جمهوری اسلامی، ترکیه و مراکش برای ایفای نقش اقتصادی و نظامی بیشتر در ساحل آفریقا پس از خروج اجباری فرانسه از منطقه ناآرام رقابت می کنند

جمهوری اسلامی، ترکیه و مراکش برای نفوذ بیشتر در کشورهای ساحل آفریقا تلاش می‌کنند

تجهیزات نظامی ترکیه و پروژه‌های توسعه و زیربنایی مراکش و جمهوری اسلامی برای رژیم‌های نظامی ساحلی که پول نقد ندارند و با خشونت جهادی دست و پنجه نرم می‌کنند، وسوسه انگیز است. مالی، بورکینافاسو و نیجر از سال ۲۰۲۰ تا کنون در پس زمینه شورش های جهادی خونین دستخوش کودتا شده اند.

حاکمان نظامی آنها از آن زمان از یک بلوک گسترده تر غرب آفریقا خارج شده و یک پیمان دفاعی مشترک برای مبارزه با جهادی ها ایجاد کرده اند. کاراموکو ژان ماری ترائوره، وزیر امور خارجه بورکینافاسو، گفت که ارتش های ساحلی که کمتر مجهز شده اند، می خواهند قابلیت های درون زا را برای کاهش وابستگی ما توسعه دهند.

نیروهای فرانسوی که بیش از یک دهه در سراسر ساحل مستقر شده بودند، تمایلی به تحویل تجهیزات نظامی به ارتش هایی که متهم به سوء استفاده از غیرنظامیان بودند، نداشتند. فرانسه مجبور شد در سال ۲۰۲۲ نیروهای خود را از مالی و سال گذشته از نیجر و بورکینا خارج کند، پس از کودتا که روابط را به هم زد و باعث افزایش مشارکت نظامی روسیه شد. در همین حال، آنکارا در حال فروش پهپادهای رزمی سنگین و توسعه یک کریدور فراصحرا از خلیج گینه به الجزایر است.

طبق مطالعه موسسه روابط بین‌الملل هلند، یک کارآفرین بورکینابی که روی تقویت روابط بورکینا و ترکیه کار می‌کند، اشاره کرد که دولت ترکیه سرمایه‌گذاران را در طول بازدیدهای تجاری همراهی می‌کند، اما پس از سرمایه‌گذاری در آفریقا معافیت‌های مالیاتی نیز ارائه می‌کند.

ترکیه با معرفی خود به عنوان یک شریک قابل اعتماد، هدف خود را افزایش دید و اعتبار این کشور در خارج از کشور و در نهایت نفوذ آن در کشورهای دارای تاریخ، فرهنگ و مذهب مشترک است. فردریکو دونلی، کارشناس علوم سیاسی، گفت در حالی که مسکو خود را به عنوان متحد اصلی رژیم های نظامی در ساحل تثبیت می کند، ترکیه سیاست فرصت طلبانه را اتخاذ می کند که سعی می کند خود را به عنوان جایگزینی برای اروپایی ها و روسیه قرار دهد. 

ترکیه در ساحل با رقابت توسعه اقتصادی مراکش و اخیراً پروژه های برنامه ریزی شهری جمهوری اسلامی مواجه است. مراکش در سپتامبر اعلام کرد که آماده است زیرساخت جاده، بندر و راه آهن خود را برای مالی، بورکینافاسو، نیجر و چاد محصور در خشکی در دسترس قرار دهد.

پادشاه مراکش، محمد ششم، در ماه نوامبر خواستار کمک به کشورهای ساحل برای دسترسی به اقیانوس اطلس شد و اشاره کرد که این به ارتقای زیرساخت ها در کشورهای ساحل و تلاش برای اتصال آنها به شبکه های حمل و نقل و ارتباطی موجود در منطقه بستگی دارد.

یک منبع دولتی نیجر گفت که نیجر از زمان استقلال این کشور روابط عالی با مراکش و به ویژه از نظر توسعه اقتصادی داشته است. جمهوری اسلامی در عین حال چندین قرارداد همکاری با بورکینافاسو در زمینه انرژی، برنامه ریزی شهری، آموزش عالی و ساخت و ساز امضا کرده است. در اواخر دی ماه، تهران از ایجاد دو دانشگاه در مالی خبر داد و قراردادهای همکاری مختلفی را امضا کرد.

و اواخر سال گذشته، جمهوری اسلامی چندین پیمان همکاری با بورکینافاسو در زمینه های انرژی، برنامه ریزی شهری، ساخت و ساز و آموزش عالی امضا کرد. تیری کوویل، اقتصاددان، متخصص ایران در اندیشکده فرانسوی IRIS، گفت که سیاست جمهوری اسلامی در آفریقا با زبان انقلابی و جهان سوم و منطق ضد امپریالیستی مشخص می شود که برای مستعمرات سابق جذاب است.

ابراهیم رئیسی رئیس جمهور جمهوری اسلامی که سال گذشته به این قاره سفر کرد، مقاومت کشورهای آفریقایی در برابر استعمار را به عنوان نمادی از بیداری و هوشیاری آنها ستود. کوویل هشدار داد که جمهوری اسلامی ده‌ها قرارداد امضا می‌کنند و هیچ‌کدام کارساز نیست، آن‌ها بودجه لازم برای حمایت از این قراردادها و رقابت جدی با ترکیه را ندارند.

به گفته آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، با افزایش تولید اورانیوم غنی‌شده به ۶۰ درصد، جمهوری اسلامی در نهایت می‌تواند به ذخایر عظیم اورانیوم نیجر که تاکنون توسط شرکت فرانسوی Orano مورد بهره‌برداری قرار گرفته، چشم طمع بدوزد.

یک منبع دولتی نیجر گفت این منبع ماست، می‌توانیم آن را به هر کسی که بخواهیم بفروشیم.