محمدعلی اسلامی ندوشن، ادیب پرآوازه ایران‌دوست و مؤسس فرهنگ‌سرای فردوسی درگذشت

محمدعلی اسلامی ندوشن شاعر و نویسنده سرشناس ایرانی در کانادا درگذشت

دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن، حقوق‌دان، نویسنده، شاعر و مترجم نامدار ایرانی روز دوشنبه ۵ اردیبهشت در سن ۹۷ سالگی بر اثر کهولت سن در کانادا درگذشت.

محسن نجمی از خویشاوندان دکتر شیرین بیانی همسر استاد دکتر ندوشن با اعلام این خبر گفت پیکر این چهره سرشناس فرهنگی و ادبی فعلا به صورت امانت در کانادا به خاک سپرده می‌شود تا در آینده امکان انتقال به ایران فراهم آید.

محمدعلی اسلامی‌ندوشن در ۳ شهریور ۱۳۰۳ در ندوشن در یزد به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی و دبیرستان را در ندوشن، یزد و تهران گذراند و سپس وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد. دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن دانش آموخته درجه دکتری حقوق بین‌الملل از دانشگاه سوربن فرانسه و استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی، استاد کرسی ادبیات دانشگاه تهران و مؤسس فرهنگ‌سرای فردوسی است.

ندوشن در سال ۱۳۳۴ به ایران بازگشت و به مدت چند سال در سمت قاضی دادگستری مشغول به کار شد، ولی سرانجام عشق به ادبیات فارسی او را به تدریس در این رشته رهنمون کرد. این ادیب و پژوهشگر که از ۱۲ سالگی شعر می‌گفت و آثارش از همان نوجوانی در مطبوعات منتشر می‌شد، با این که در رشته حقوق دکتری گرفته بود، به تدریس ادبیات در دانشکده‌ها و مدرسه‌های عالی گوناگون پرداخت تا اینکه در سال ۱۳۴۸، عضو هیات علمی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران شد.

درباره کتاب‌های دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن گفته‌اند که کتاب‌های او دریچه‌ای را می‌ماند که خواننده را به جنگلی از موضوعات و عناوین متنوع و مطلوب می‌کشاند و روش ندوشن در نقد و تحلیل این است که سعی می‌کند که آن شاخ و برگ‌هایی که در آثار هست و اجازه نمی‌دهد ما خطوط کلی را ببینیم، به کنار بزند و ما را با خطوط کلی اثر آشنا می‌کند. نگاه وی، نگاهی فرهنگی و تاریخی عام است که از جهان‌بینی خاص خود او تبعیت می‌کند.

از نمونه متون آثار نثر محمدعلی اسلامی ندوشن

«من در قعر ضمیر خود احساسی دارم و آن این که رسالت ایران به پایان نرسیده‌است و شکوه و خرمی او به او باز خواهد گشت. من یقین دارم که ایران می‌تواند قد راست کند و آنگونه که درخور فرهنگ تمدن و سالخوردگی اوست نکته‌های بسیاری به جهان بیاموزد (مقاله توجه به عمق ایران در روزنامه اطلاعات)».

«تا سال‌ها پیش کمتر بدبین بودم، ولی در این سال‌ها، افت اخلاقی مردم مرا غمناک کرده است. اگر ملتی از حداقل سطوح اخلاقی خودش تنزل کند برگرداندن آن به طرف اصول اخلاقی، مشکل است (مقاله زندگی عشق و دیگر هیچ در روزنامه اطلاعات)»

محمدعلی اسلامی ندوشن از جمله نخستین کسانی بود که جامعه فرهنگی ایران را با مکاتب ادبی اروپایی، نقد ادبی و نیز رشته ادبیات تطبیقی آشنا کرد.

تألیفات بی نظیر او در زمینه شاهنامه مانند «زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه » به خوبی سند ملی ایرانیان را به ما شناساند و مورد تمجید بسیاری از پژوهشگران قرار گرفت.

در زمان حیات او در سال ۱۳۹۹ خیابانی در حوالی دانشگاه تهران به نام او نامگذاری شد.