ترامپ: حمله اسرائیل به ایران ممکن است رخ دهد
ترامپ: حمله اسرائیل به ایران قریب‌الوقوع نیست اما «به‌خوبی ممکن است رخ دهد»
ترامپ: حمله اسرائیل به جمهوری اسلامی ایران کاملا محتمل است
رئیس‌جمهور دونالد ترامپ می‌گوید حمله اسرائیل به ایران به دلیل برنامه هسته‌ای تهران در حال حاضر قریب‌الوقوع نیست، اما «کاملاً ممکن است اتفاق بیفتد».
ترامپ روز پنج‌شنبه در گفت‌وگو با خبرنگاران در کاخ سفید اظهار داشت:
«نمی‌خواهم بگویم قریب‌الوقوع است، اما به نظر می‌رسد چیزی است که به‌خوبی ممکن است رخ دهد.»
او همچنین افزود که همچنان نگران وقوع یک «درگیری گسترده» در خاورمیانه است، در صورتی که ایران حاضر به مذاکره برای توافق نشود. با این حال، او تأکید کرد که همچنان ایران را به انجام توافق تشویق می‌کند.
ایران اعلام کرد که یک تأسیسات سوم غنی‌سازی هسته‌ای ساخته و آن را فعال خواهد کرد. این اقدام بلافاصله پس از آن صورت گرفت که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران را به دلیل عدم پایبندی به تعهدات منع اشاعه که هدف آن جلوگیری از دستیابی به سلاح هسته‌ای است، مورد سرزنش قرار داد و تنش‌ها را افزایش داد.
وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی ایران در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند:
«جمهوری اسلامی ایران چاره‌ای جز پاسخ به این قطعنامه سیاسی ندارد.»
این نخستین بار در ۲۰ سال گذشته است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران را به دلیل عدم همکاری مناسب مورد سرزنش قرار می‌دهد. این اقدام می‌تواند زمینه‌ساز بازگشت تحریم‌ها علیه ایران در ادامه سال جاری باشد.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، پیش‌تر هشدار داده بود که در صورت عدم دستیابی به توافق درباره برنامه هسته‌ای رو به پیشرفت ایران، اسرائیل یا آمریکا ممکن است تأسیسات هسته‌ای ایران را هدف حملات هوایی قرار دهند. دور ششم مذاکرات ایران و آمریکا قرار است روز یک‌شنبه در عمان آغاز شود و در حالی که تنش‌ها همچنان بالا است، برخی از کارکنان غیرضروری دولت آمریکا منطقه خلیج فارس را ترک کرده‌اند.
بر اساس اظهارات دیپلمات‌هایی که به شرط ناشناس ماندن صحبت کردند، ۱۹ کشور از اعضای شورای حکام آژانس به این قطعنامه سرزنش رأی مثبت دادند.
این قطعنامه توسط فرانسه، بریتانیا، آلمان و ایالات متحده ارائه شده بود. روسیه، چین و بورکینافاسو با آن مخالفت کردند، ۱۱ کشور رأی ممتنع دادند و ۲ کشور رأی ندادند.
این قطعنامه از ایران می‌خواهد که «بدون تأخیر» به سؤالاتی در مورد آثار اورانیوم کشف‌شده در چندین محل که تهران به‌عنوان سایت هسته‌ای اعلام نکرده، پاسخ دهد.
مقامات غربی معتقدند این آثار اورانیوم ممکن است شواهد بیشتری از برنامه پنهانی ایران برای ساخت سلاح هسته‌ای تا سال ۲۰۰۳ ارائه دهد.
پاسخ ایران به قطعنامه سرزنش
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در گفت‌وگو با تلویزیون دولتی، پس از رأی‌گیری آژانس، اعلام کرد که این سازمان بلافاصله اقدامات تهران را به آژانس اطلاع داده است.
بهروز کمالوندی گفت: «یکی از این اقدامات راه‌اندازی سومین سایت امن برای غنی‌سازی است.»
او جزئیاتی درباره مکان این سایت ارائه نداد، اما محمد اسلامی، رئیس سازمان، بعدتر این محل را «ساخته‌شده، آماده، و در مکانی امن و آسیب‌ناپذیر» توصیف کرد.
اقدام دیگر، جایگزینی سانتریفیوژهای قدیمی با مدل‌های پیشرفته در سایت زیرزمینی فردو خواهد بود. کمالوندی گفت: «تولید مواد غنی‌شده ما به‌طور قابل توجهی افزایش خواهد یافت.»
ایران دو سایت زیرزمینی در فردو و نطنز دارد و طی سال‌های گذشته در کوه‌های اطراف نطنز تونل‌هایی برای محافظت از تأسیسات در برابر خرابکاری‌های مشکوک اسرائیل ساخته است.
ایران اعلام کرده اقدامات بیشتری نیز در پاسخ به قطعنامه آژانس در دست اجرا است. پیش‌نویس قطعنامه آژانس تصریح کرده که «تعدد موارد عدم پایبندی ایران از سال ۲۰۱۹ در زمینه همکاری کامل و به‌موقع با آژانس درباره مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده، نقض تعهدات این کشور محسوب می‌شود.»
طبق تعهداتی که بخشی از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) هستند، ایران از نظر قانونی موظف است کلیه مواد و فعالیت‌های هسته‌ای خود را اعلام کرده و به بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) اجازه دهد تا اطمینان حاصل کنند که هیچ‌یک از این موارد به اهداف غیرصلح‌آمیز منحرف نمی‌شود.
پیش‌نویس قطعنامه آژانس اشاره دارد به احتمال گزارش پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی اعمال تحریم‌های بیشتر، و تأکید می‌کند که این نهاد بین‌المللی «مسئول اصلی حفظ صلح و امنیت جهانی» است.
همچنین در این پیش‌نویس تأکید شده که از «راه‌حل دیپلماتیک برای حل مسائل» حمایت می‌شود، از جمله گفت‌وگوهای جاری میان ایالات متحده و ایران.
هنوز فرصتی برای همکاری ایران با آژانس باقی‌ست
هفته گذشته، یک دیپلمات ارشد غربی قطعنامه آژانس را «گامی جدی» توصیف کرد، اما افزود که کشورهای غربی «درِ دیپلماسی را در این موضوع نبسته‌اند». با این حال، این دیپلمات که به دلیل نداشتن مجوز رسمی برای گفت‌وگو با رسانه‌ها خواست نامش فاش نشود، گفت در صورتی که ایران همکاری نکند، احتمال برگزاری نشست فوق‌العاده شورای حکام در تابستان وجود دارد و ممکن است قطعنامه دیگری به تصویب برسد که پرونده را به شورای امنیت ارجاع دهد.
فرانسه، بریتانیا و آلمان بارها هشدار داده‌اند که اگر ایران پاسخ‌هایی «با اعتبار فنی» به سؤالات آژانس ندهد، ممکن است تحریم‌هایی که در چارچوب توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ لغو شده بودند را دوباره برقرار کنند.
اختیار بازگرداندن این تحریم‌ها، با شکایت هر یک از اعضای اصلی توافق سال ۲۰۱۵، در ماه اکتبر به پایان می‌رسد. این مهلت زمانی باعث شده کشورهای غربی برای افزایش فشار بر تهران زمان محدودی در اختیار داشته باشند.
قطعنامه روز پنج‌شنبه پس از انتشار «گزارش جامع» آژانس منتشر شد که آخر هفته گذشته در اختیار کشورهای عضو قرار گرفت. در این گزارش، آژانس اعلام کرده بود که همکاری ایران با این نهاد، به‌ویژه در زمینه آثار اورانیوم کشف‌شده در چند محل مختلف، «کمتر از حد رضایت‌بخش» بوده است.
یکی از این مکان‌ها نخستین بار در سال ۲۰۱۸ به‌طور علنی مطرح شد، زمانی که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، آن را در سازمان ملل افشا کرده و آن را انباری پنهان برای مواد هسته‌ای معرفی کرد که در یک کارگاه قالیشویی مخفی شده بود. ایران این ادعا را رد کرد، اما در سال ۲۰۱۹ بازرسان آژانس آثار اورانیوم را در آن محل و همچنین دو مکان دیگر شناسایی کردند.
موضع‌گیری رئیس‌جمهور ایران
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران که با شعار تعامل با غرب به میدان آمد، پس از رأی‌گیری آژانس موضع سخت‌گیرانه‌تری اتخاذ کرد.
پزشکیان گفت: «نمی‌دانم چطور باید با دنیای خارج همکاری کرد تا دست از اقدامات شرارت‌آمیز بردارند و بگذارند مردم این کشور مستقل زندگی کنند. ما مسیر خود را ادامه خواهیم داد؛ غنی‌سازی خواهیم داشت.»
ترامپ: خروج کارکنان غیرضروری از سفارتخانه‌ها به دلیل نگرانی از احتمال درگیری صورت گرفت
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد: «ما گفت‌وگوهای بسیار خوبی با ایران داشته‌ایم. اینکه در نهایت به توافقی برسیم یا نه، در حال حاضر نمی‌توانم بگویم، اما به‌زودی مشخص خواهد شد.»
او در مورد احتمال حمله اسرائیل به ایران افزود: «فکر می‌کنم چنین اقدامی می‌تواند همه‌چیز را برهم بزند. البته شاید به نوعی کمک‌کننده هم باشد، اما ممکن است اوضاع را کاملاً نابود کند.»
ترامپ تأکید کرد: «تا زمانی که احساس کنم رسیدن به توافق امکان‌پذیر است، نمی‌خواهم اسرائیل وارد عمل شود.»
او در بخش دیگری از سخنانش به تصمیم آمریکا برای خارج کردن کارکنان غیرضروری برخی از سفارتخانه‌هایش در منطقه خاورمیانه اشاره کرد و گفت این تصمیم به‌دلیل نگرانی از احتمال وقوع درگیری اتخاذ شده است.
ترامپ گفت: «تعداد زیادی از شهروندان آمریکایی در این منطقه حضور دارند. من دستور دادم که به آن‌ها اطلاع داده شود تا منطقه را ترک کنند، چون احتمال دارد به‌زودی اتفاقی بیفتد. نمی‌خواهم کسی باشم که بدون هشدار، شاهد اصابت موشک‌ها به ساختمان‌ها باشم. این احتمال وجود دارد، بنابراین مجبور بودیم این اقدام را انجام دهیم.»
ترامپ: حمله اسرائیل به جمهوری اسلامی ایران کاملا محتمل است
