متحدان عربِ واشنگتن با جمهوری اسلامی درگیر می شوند
کشورهای عرب از روابط احیا شده خود با جمهوری اسلامی برای جلوگیری از یک جنگ منطقهای گستردهتر استفاده کردند
متحدان عرب واشنگتن با جمهوری اسلامی درگیر می شوند
نگرانی فزاینده از ناتوانی ایالات متحده در تنش زدایی در خاورمیانه، برخی از نزدیکترین متحدان عرب واشنگتن را وادار می کند تا تعامل با دشمن اصلی منطقه ای خود یعنی جمهوری اسلامی را به میزان قابل توجهی افزایش دهند.
در چند ماه گذشته، کشورهای عرب از روابط احیا شده خود با جمهوری اسلامی برای جلوگیری از یک جنگ منطقهای گستردهتر استفاده کردهاند، زیرا ایالات متحده نتوانسته تنش منطقهای قریبالوقوع را مهار کند.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، روز سهشنبه برای یازدهمین سفر خود به منطقه در یک سال اخیر، در تلاشی آشکار برای استفاده از کشته شدن یحیی سنوار، رهبر حماس و معمار ۷ اکتبر برای دستیابی به آتشبس در غزه، وارد اسرائیل شد. با این حال، مقامات ایالات متحده انتظارات را کاهش می دهند، زیرا درخواست های واشنگتن برای آرامش در گوش ها ناشنوا است و اسرائیل قول داده است که جنگ های خود در غزه و لبنان را ادامه دهد.
سفر بلینکن همچنین در حالی انجام می شود که اسرائیل در حال آماده سازی پاسخی به شلیک صدها موشک از سوی تهران در اول اکتبر در یکی از بزرگترین حملات تاریخ به کشور یهودی است. این حمله در پاسخ به ترور حسن نصرالله، رهبر حزب الله توسط اسرائیل در ماه گذشته و قتل مشکوک اسماعیل هنیه، رهبر حماس در تهران در ماه ژوئیه بود.
کشورهای عرب مدتهاست که به نقش رژیم ایران شیعه در منطقهای که تحت تسلط کشورهای سنی متحد آمریکاست مشکوک بودهاند و نگرانیهای اسرائیل در مورد حمایت این کشور از گروههای اسلامگرای غیردولتی را دارند.
طی یک ماه گذشته، تهران تلاش کرده است تا موقعیت خود را در مورد درگیری خود با اسرائیل بسنجد و مقامات ارشد و دیپلمات های خود را برای یک کارزار دیپلماسی فشرده با همسایگان خود که بسیاری از آنها میزبان پرسنل و پایگاه های نظامی آمریکا هستند، اعزام کرده است. کشورهای عربی که دههها را با رژیم ایران برای نفوذ منطقهای درگیر کرده بودند، اکنون تصمیم گرفتهاند دوباره با رژیم ایران درگیر شوند.
گسترش دیپلماسی
در دیداری نادر در ماه جاری، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی که زمانی علی خامنه ای را هیتلر جدید خاورمیانه خوانده بود، با عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در ریاض به گفتگو نشست. این سومین دیدار مقامات رژیم ایران و عربستان در یک ماه گذشته بود. دیپلمات ارشد تهران همچنین با ملک عبدالله دوم پادشاه اردن در امان دیدار کرد و سفری نادر به مصر برای دیدار با عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور این کشور در قاهره داشت. وی همچنین با نخست وزیر قطر در دوحه، وزیر خارجه عمان در مسقط و پادشاه بحرین در منامه دیدار کرده است.
به نظر می رسد که این تلاش ها به ثمر نشسته است.
عراقچی پس از دیدار با ولیعهد کویت صباح الصباح در شهر کویت گفت همه دوستان ما به ما اطمینان دادند که از زمین و حریم هوایی آنها برای حمله به جمهوری اسلامی استفاده نخواهد شد ما از همه کشورهای منطقه این انتظار را داریم.
با وجود اینکه کشورهای عرب فرصتی برای تضعیف نفوذ منطقه ای رژیم ایران می بینند، اکنون بی طرفی خود را نشان می دهند. یک منبع منطقه ای هفته گذشته گفت که حریم هوایی امارات برای هیچ حمله ای به جمهوری اسلامی استفاده نخواهد شد.
اولویت پادشاهی های خلیج فارس دخالت مستقیم در یک آتش سوزی مناسب منطقه ای نیست. آنها می ترسند که هدف قرار بگیرند و در نهایت مستقیماً در تیراندازی متقاطع مورد اصابت قرار بگیرند. آنها فکر می کنند بهترین راه برای جلوگیری از چنین سناریویی این است که خود را به گفتگوی بسیار مفید برای هر دو طرف و به ویژه رژیم ایران تبدیل کنند که محتمل ترین طرف برای ضربه زدن به آنها است.
اقدامات اسرائیل در لبنان و غزه به طور قابل توجهی حزبالله و حماس را تحقیر کرده است، گروههایی که برخی از کشورهای عربی و رسانههای آنها را تروریست توصیف کردهاند. در حالی که برخی از کشورهای عربی خلیج فارس ممکن است به طور خصوصی از این توسعه استقبال کنند، کارشناسان می گویند که آنها در مورد پتانسیل گسترش شدید خشونت های منطقه ای در صورتی که اسرائیل مهار نشود بسیار نگران هستند.
به معنای فوری کشورهای خلیج فارس از دیدن تضعیف و سر بریده شدن حزبالله ناراضی نیستند، اما با توجه به بیاحتیاطی اسرائیل و میزان نامشخص بودن اهداف استراتژیک آن در جنگ، نگرانیهای گستردهتری در مورد چگونگی پایان همسایگی نزدیک آنها وجود دارد. حسن الحسن، کارشناس ارشد سیاست خاورمیانه در مؤسسه بین المللی مطالعات استراتژیک در بحرین، گفت به دنبال پایان یافتن بخش عمده ای از جنگ هستیم.
تلاش یک ساله دولت بایدن برای میانجیگری برای توافق آتش بس در غزه و مهار خشونت در لبنان شکست خورده است. ایالات متحده همچنین برای متقاعد کردن بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل برای کاهش درگیری تلاش کرده است.
یک محل بحرانی
کشورهای عربی حوزه خلیج فارس مانند عربستان سعودی و امارات متحده عربی که دو تولیدکننده بزرگ نفت در جهان هستند، در سال های اخیر سیاست های خارجی خود را به دور از درگیری به منظور تامین منافع اقتصادی خود هدایت کرده اند که باعث شده است روابط خود را با دشمنان سابق خود رژیم ایران ترمیم کنند. اما آنها میترسند که یک جنگ منطقهای مهار نشده بتواند آچاری به جاهطلبیهای اقتصادی آنها بزند.
انور قرقاش، مشاور دیپلماتیک رئیس امارات گفت در این مقطع حساس، امارات معتقد است که نقش قوی و مؤثر آمریکا بسیار ضروری است. ما به آتش بس در لبنان و غزه در اسرع وقت نیاز داریم.
کشورهای عرب خلیج فارس که چندین بار مورد حمله گروههای متحد رژیم ایران قرار گرفتهاند، نسبت به تمایل آمریکا برای محافظت از آنها در صورت حمله رژیم ایران بدبین شدهاند. تأسیسات نفتی عربستان سعودی در سال ۲۰۱۹ در حمله ای که واشنگتن مقصر آن را به عهده داشت، هدف قرار گرفت و گروه حوثی مورد حمایت رژیم ایران در یمن در سال ۲۰۲۲ به ابوظبی حمله کرد ایالات متحده مداخله نکرد.
امارات متحده عربی از عدم معرفی حوثیها بهعنوان یک سازمان تروریستی توسط جو بایدن، بلافاصله پس از روی کار آمدن وی و شکست ایالات متحده در شناسایی مجدد آن پس از حملات ابوظبی، ناامید شد. ایالات متحده تنها در سال جاری پس از حمله گروهی به کشتیرانی در دریای سرخ برای تنبیه اسرائیل پس از ۷ اکتبر، نام ترور را احیا کرد.
بیانکو گفت احساسات در خلیجفارس مسلماً تغییر کرده است.
تغییر در احساسات نتیجه آن چیزی است که کشورهای خلیج فارس تلاش چندین ساله ایالات متحده برای عقب نشینی از خاورمیانه را در حالی که تمرکز خود را به سمت چین متمرکز می کند، می دانند. با این حال، کشورهای منطقه به شدت به روابط نظامی خود با ایالات متحده متکی هستند. عربستان سعودی به دنبال یک توافق امنیتی رسمی با واشنگتن است و انتظار می رود امارات متحده عربی که میزبان حدود ۵۰۰۰ پرسنل نظامی آمریکایی است، به یکی از شرکای اصلی دفاعی ایالات متحده تبدیل شود.
درست یک هفته قبل از حمله حماس در ۷ اکتبر سال گذشته، جیک سالیوان مشاور امنیت ملی ایالات متحده در یک بحث در جشنواره آتلانتیک در واشنگتن دی سی گفت که خاورمیانه امروز آرامتر از دو دهه گذشته است.
مدت زمانی که من باید امروز برای بحران و درگیری در خاورمیانه صرف کنم در مقایسه با هر یک از پیشینیانم که به یازده سپتامبر بازمی گردد، به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. با اسرائیل که میتواند با پیشروی، پایهای بزرگتر و باثباتتر ایجاد کند.