پاکستان حمله روز پنجشنبه خود را به عنوان یک سلسله حملات نظامی دقیق بسیار هماهنگ و هدفمند توصیف کرد

پاکستان حملات هوایی تلافی جویانه ای را در ایران انجام داد

روز پنجشنبه پاکستان در تلافی حمله مشابه دو روز قبل ایران، حملات هوایی را علیه مخفیگاه های ادعایی شبه نظامیان در داخل ایران آغاز کرد که حداقل ۹ نفر کشته شدند و باعث افزایش تنش بین همسایگان شد.

به نظر می‌رسد حملات بی‌سابقه پاکستان و ایران در دو طرف مرزشان، گروه‌های شبه‌نظامی بلوچ را با اهداف تجزیه‌طلبی مشابه هدف قرار می‌دهد. کشورها یکدیگر را متهم می کنند که در قلمرو خود پناهگاهی برای گروه ها فراهم کرده اند.

شعله ور شدن آتش بین ایران و پاکستان در حالی رخ می دهد که خاورمیانه به دلیل جنگ اسرائیل با حماس در نوار غزه و در پی حملات هوایی ایران در اواخر روز دوشنبه در عراق و سوریه همچنان ناآرام است. این حملات هوایی در تلافی یک بمب گذاری انتحاری در ایران توسط شبه نظامیان دولت اسلامی در اوایل ژانویه بود که بیش از ۹۰ نفر کشته شدند.

این حملات روابط دیپلماتیک بین اسلام‌آباد و تهران را به خطر انداخت، زیرا جمهوری اسلامی و پاکستان که دارای سلاح هسته‌ای است مدت‌هاست که یکدیگر را نسبت به حملات شبه‌نظامیان مشکوک می‌دانند. هر کشوری همچنین با فشارهای سیاسی داخلی خود مواجه است و اعتصابات ممکن است تا حدی در پاسخ به آن باشد.

وزارت امور خارجه پاکستان حمله روز پنجشنبه خود را به عنوان یک سلسله حملات نظامی دقیق بسیار هماهنگ و هدفمند توصیف کرد.

در بیانیه ای پاکستان آمده است: اقدام صبح امروز با توجه به اطلاعات موثق مربوط به فعالیت های تروریستی در مقیاس بزرگ قریب الوقوع انجام شد. این اقدام تجلی اراده سرسخت پاکستان برای حفاظت و دفاع از امنیت ملی خود در برابر همه تهدیدات است.

ارتش پاکستان در این حمله از پهپادهای قاتل، راکت، مهمات پرسه زن و سلاح های ایستاده استفاده کرده است. سلاح‌های ایستاده موشک‌هایی هستند که از فاصله دور از هواپیما شلیک می‌شوند احتمالاً به این معنی است که جت‌های جنگنده پاکستان وارد حریم هوایی ایران نشده‌اند.

انوارالحق کاکار، نخست وزیر موقت پاکستان با شرکت در مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس، سفر خود را برای بازگشت به کشور کوتاه کرد.

علی رضا مرحمتی، معاون استاندار سیستان و بلوچستان آمار تلفات حملات روز پنجشنبه را اعلام کرد و گفت که سه زن، چهار کودک و دو مرد در نزدیکی شهر سراوان در امتداد مرز کشته شدند. او گفت که کشته شدگان شهروند ایرانی نیستند.

ارتش آزادیبخش بلوچ، یک گروه جدایی طلب قومی که از سال ۲۰۰۰ در منطقه فعالیت می کند، در بیانیه ای اعلام کرد که این حملات مردم آن را هدف قرار داده و کشته اند.

در این بیانیه آمده است پاکستان مردم بی گناه بلوچ را به شهادت رسانده است.

ارتش پاکستان همچنین گفت که این حملات به اهداف مرتبط با جبهه آزادیبخش بلوچستان اصابت کرده، اگرچه این گروه این ادعا را تایید نکرد.

حال‌وش، یک گروه مدافع مردم بلوچ، تصاویری را به صورت آنلاین به اشتراک گذاشت که به نظر می رسید بقایای مهمات مورد استفاده در این حمله را نشان می دهد. گفته می شود تعدادی از خانه ها در سراوان مورد اصابت قرار گرفته اند. ویدئوهایی را به اشتراک گذاشت که نشان می دهد ساختمانی با دیوارهای گلی ویران شده و دود ناشی از حملات بلند می شود.

جمهوری اسلامی بعداً کاردار پاکستان در این کشور را احضار کرد. پاکستان پیشتر سفیر خود را به دلیل حمله روز سه‌شنبه خارج کرده بود.

پاکستان عملیات خود را «مرگ بر سرماچار» نامگذاری کرد. در زبان فارسی ایران، «مارگ بار» به معنای «مرگ بر» است  عبارتی که از انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ در ایران مشهور شد و برای اشاره به ایالات متحده و اسرائیل استفاده می شود. در زبان محلی بلوچ، «سرماچار» به معنای «چریک» است و توسط شبه نظامیان فعال در منطقه فرامرزی استفاده می شود.

استان بلوچستان پاکستان و همچنین استان سیستان و بلوچستان همسایه ایران، بیش از دو دهه است که با شورش سطح پایین ملی‌گرایان بلوچ مواجه بوده‌اند.

با این حال، گروه های هدف این هفته متفاوت هستند. جیش العدل، گروه جدایی طلب سنی که جمهوری اسلامی روز سه شنبه آن را هدف قرار داد، از یکی دیگر از گروه های افراطی اسلامی موسوم به جندالله که زمانی ادعا می شد با القاعده ارتباط دارد، شکل گرفت. جیش العدل مدت ها مظنون به فعالیت در خارج از پاکستان و حمله به نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی بود.

ارتش آزادیبخش بلوچ که هیچ مؤلفه مذهبی ندارد و حملاتی را علیه نیروهای امنیتی پاکستان و منافع چین انجام داده است، مظنون به مخفی شدن در ایران است. جبهه آزادیبخش بلوچستان نیز به همین ترتیب ناسیونالیست است.

جمهوری اسلامی و پاکستان هر دو با فشارهای سیاسی داخلی روبرو هستند. جمهوری اسلامی پس از حمله گروه دولت اسلامی، جنگ اسرائیل علیه حماس و ناآرامی های گسترده تر علیه حکومت دینی اش، شاهد فشار فزاینده ای برای اقدام بوده است. در همین حال، پاکستان با انتخابات سراسری مهم فوریه روبرو است زیرا ارتش این کشور همچنان یک نیروی قدرتمند در سیاست این کشور است.

خطر گسترش درگیری در روز پنجشنبه با آغاز رزمایش سالانه دفاع هوایی ارتش جمهوری اسلامی از بندر چابهار در نزدیکی پاکستان در سراسر جنوب کشور تا عراق، همچنان ادامه دارد. این رزمایش که «ولایت ۱۴۰۲» نام دارد شامل شلیک مستقیم هواپیماها، پهپادها و سامانه‌های پدافند هوایی است.

ایران و پاکستان ۹۰۰ کیلومتر (۵۶۰ مایل) مرز مشترک دارند که عمدتاً غیرقانونی است که قاچاقچیان و ستیزه جویان آزادانه از آن عبور می کنند. این مسیر همچنین کلیدی برای محموله های جهانی تریاک است که از افغانستان خارج می شود. طالبان جداگانه خواستار خویشتنداری در میان تنش ها شدند.

هم برای جمهوری اسلامی و هم برای پاکستان، حملات برون مرزی پرسش‌هایی را درباره آمادگی نظامی آنها، به‌ویژه سیستم‌های راداری و دفاع هوایی آنها تجدید می‌کند.

برای پاکستان، چنین سیستم‌هایی بسیار مهم هستند، زیرا درگیری ها با هند، رقیب هسته‌ای آن‌ها، همیشه در حد کم باقی می‌ماند. تجهیزات آنها مدتهاست که به جای مرز با ایران در مرز هند مستقر شده است. جمهوری اسلامی در برابر حملات احتمالی دشمن اصلی خود، ایالات متحده، به این سیستم ها متکی است.

عبدالله خان، تحلیلگر مؤسسه مطالعات درگیری و امنیتی پاکستان، گفت دولت و ارتش تحت فشار شدید قرار گرفته اند. جمهوری اسلامی حمله سه‌شنبه را در رسانه‌های خود جشن گرفت و تصور عمومی پاکستان از ارتش قوی مانند گذشته نیست، بنابراین باید پاسخ می‌داد.

همچنین ملاحظات ژئوپلیتیکی پیچیده ای در درگیری ها وجود دارد. ارتش پاکستان برای نیروی هوایی خود به جنگنده های ایالات متحده، چین و فرانسه متکی است به این معنی که برخی از این سلاح های خارجی در حمله روز پنجشنبه استفاده شد.

چین، یک شریک حیاتی در هر دو کشور، خواستار خویشتنداری شده است. پکن یک بازیگر کلیدی منطقه ای است و یک کمربند و جاده توسعه بزرگ در بندر گوادر در استان بلوچستان پاکستان دارد. سخنگوی وزارت امور خارجه پاکستان گفت که تاکنون از میانجیگری مستقیم چین در درگیری آگاه نیست، اگرچه پکن آن را پیشنهاد کرده است

مائو نینگ، سخنگوی وزارت امور خارجه چین روز پنجشنبه گفت چین صمیمانه امیدوار است که هر دو طرف بتوانند آرامش و خویشتنداری داشته باشند و از گسترش درگیری جلوگیری کنند.