فیلمی بر اساس داستان واقعی زندگی عبدالحمید ریگی و فائزه منصوری

شبی که ماه کامل شد

شبی که ماه کامل شد فیلمی بحث برانگیز و پر از حساسیت‌های سیاسی و اجتماعی و غریب در سینمای ایران است که نرگس آبیار کارگردان فیلم آن را با همین مضمون و ساختار مقابل دوربین برده است.

این فیلم بر اساس داستان واقعی زندگی عبدالحمید ریگی و همسرش فائزه منصوری است.

فیام «شبی که ماه کامل شد» روایت دختر جوانی از مناطق جنوب شهر تهران است که درگیر عشق و مجذوب جوان شهرستانی می‌شود و این در حالیست که دختر به دلایلی مجبور به مهاجرت از ایران است اما در این مسیر برادرش با او همراه می‌شود و در خارج از ایران اتفاقات ناگواری برای آنها رقم می خورد.

فیلم یک عاشقانه خشن و پر از درد و تنش از یک ماجرای ملتهب را نشان می دهد و توانسته به لحنی متناسب با ماهیت قصه دست یابد.

با وجود زمان طولانی، ریتم مناسبی دارد و خسته کننده نیست.

شخصیت‌های این فیلم بیانگر آن هستند که فرد می تواند از حدود ایدئولوژیکی یک زمان و مکان بگذرد و تحت تاثیر دگردیسی روحی و فکری در مقابل خانواده و عشق، دست را به جنایت و خون آلوده کند.

عصر حاضر را می‌توان به عصر غلبه انواع ایدئولوژی‌ها بر یکدیگر نامید.

تعدد ایدئولوژی ها انسان را از لحاظ فکری و عقیدتی با فراز و فرودهای همراه می سازد که بر اندیشیدن و سبک زندگی او نیز تاثیر می گذارد و این تغییرات نگرش انسان‌ها را نیز به یکدیگر دستخوش تحول های عظیم کرده است.

این تبادلات اندیشه ایدئولوژی انسان را در هم نوردیده است تا جایی که عشق را به جنون می کشاند…

نرگس آبیار با روایت عاشقانه توانسته است این تأثیرات را با روایت عاشقانه فیلم، متأثر از ایدئولوژی، منش و تفکر آدم واقعی سوار بر سیاست به خوبی به مخاطب ارائه کند.

هرچند که لایه های عاشقانه فیلم توانسته است به لایه های ایدئولوژیکی فیلم پیروز شود به گونه‌ای که روایت فیلم روایت یکسان نیست یعنی بخشهای نخستین فیلم یک درام هندی عاشقانه و عاری از شخصیت‌های پردازی است.

شبی که ماه کامل شد با بی رنگی با انواع نماد های زنانه شکل گرفته است. از دل بازار پر زرق و برق سیستان شروع می‌شود و به ازدواج بی هویت عاری از شناخت و خواستگاری مصنوعی ختم می شود اما در پرده دوم فیلم تاثیر عاشقانه بر تفکر ارزش و هنجار های آدمی رسوخ می‌کند.

فیلمساز با رویکردی به جا و متعادل ماجرایی را در دل یک واقعیت نظامی و امنیتی و بالقوه که می توانست به اثری تبلیغاتی و شعاری تبدیل شود را به فیلمی دراماتیک در مورد زنی که در چشم به هم زدنی گرفتار گروه تروریستی تکفیری می‌شود تبدیل کرده است .

این فیلم هیولای انسانی را نشان می دهد و تصویری انسانی از آن ترسیم کرده است.

فیام «شبی که ماه کامل شد» سیر تحولی هیولای انسانی را از یک جوان عاشق و شاعر مسلک که تاب دیدن ذبح گوسفند را هم ندارد و حتی به تمساح ها غذا می دهد را با تاثیر از ایدئولوژی نشان می دهد.

از سوی دیگر در وادی عشق ، دختری بی غل و غش و در آستانه ازدواج را نشان می دهد که در مداری نرم از آغوش گرم خانواده، به تلخی و آشفتگی و خشونت سوق داده می‌شود و حال در کنار تجربه مادر شدن با تردیدهای سخت در تصمیم‌گیری ها ‌ بهایی سخت و طاقت فرسا و عاری از توان را می دهد وراهی برای بازگشت از این ظلمت ندارد.

تردیدهایی از جنس عشق، انتخاب، سردرگمی و اجبار میان خواستن و نخواستن، رفتن و ماندن است.

آبیار با محدود کردن روایت فیلم به فائزه و زندگی‌اش به خوبی لایه‌های عریان بنیادگرایی دینی و اسلامی را به مخاطبان آشکار می‌کند و تصویری واقعی از تروریست و قربانیان نشان می دهد.

در تصمیمی درست هیچ یک را برتر و یا ذیحق معرفی نمی‌کند، خانواده ریگی را آدم‌های خونخوار و جلاد نشان نمی‌دهد اما دستمایه نابودی آنان را افراط گرایی و رادیکالیسم دینی معرفی می‌کند.

از منظر دیگر هرچند که فیلم بر اساس یک داستان واقعی و خود ماجرا به گونه خودخواسته دراماتیک است اما فیلمساز لبه بَرنده ای حرکت داشته است تا جایی که در فصل‌های آغازین فیلم کنش‌های خنثی و عاری از شخصیت پردازی دارد اما وقتی در میانه این فیلم قرار می‌گیرد از حقیقت ماجرا و القای معنایی واقعی را به مخاطب استفاده می کند.

در شبی که ماه کامل شد، آبیار با پرداختن به ماجرای عاشقی عبدالحمید نمایش سیر نزولی شخصیت او را از اوج تا فرود آمدن، قربانی شدن و جانی شدن به نمایش می گذارد و به ریشه های این تحول و مسخ شخصیتی اشاره می کند که از دل واقعیت نشأت گرفته است.

حقایقی از جنس فقر و آشفتگی اجتماعی فرهنگی از ریشه‌های رشد این جریانات افراطی که از تعصب خام، تحجر و مهجور آبیاری شده است.

نرگس آبیار با فیلم «شبی که ماه کامل شد» ثابت می‌کند که زبان فیلم را می‌شناسد و بر ابزار این هنر ارزشمند مسلط است. این را با مرور آثار و پُختگی و حرفه‌ای شدن نگاهش می‌توان بوضوح دریافت.

الناز شاکردوست و هوتن شکیبا یکی از موفق‌ترین نقش‌های خود در عالم بازیگری را رقم زده اند که تاهمیشه در ارزیابی کارنامه حرفه‌ای شان قابل ارجاع واستناد خواهد بود.

بانو راسخی  عبدالحمید ریگی   بانو راسخی  عبدالحمید ریگی   بانو راسخی  عبدالحمید ریگی   بانو راسخی  الناز شاکردوست و هوتن شکیبا  الناز شاکردوست و هوتن شکیبا  الناز شاکردوست و هوتن شکیبا