهوری اسلامی می‌خواست، می‌دانید، احترام به تمامیت ارضی و حاکمیت آن، وجود داشت. حمایتی قوی از این احساس.

زمانی که سرپرست وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی پس از نشست اضطراری چهار ساعته عازم تهران شد، تمرکز کمی به حزب‌الله لبنان، معطوف شد، حزب‌الله لبنان نیز قصد انتقام‌جویی از ترور فؤاد شکر، فرمانده ارشد نظامی خود در بیروت، ساعاتی قبل از کشتن هنیه را دارد.

یک مقام آمریکایی و یک مقام اطلاعاتی غربی به گفتند که ترس از اقدام حزب الله در حال حاضر بیشتر از رژیم ایران است و این احتمال را ایجاد می کند که گروه شبه نظامی مستقر در لبنان ممکن است بدون آنها عمل کند.

از نظر نتانیاهو این ممکن است به نظر معنایی باشد که قصد دارد تمایل اسرائیل برای پاسخ قاطع به هر یک از متجاوزان را کم رنگ کند.

او جمهوری اسلامی و حزب‌الله را دست‌های متفاوت یک رئیس الهیات می‌داند.

به استثنای تبادل آتش مستقیم رژیم ایران و اسرائیل در ماه آوریل، حزب‌الله همواره مشت‌هایی را به اسرائیل زده است که تهران در زدن آن تردید دارد و ممکن است این بار ضربه‌ای مضاعف بزند، یکی برای شکر و دیگری برای هنیه حماس.

اگر چنین بود که انتقام‌جویی اسرائیل علیه حزب‌الله می‌توانست به سرعت به گسترش درگیری منطقه‌ای جمهوری اسلامی تبدیل شود که همه از آن می‌ترسند.

آنچه واضح است، دیدار جده و دیپلماسی کانال پشتی، فضا و زمان دیپلماتیک می‌خرد تا یک رمپ را توسعه دهد که فعلاً کشش کمی دارد.

هم جمهوری اسلامی و هم آمریکا تا حدی در حال خرید آن هستند.

اینکه آیا این به افق کاذب دیگری سرازیر می‌شود، مربوط به باقری و رئیس‌جمهورش است.

رژیم ایران قصد دارد در ازای آتش‌بس غزه، از اسرائیل انتقام بگیرد