رئیس موساد قرار بود در سال ۲۰۱۹ با اسد دیدار کند تا برای قطع روابط سوریه با رژیم ایران مذاکره کند
اسرائیل ارتباطات مخفیانه و طولانی مدت با رژیم بشار اسد دیکتاتور سوریه را پیش از برکناری او حفظ کرده بود
رئیس موساد قرار بود در سال ۲۰۱۹ با اسد در تلاش برای قطع روابط سوریه و رژیم ایران دیدار کند
بر اساس گزارشی که از پیامهای چندساله واتساپ واحد اطلاعات ارتش اسرائیل به دمشق نقل شده است، “مرد قدرتمند” در آخرین لحظه از نشست کرملین با یوسی کوهن انصراف داد.
اسرائیل، طبق گزارشها، ارتباطات مخفیانه و طولانیمدتی با رژیم بشار اسد، دیکتاتور سوریه، پیش از برکناری او در اوایل ماه جاری برقرار کرده بود و حتی ترتیب داده بود که او در کرملین با یوسی کوهن، رئیس وقت موساد، دیدار کند تا دمشق از روابط خود با تهران و حزبالله فاصله بگیرد.
روزنامه یدیعوت آحارونوت روز جمعه گزارش داد که اسد در آخرین لحظه از شرکت در نشستی که در اواخر سال ۲۰۱۹ و با هماهنگی ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، ترتیب داده شده بود، انصراف داد. دلیل این تصمیم اسد هنوز مشخص نیست.
گزارشها حاکی از آن است که نیروهای دفاعی اسرائیل به دلیل حضور فزاینده جمهوری اسلامی، حزبالله و حماس در سوریه از زمان آغاز جنگ داخلی این کشور در سال ۲۰۱۱، از طریق واتساپ مکاتباتی با مقامات بلندپایه سوریه برقرار کردند.
این پیامها، که طبق این گزارش توسط واحدی اطلاعاتی از ارتش اسرائیل با استفاده از نام مستعار “موسی” ارسال شدهاند، به سوریها هشدار میداد که انتقال تسلیحات جمهوری اسلامی به حزبالله را متوقف کنند و اطلاعاتی درباره حملات اسرائیل به این محمولهها بهروزرسانی میکرد. گفته میشود موسی مستقیماً با اعضای نزدیک به اسد، از جمله وزیر دفاع او، علی محمود عباس، مکاتبه داشته است.
یدیعوت آحارونوت افزود که تماس اسرائیل با اسد با میانجیگری روسیه، که رژیم او را تقویت کرده بود، ادامه داشت تا اینکه چند روز پیش از برکناری اسد این ارتباطات قطع شد. این تغییر برای واحد اطلاعات ارتش اسرائیل غافلگیرکننده بوده است.
طبق این گزارش، اسرائیل به دنبال ارائه پیشنهادی به اسد بود که در آن کاهش تحریمهای بینالمللی علیه رژیم او در ازای توقف ارسال تسلیحات جمهوری اسلامی به حزبالله پیشنهاد شده بود. با این حال، مشخص نیست که اسرائیل اختیاری برای ارائه چنین پیشنهادی داشته است یا خیر، زیرا لغو تحریمها به تایید کنگره ایالات متحده نیاز دارد، نهادی که به نظر میرسد به شدت با این اقدام مخالف باشد.
گفته میشود که این گزارش به پرینت پیامهای موسی در واتساپ اشاره دارد که توسط شورشیانی که به مقر اطلاعات اسد یورش برده بودند، به صورت آنلاین منتشر شده است. شورشیان این پیامها را بهعنوان شواهدی از توطئه اسرائیل و روسیه علیه اسد تفسیر کردهاند.
پیامهای نقلشده در این گزارش نشان میدهد که موسی، مقامات سوری را از حملات اسرائیل به اهداف مرتبط با جمهوری اسلامی در سوریه مطلع کرده و هشدار داده است که در صورت عدم قطع روابط دمشق با حزبالله و سایر شبکههای منطقهای محور مقاومت جمهوری اسلامی، هزینه این اقدامات بر عهده سوریه خواهد بود.
بر اساس گزارش یدیعوت آحارونوت، موسی در پیامی به تاریخ ۲۹ مه ۲۰۲۳ به وزیر دفاع سوریه هشدار داده بود: «ما حضور حاج هاشم و نیروهایش در جنوب سوریه را، با توجه به فعالیتهای منیر علی نعیم، رئیس عملیات حزبالله در بلندیهای جولان سوریه در مرز با اسرائیل، تحمل نخواهیم کرد.»
در این پیام، موسی تأکید کرده بود: «همکاری با حزبالله به ارتش سوریه و مردم آن آسیب میرساند و شما بهای آن را خواهید پرداخت. هرگونه حمایت از محور مقاومت و حزبالله که بتواند به کشور من آسیب برساند، با پاسخی شدید مواجه خواهد شد.»
در پیام دیگری به تاریخ ۸ ژوئن ۲۰۲۳، موسی به فرود هشت فروند هواپیمای شناساییشده با شماره دم در پایگاه هوایی حمیمیم سوریه طی دو هفته اشاره کرد و تهدید کرد که علیه انتقال تسلیحات جمهوری اسلامی اقدام خواهد کرد. موسی تأکید کرد که این محمولهها در هماهنگی کامل میان سوریه و جمهوری اسلامی ارسال شدهاند.
در پیام دیگری، موسی به تاریخ ۶ جولای ۲۰۲۳ اشاره کرد و گفت: «ما مطلع شدیم که از این تاریخ، هواپیماهای جنگنده ایلیوشین ۳۶ متعلق به تیپ ۲۹ نیروی هوایی سوریه، فرود در حمیمیم و تحویل تسلیحات به حزبالله و نیروی قدس سپاه پاسداران را متوقف کردهاند.»
او تأیید کرد: «بهعنوان کسانی که مسئول توقف این پروازها بودید، باید بدانید که از وقوع درگیریهای نامطلوب برای اسرائیل و سوریه جلوگیری کردهاید.»
یک مقام ارشد امنیتی که در این گزارش نقل شده است، تأیید کرد که پس از هشدارهای موسی، در مواردی انبارهای تسلیحاتی بسته شدند یا مسیرهای پرواز تغییر یافتند. این مقام گفت: «درست است که آنها گاهی تنها برای فرار از نظارت و حملات هوایی ما اقدام کردند، اما میدانستند که شانس کمی برای موفقیت دارند.»
این مقام همچنین افزود که این مکاتبات چهار هدف را دنبال میکرد:
۱. اثبات به معتمدان اسد که اسرائیل توان دسترسی به تلفنهای خصوصی آنها را دارد.
۲. نشان دادن میزان آسیبپذیری آنها و اینکه امکان مخفی کردن چیزی از اسرائیل وجود ندارد.
۳. تأکید بر این موضوع که عملیات اسرائیل در سوریه نه خودسرانه، بلکه دقیق بوده است.
۴. تهدید به اقدامات بیشتر در صورت ادامه همکاری سوریه با محور مقاومت.
یدیعوت آحارونوت گزارش داد که واشنگتن نیز به اسرائیل در انتقال پیامها به بشار اسد کمک کرده است. این روزنامه به نقل از یک مقام امنیتی اعلام کرد که ایالات متحده از طریق عمان و امارات با اسد ارتباط برقرار کرده است. بر اساس این گزارش، کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس علاقه خاصی به خارج کردن سوریه از حوزه نفوذ جمهوری اسلامی داشتهاند، بهویژه به دلیل نقش رژیم اسد در تولید کاپتاگون، ماده مخدری که برای تأمین مالی جنگ استفاده میشد و باعث اپیدمی اعتیاد در کشورهای خلیج فارس شده بود.
همچنین گفته شده که اسرائیل از طریق روسیه با مقامات سوری تماس برقرار کرده است. سرلشکر رونن گافمن، دستیار ارشد نظامی بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، با همتایان روسی خود در جریان درگیریهای منطقهای که سال گذشته توسط حماس آغاز شد، ملاقاتهایی داشته است.
یدیعوت آحارونوت اشاره کرد که تلاشهای گافمن به مذاکرات ناقص سال ۲۰۱۹ بازمیگردد، زمانی که قرار بود اسد با یوسی کوهن، رئیس وقت موساد، دیدار کند. در این گزارش آمده که اسد در لحظات آخر از این نشست کنار کشید، اما دلایل این تصمیم ذکر نشده است.
متحدان اسد که خود درگیر درگیریهای داخلی بودند، با حملات شورشیان به دمشق در اوایل دسامبر، حمایت چندانی از او نکردند. پس از سقوط اسد، اسرائیل نیروهای خود را به منطقه مرزی با سوریه منتقل کرد و بقایای انبارهای نظامی و شیمیایی اسد را برای جلوگیری از افتادن آنها به دست افراد نادرست هدف قرار داد.
دولت جدید سوریه به رهبری احمد الشراع، رهبر جهادی، جمهوری اسلامی را به دخالتهای فاحش در سوریه متهم کرده و تمایل خود را برای همزیستی با اسرائیل اعلام کرده است. یوسی کوهن یوسی کوهن
