ترامپ: نمیخواهم گفتوگوهای هستهای با ایران مسیر خشونتآمیز بگیرد


ترامپ: حلوفصل بحران ایران میتواند جان میلیونها نفر را نجات دهد
ترامپ در دوحه: نمیخواهم گفتوگوهای هستهای با ایران «مسیر خشونتآمیز» بگیرد
دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، عصر چهارشنبه اعلام کرد که تمایلی ندارد گفتوگوهای هستهای با ایران به سمت «تنش و درگیری» سوق پیدا کند و از مقامهای ایرانی خواست با رویکردی منعطف، زمینه رسیدن به توافق را فراهم کنند.
او که برای نخستین بار پس از بازگشت به کاخ سفید، به خاورمیانه سفر کرده، اظهار داشت با شیخ تمیم بن حمد آلثانی، امیر قطر، درباره موضوع ایران رایزنی کرده است؛ کشوری که با هر دو طرف این مناقشه، یعنی ایالات متحده و ایران، روابط نزدیکی دارد.
ترامپ شامگاه چهارشنبه ۲۴ اردیبهشت، در ضیافت رسمی شام در دوحه، پایتخت قطر، خطاب به مقامهای قطری گفت: «شما در زمینهٔ مذاکره برای رسیدن به توافق با ایران نیز همکاری نزدیکی با ما دارید؛ که این مسیری بسیار دوستانهتر است.»
وی ادامه داد: «دو مسیر هست، فقط دو تا. نه سه تا، نه چهار تا، نه پنج تا. یکی دوستانه است، یکی غیردوستانه، و مسیر غیردوستانه، مسیر خشونتآمیز است و من آن را نمیخواهم. صراحتاً میگویم: من آن را نمیخواهم. اما آنها باید وارد عمل شوند.»
رئیسجمهور آمریکا با تأکید بر تمایل کشورش به حلوفصل صلحآمیز اختلافات با ایران، اعلام کرد که پیشرفت و رفاه ملت ایران برای او اهمیت دارد و از نقش سازنده قطر در این زمینه قدردانی کرد.
او همچنین افزود که دستیابی به توافق، میتواند به نجات جان میلیونها نفر منجر شود.
پیش از این سخنان، ترامپ در همان روز و پیش از آغاز ضیافت شام، ابراز امیدواری کرده بود که مسیر دیپلماسی در خصوص برنامه هستهای ایران به نتیجه مثبت منجر شود، با این حال بر لزوم تداوم و شدت تحریمها نیز تأکید کرد.
وی گفت: «اوضاع واقعاً جالبی است. حس میکنم همهچیز بهخوبی پیش خواهد رفت».
تا کنون چهار دور گفتوگوی هستهای میان دولت ترامپ و تهران انجام شده و رئیسجمهور ایالات متحده اعلام کرده هدف او از این مذاکرات، جلوگیری از هرگونه حمله نظامی احتمالی به تأسیسات هستهای ایران است.
استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا در مذاکرات هستهای، که سرپرستی هیئت آمریکایی را برعهده دارد، در حال حاضر برای انجام دیداری رسمی در قطر به سر میبرد.
ایران و آمریکا توافق کردهاند که روند مذاکرات برای رسیدن به توافق نهایی ادامه یابد. ترامپ تاکنون درباره جزئیات مدنظر خود سخنی نگفته، جز اینکه تأکید کرده ایران نباید به سلاح هستهای دست یابد.
در همین حال، دولت ایالات متحده در هفتههای گذشته، تحریمهایی را علیه چند نهاد و فرد مرتبط با صنعت نفت و برنامه هستهای ایران وضع کرده است.
در همان روز، رئیسجمهور آمریکا در نشست سران کشورهای عرب حوزه خلیج فارس در ریاض نیز گفت: «میخواهم با ایران توافق کنم. اگر ممکن باشد، میخواهم کاری انجام دهم.»
او در این نشست عنوان کرد که تمایل دارد توافقی بر سر برنامه هستهای ایران به دست آید، اما برای تحقق این هدف، جمهوری اسلامی باید «حمایت از گروههای تروریستی را متوقف کرده و به دنبال دستیابی به سلاح هستهای نباشد».
ترامپ در نشست شورای همکاری خلیج فارس تصریح کرد که خواهان دستیابی سریع به توافق است، مشروط بر آنکه ایران حمایت خود از گروههای نیابتی در منطقه را متوقف کند.
او در این نشست که به میزبانی محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، برگزار شد گفت: «ایران باید حمایت از تروریسم را متوقف کند، به جنگهای نیابتی خونین خود پایان دهد و به طور دائم و قابل راستیآزمایی دستیابی به سلاح هستهای را متوقف کند. آنها نمیتوانند سلاح هستهای داشته باشند».
ایران و ایالات متحده از اوایل ماه گذشته، در چهار دور مذاکره شرکت کردهاند. ترامپ بارها گفته که امکان رسیدن به توافق وجود دارد، اما فرصت محدود است و ممکن است این پنجره بسته شود.
همزمان، فشار واشینگتن بر تهران برای توقف حمایت از گروههایی مانند حماس در غزه، حزبالله لبنان و حوثیهای یمن ادامه دارد. این در حالی است که نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی در ۱۹ ماه گذشته، بهویژه پس از حمله حماس به اسرائیل در هفتم اکتبر ۲۰۲۳، با شکستهای چشمگیری روبهرو شدهاند.
ترامپ در بخش دیگری از سخنانش در روز چهارشنبه گفت به باور او اکنون زمان آن فرا رسیده که «آیندهای بدون حضور گروههایی مانند حزبالله» برای منطقه رقم بخورد.
او افزود: «اگر این مسیر دنبال شود، رئیسجمهور و نخستوزیر لبنان میتوانند کشوری کارآمد و پایدار را بازسازی کنند.»
حزبالله، پس از نبرد سال گذشتهاش با اسرائیل که به کشتهشدن شماری از فرماندهان ارشد این گروه منجر شد، و همچنین با از دست دادن متحد کلیدیاش، بشار اسد در سوریه، با ضعف جدی مواجه شده است. سوریه یکی از مسیرهای کلیدی برای انتقال تسلیحات از سوی ایران به حزبالله محسوب میشد.