دیوان بین المللی دادگستری گفت آمریکا به طور غیرقانونی دارایی های ایران را مسدود کرده است

دادگاه لاهه: آمریکا پیمان مودت با ایران را که در زمان محمدرضا شاه امضاء شده، نقض کرده است

قضات دادگاه لاهه، دیوان بین‌المللی دادگستری روز پنجشنبه مسدود کردن دارایی جمهوری اسلامی توسط واشنگتن را بر اساس پیمان مودت غیرقانونی خواند.

عهدنامه مودت بین ایران و آمریکا متضمن مقررات توسعه روابط بازرگانی و تنظیم روابط حقوقی و کنسولی دو کشور با تأکید بر صلح و دوستی پایدار میان دو کشور است که در ۲۳ مرداد ۱۳۳۴ (یا ۱۵ اگوست ۱۹۵۵) با تدبیر محمدرضا شاه پهلوی، توسط مصطفی سمیعی معاون وزارت امور خارجه ایران و سلدن چاپن سفیر کبیر فوق‌العاده آمریکا در تهران امضا شد و در ۲۶ اردیبهشت ۱۳۳۶ (۱۶ مه ۱۹۵۷) پس از آنکه اسناد آن در تهران مبادله شد، وارد مرحله اجرایی شد و عملاً از این سال تاکنون مهمترین چارچوب حقوقی دوجانبه میان ایران و آمریکا باقی مانده‌است.

بنابر این حکم واشنگتن به طور غیرقانونی برای مسدود کردن دارایی‌های برخی از شرکت‌های ایرانی حکم صادر کرده و آمریکا را موظف به پرداخت غرامت کرد که میزان آن متعاقبا مشخص خواهد شد.

با این حال از طرف دیگر این دادگاه جهانی اعلام کرد که صلاحیت بازپرداخت ۱.۷۵ میلیارد دلار دارایی های مسدود شده بانک مرکزی ایران را ندارد.

ریچ ویسک، مشاور حقوقی موقت وزارت امور خارجه ایالات متحده با انتشار بیانیه‌ای در این رابطه گفت: این حکم «اکثر پرونده های شکایت ایران» به ویژه در رابطه با دارایی های بانک مرکزی ایران را رد می‌کند.

ویسک افزود: این یک پیروزی بزرگ برای ایالات متحده و قربانیان تروریسم دولتی ایران است.

وزارت امور خارجه ایران نیز در واکنش به این حکم با انتشار پیامی در کانال تلگرامی خود نوشت: رای دیوان بین المللی دادگستری در تاریخ دهم فروردین ۱۴۰۲سند دیگری بر حقانیت مواضع جمهوری اسلامی و بیان کننده رفتارهای متخلفانه دولت آمریکا است.

این حکم در بحبوحه تشدید تنش‌های آمریکا و ایران و پس از حملات شدید بین نیروهای تحت حمایت جمهوری اسلامی و نیروهای ایالات متحده در سوریه در هفته گذشته صادر شده است.

روابط جمهوری اسلامی و ایالات متحده پس از به بن بست رسیدن تلاش‌های آمریکا برای احیای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ بین ملاهای دست نشانده دول غربی در ایران و قدرت های بزرگ جهانی، پس از استفاده روسیه از پهپادهای ایران علیه غیرنظامیان اوکراین تیره شده است.

این پرونده در دیوان بین‌المللی دادگستری، که به عنوان دادگاه جهانی نیز شناخته می‌شود، ابتدا توسط تهران علیه واشنگتن در سال ۲۰۱۶ به اتهام نقض معاهده دوستی سال ۱۹۵۵ با اجازه به دادگاه‌های ایالات متحده برای مسدود کردن دارایی‌های شرکت‌های ایرانی مطرح شد. قرار بود این پول به عنوان غرامت به قربانیان حملات تروریستی داده شود.

در حالی که جمهوری اسلامی حمایت از تروریسم بین المللی را رد می‌کند.

پیمان مودت در دهه ۵۰ میلادی مدتها قبل از خیانت آمریکا و دول غربی به ایران و پادشاه وقت محمدرضا پهلوی توسط شاه فقید ایران امضاء شده بود تا جمهوری اسلامی پس از ۷۰ سال باز هم از زیرساخت‌های سیاسی که پهلوی در ایران بنا نهاد استفاده کند.

 با این وجود به گفته دیوان بین‌المللی دادگستری در زمان مسدود شدن دارایی‌های شرکت‌ها و نهادهای تجاری جمهوری اسلامی، آمریکا عضو این معاهده بوده  است.

قاضی کریل گئورگیان، رئیس این دادگاه گفت: دادگاه به این نتیجه رسیده که آمریکا تعهدات خود را بر اساس پیمان مودت، نقض کرده است.

 وی افزود: بر اساس پیمان مودت، ایران مستحق دریافت غرامت است و طرفین ۲۴ ماه فرصت دارند تا بر سر رقمی به توافق برسند و در صورت عدم موفقیت، دادگاه برای تعیین مبلغ تصمیم گیری خواهد کرد.

قضات همچنین توضیح دادند که دادگاه هیچ صلاحیتی در مورد ۱.۷۵ میلیارد دلار دارایی بانک مرکزی ایران در اختیار ایالات متحده ندارد، زیرا این بانک یک شرکت تجاری نیست.

احکام دیوان بین‌المللی دادگستری، دادگاه عالی سازمان ملل، الزام آور است، اما هیچ وسیله‌ای برای اجرای آنها وجود ندارد. ایالات متحده و ایران از جمله کشورهای انگشت شماری هستند که در گذشته به تصمیمات آن بی اعتنا بوده‌اند. دادگاه لاهه: آمریکا پیمان مودت با ایران را که در زمان محمدرضا شاه امضاء شده، نقض کرده است