تا کنون خطرات ناشی از گسترش بحران وحشتناک در غزه به یک جنگ گسترده کم است اما نمی توان آنها را به طور کامل رد کرد

جنگ اسرائیل در غزه می تواند جرقه درگیری گسترده تر بین آمریکا، جمهوری اسلامی یا دیگران باشد

بلافاصله پس از حمله ۷ اکتبر حماس و کمپین بمباران تلافی جویانه اسرائیل در غزه، کارشناسان شروع به بحث در مورد احتمال گسترش درگیری کردند.

دولت بایدن به نوبه خود تلاش کرده است از گسترش جنگ بین حماس و نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF) به سایر مناطق خاورمیانه جلوگیری کند، تا از حدود ۴۵۰۰۰ سرباز آمریکایی مستقر در آنجا از یک جنگ ناگوار دیگر در امان باشد.

«تشدید» فاقد معنای مفرد است. برای برخی، پس از اینکه حداقل یکی از طرف‌های متخاصم شروع به استفاده از سلاح‌هایی کرد که بسیار قوی‌تر از آنچه قبلاً استفاده می‌کردند، این افزایش گسترده در مرگ و ویرانی را نشان می‌دهد. برای دیگران، تشدید به جنگ هایی اشاره دارد که گسترش می یابند زیرا کشورهای دیگر یا گروه های مسلح تصمیم می گیرند به جنگ بپیوندند.

جنگ اسرائیل در غزه قبلاً از هر دو جنبه تشدید شده است؛ البته فقط به میزان محدود.

وسعت و مقیاس قدرت آتشی که ارتش اسرائیل در غزه استفاده کرده، حتی قبل از شروع تهاجم زمینی آن در پایان اکتبر، به میزان قابل توجهی افزایش یافته است.

بر اساس برآوردهای اخیر، ۷۰ درصد خانه‌های غزه و نیمی از ساختمان‌های دیگر آسیب دیده یا تخریب شده‌اند.

بیش از ۲۲۰۰۰ نفر از ساکنان کشته شده‌اند و ۸۵٪ از خانه های خود آواره شده اند و در عرض ۹۰ روز. بزرگی ویرانی باعث مقایسه با بمباران درسدن و هامبورگ توسط متفقین در طول جنگ جهانی دوم شده است.

جنگ اسرائیل و حماس به جاهای دیگر نیز گسترش یافته است. درگیری‌های روزانه در امتداد مرز اسرائیل و لبنان بین اسرائیل و شبه‌نظامیان شیعه حزب‌الله وابسته به جمهوری اسلامی وجود دارد. تقریباً ۱۵۰۰۰۰ نفر از شمال اسرائیل و جنوب لبنان گریخته اند و علیرغم تلاش های آمریکا برای میانجیگری برای راه حلی که حزب الله را از مرز دورتر می کند، درگیری ها ادامه دارد.

قدرت های بزرگ منطقه وارد معرکه نشده اند. اما سناریوهای قابل قبولی وجود دارد که در آن می توانند.

علاوه بر این، ارتش اسرائیل به نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی در قلمرو تحت کنترل سوریه حمله کرده و سامانه‌های دفاع هوایی، انبارهای تسلیحات و حتی فرماندهان ارشد سپاه پاسداران را هدف قرار داده است. در یمن، حوثی‌ها، یکی دیگر از شبه‌نظامیان مرتبط با جمهوری اسلامی، بیش از ۲۰ بار به خطوط کشتیرانی در دریای سرخ حمله کرده‌اند که باعث شد آمریکا یک ائتلاف دریایی بین‌المللی برای حفظ آزادی دریانوردی ایجاد کند و همراه با ۱۱ کشور دیگر هشداری صادر کند.  متوقف شوید یا با عواقب آن روبرو شوید.

با این حال، قدرت های بزرگ منطقه وارد درگیری نشده اند. اما سناریوهای قابل قبولی وجود دارد که در آن می توانند.

یکی شامل حمله جمهوری اسلامی به اسرائیل است، شاید در پاسخ به حملات فزاینده ارتش اسرائیل علیه حزب الله یا حمله نظامی اسرائیل در سوریه که منجر به کشته شدن تعداد زیادی از مستشاران یا افسران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شد. اسرائیل از زمان آغاز جنگ غزه تاکنون چندین افسر سپاه پاسداران را کشته است، از جمله، در روز کریسمس، سید رضی موسوی، فرمانده ناظر بر ارسال تسلیحات سپاه پاسداران به حزب‌الله.

یکی دیگر از راه‌های گسترش درگیری، انتقام‌جویی جمهوری اسلامی از حمله آمریکا به حوثی‌های یمن است که مورد حمایت جمهوری اسلامی قرار دارند، گزینه‌ای که طبق گزارش‌ها دولت بایدن در نظر گرفته است. در واقع، در ۳۱ دسامبر، یک ناوشکن آمریکایی موشک‌های حوثی‌ها را که یک کشتی باری را در دریای سرخ هدف قرار دادند، سرنگون کرد و سپس به سمت قایق‌های حوثی‌هایی که به همان کشتی حمله کردند شلیک کرد و جنگجویان حوثی را کشت.

با این حال، حوادثی مانند این احتمالاً جمهوری اسلامی را مجبور به هدف قرار دادن مستقیم اسرائیل یا ناوهای جنگی آمریکایی نخواهد کرد. رهبران رژیم ایران می‌دانند که اسرائیل آن را بزرگ‌ترین تهدید آن کشور می‌داند و در صورتی که جمهوری اسلامی تصمیم بی‌ملاحظه‌ای برای هدف قرار دادن قلمرو خود بگیرد، با قدرت تلافی خواهند کرد. بعلاوه، رژیم ایران نمی تواند احتمال حمله ایالات متحده را در صورت گرفتار شدن اسرائیل در یک جنگ دو جبهه ای را رد کند.

مهمتر از همه، رهبران جمهوری اسلامی بازیگرانی منطقی هستند که نگران حفظ کشور خود هستند و بنابراین از اقداماتی که می‌تواند باعث ایجاد یک مارپیچ فرار شود که کشورشان را به جنگ با اسرائیل یا ایالات متحده می‌کشاند پرهیز می‌کنند جنگی که احتمالاً از دست خواهد داد.

هیچ نشانه ای وجود ندارد که فشار از سوی خیابان هر کشور بزرگ عربی را مجبور به مداخله نظامی برای حمایت از غزه کند.

همچنین اگر اسرائیل به جمهوری اسلامی حمله کند تا حمایتش از حزب‌الله را متوقف کند، جنگ ممکن است گسترش یابد، به‌ویژه اگر حزب‌الله مجموعه‌ای از راکت‌ها و موشک‌ها را به سمت شهرها و شهرک‌های اسرائیلی از جنوب لبنان پرتاب کند. اما در عمل، حزب‌الله یک استراتژی میانه را انتخاب کرده است، حمله‌ای موضعی علیه مواضع نظامی اسرائیل در امتداد مرز، اما با این وجود از حملاتی در مقیاسی که می‌تواند تلفات قابل توجهی به اسرائیل وارد کند و به جنگی تمام عیار منجر شود که لبنان نمی‌تواند انجام دهد، اجتناب می‌کند. ارتش اسرائیل توانایی کافی برای تنبیه حزب الله را بدون نیاز به گامی جدی برای حمله مستقیم به جمهوری اسلامی نشان داده است.

دورنمای ورود کشورهای عربی به جنگ نیز ضعیف است. تلفات عظیم ناشی از حملات بی امان اسرائیل به غزه باعث خشم و تظاهرات در سراسر جهان عرب و همچنین افزایش مخالفت در بحرین، عربستان سعودی و امارات متحده عربی برای عادی سازی روابط در گذشته یا آینده با اسرائیل شده است.

با این حال هیچ نشانه ای وجود ندارد که فشار از سوی خیابان هر کشور بزرگ عربی را مجبور به مداخله نظامی برای حمایت از غزه کند. کشورهای عربی خواهان پایان هر چه سریعتر جنگ در غزه هستند که مشارکت مستقیم اعراب احتمالاً مانع از آن می شود. علاوه بر این، برخی از این کشورها، به ویژه مصر، همدردی کمی با حماس دارند.

جنگ غزه یقیناً وحشتناک است، اما خطرات تشدید آن کم است، حتی اگر نتوان آنها را به طور کامل رد کرد.