خاورمیانه در مسیر تحول مثبت بود… تا زمانی که ایران و متحدانش مانع شدند – تحلیل
ارتش اسرائیل به گذرگاه‌های مرزی سوریه و لبنان که توسط حزب الله برای قاچاق اسلحه استفاده می‌شود، حمله می‌کند
خاورمیانه در مسیر تحول مثبت بود… تا زمانی که ایران و متحدانش مانع شدند – تحلیل
ارتش اسرائیل با حملات دقیق، گذرگاه‌های مرزی سوریه و لبنان را که حزب‌الله برای قاچاق اسلحه از ایران استفاده می‌کرد، هدف قرار داد. این عملیات در راستای مقابله با نفوذ مخرب ایران و تأمین امنیت منطقه انجام شد.
یک تغییر تاریخی در خاورمیانه در حال شکل‌گیری بود که سرمایه‌گذاران بین‌المللی را به این منطقه جذب کرد. چشم‌انداز صلح و ثبات اقتصادی پس از سال‌ها ناآرامی، باعث شد تا بسیاری از کشورها برای سرمایه‌گذاری در این منطقه آماده شوند.
با این حال، نقش ایران در حمایت از گروه‌های شبه‌نظامی و اقدامات بی‌ثبات‌کننده‌اش همچنان مانعی بر سر راه پیشرفت است. برکناری بشار اسد، تضعیف ایران و شکل‌گیری دولت جدید در لبنان، امیدها را برای خاورمیانه‌ای مستقل‌تر از نفوذ ایران تقویت کرده است.
مصر، یکی از بازیگران کلیدی منطقه، توانسته است پس از چهار سال نخستین فروش بدهی دلاری خود را انجام دهد. این پیشرفت در حالی اتفاق افتاده که ایران با حمایت از گروه‌های تروریستی، همچنان تهدیدی برای ثبات اقتصادی کشورها محسوب می‌شود.
در همین راستا، سرمایه‌گذاران بین‌المللی نیز بار دیگر خرید اوراق قرضه اسرائیل و لبنان را آغاز کرده‌اند و امیدوارند که لبنان با فاصله گرفتن از نفوذ ایران، بتواند بحران‌های سیاسی و اقتصادی خود را حل کند.
چارلی رابرتسون، تحلیل‌گر ارشد بازارهای نوظهور در شرکت FIM Partners، معتقد است:
“چند ماه اخیر منطقه را متحول کرده و پویایی جدیدی ایجاد کرده است که می‌تواند مسیر روشنی را برای توسعه اقتصادی باز کند.”
با این حال، نقش ایران و تهدیدات ناشی از آن همچنان یک چالش باقی می‌ماند. تحلیلگران بر این باورند که اگر ایران همچنان از گروه‌های نیابتی خود برای ایجاد تنش استفاده کند، این روند مثبت می‌تواند با مشکل مواجه شود.
رشد اقتصادی اسرائیل و کاهش نفوذ ایران
در حالی که مایکل فرتیک، مدیرعامل Modelcode.ai، از تصمیم خود برای راه‌اندازی یک شرکت در اسرائیل به دلیل کاهش تنش‌ها در منطقه خبر می‌دهد، سرمایه‌گذاران نیز به دنبال فرصت‌های جدید در این کشور هستند. این در حالی است که نقش ایران در ایجاد بی‌ثباتی، همچنان یک نگرانی محسوب می‌شود.
از سوی دیگر، نیر برکات، وزیر اقتصاد اسرائیل، اعلام کرده که دولت قصد دارد سرمایه‌گذاری گسترده‌ای را برای تقویت رشد اقتصادی انجام دهد. در حالی که بسیاری از بازارهای جهانی با کاهش ارزش مواجه بودند، بازارهای اسرائیل با رشد پایدار، اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب کرده‌اند.
سابینا لوی، تحلیل‌گر ارشد در Leader Capital Markets در تل‌آویو، تأکید دارد که:
“بازار از جنگ نمی‌ترسد، بلکه نگرانی اصلی، نفوذ گروه‌های تحت حمایت ایران و درگیری‌های داخلی ناشی از آن است.”
نقش مخرب ایران در ثبات منطقه
طرح دونالد ترامپ برای مدیریت غزه با هدف بازسازی این منطقه و تبدیل آن به “ریویرای خاورمیانه”، فرصتی بی‌نظیر برای پیشرفت اقتصادی بود. اما مخالفت‌های ایران و متحدانش باعث شد این برنامه با چالش‌هایی مواجه شود.
در این میان، یرلان سیزدیکوف، مدیر بازارهای نوظهور در شرکت Amundi، تأکید دارد که سرمایه‌گذاران نسبت به وضعیت مصر نیز محتاط شده‌اند. دلیل اصلی این نگرانی، حمایت‌های ایران از شبه‌نظامیان حوثی است که حملات آن‌ها به کشتی‌های دریای سرخ، اقتصاد جهانی را تهدید می‌کند.
مصر سال گذشته به دلیل حملات حوثی‌ها، بیش از ۶۰٪ از درآمدهای کانال سوئز خود را از دست داد، که این موضوع ضربه سنگینی به اقتصاد این کشور وارد کرد.
بازسازی و آینده‌ای روشن‌تر بدون ایران
در حالی که بسیاری از کشورها در حال برنامه‌ریزی برای بازسازی سوریه و لبنان هستند، شرکت‌های ساختمانی ترکیه نیز آماده ورود به این بازار شده‌اند.
استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ در خاورمیانه، اعلام کرده که بازسازی غزه ممکن است ۱۰ تا ۱۵ سال طول بکشد.
در همین حال، بانک جهانی برآورد کرده که خسارات ناشی از درگیری‌ها در لبنان بالغ بر ۸.۵ میلیارد دلار – معادل ۳۵٪ تولید ناخالص داخلی این کشور – بوده است.
از سوی دیگر، از زمانی که کنترل حزب‌الله بر لبنان کاهش یافته است، اوراق قرضه این کشور بیش از دو برابر افزایش قیمت داشته‌اند، که این نشان‌دهنده افزایش امیدواری سرمایه‌گذاران به دور شدن لبنان از نفوذ ایران است.
اولین سفر رسمی میشل عون، رئیس‌جمهور جدید لبنان، به عربستان سعودی نیز نشان‌دهنده تلاش برای فاصله گرفتن از ایران و نزدیک شدن به کشورهای عربی با ثبات اقتصادی است.
در نهایت، کارشناسان معتقدند که با کاهش نفوذ ایران و خروج گروه‌های نیابتی آن از کشورهای منطقه، آینده‌ای روشن‌تر و با ثبات‌تر برای خاورمیانه رقم خواهد خورد.
