حمله روز جمعه به ایران در ابتدا قرار بود از نظر دامنه وسیع‌تر باشد اما پس از فشار شدید متحدان، رهبران اسرائیل موافقت کردند که آن را کاهش دهند

اسرائیل قصد حمله بزرگتری به ایران داشت، اما برای جلوگیری از جنگ آن را کاهش داد

به گفته سه مقام ارشد اسرائیلی، اسرائیل پس از فشارهای دیپلماتیک هماهنگ از سوی ایالات متحده و سایر متحدان خارجی و به دلیل خنثی شدن بار عمده حمله جمهوری اسلامی به خاک اسرائیل، از طرح های حمله متقابل بسیار گسترده تر به ایران صرف نظر کرد.

مقامات اسرائیلی که نخواستند نامشان فاش شود، گفتند که هفته گذشته در مورد بمباران چندین هدف نظامی در سراسر ایران، از جمله در نزدیکی تهران، در تلافی حمله جمهوری اسلامی در ۱۳ آوریل صحبت کردند.

نادیده گرفتن چنین حمله گسترده و مخربی برای ایران بسیار سخت تر بود و شانس یک ضدحمله قدرتمند ایران را افزایش می داد که می توانست خاورمیانه را به آستانه یک درگیری بزرگ منطقه ای برساند

در پایان پس از آنکه پرزیدنت بایدن، همراه با وزرای خارجه بریتانیا و آلمان، از بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر، خواست تا از یک جنگ گسترده‌تر جلوگیری کند اسرائیل حمله محدودتری را در روز جمعه انتخاب کرد که از آسیب‌های قابل توجه جلوگیری کرد و احتمال گسترش درگیری را حداقل فعلا کاهش داد. 

با این حال، از نظر مقامات اسرائیلی، این حمله به ایران وسعت و پیچیدگی زرادخانه نظامی اسرائیل را نشان داد.

به گفته مقامات اسرائیلی و دو مقام ارشد غربی در جریان این حمله، اسرائیل به جای فرستادن جنگنده ها به حریم هوایی ایران، روز جمعه تعداد کمی موشک از هواپیماهایی که در چند صد مایلی غرب آن قرار داشتند شلیک کرد. به گفته مقامات اسرائیلی، همچنین پهپادهای کوچک تهاجمی موسوم به کوادکوپتر را فرستاد تا پدافند هوایی ایران را سردرگم کند.

تأسیسات نظامی در ایران چندین بار در سال‌های اخیر مورد حمله قرار گرفته‌اند و در موارد متعددی جمهوری اسلامی گفته است که نمی‌داند این پهپادها متعلق به چه کسی است ادعایی که به عنوان عدم تمایل تهران به پاسخ تعبیر می‌شود.

به گفته مقامات، یک موشک روز جمعه به یک باتری ضدهوایی در بخش استراتژیک مهم مرکز ایران اصابت کرد، در حالی که موشک دیگر در هوا منفجر شد. یکی از مقامات اسرائیلی گفت که نیروی هوایی عمداً موشک دوم را به محض اینکه مشخص شد موشک اول به هدف خود رسیده است، منهدم کرد تا از وارد کردن خسارت زیاد جلوگیری کند. یکی از مقامات غربی گفت که این احتمال وجود دارد که موشک به سادگی نقص داشته باشد.

این مقامات گفتند که قصد این است که به جمهوری اسلامی اجازه دهد بدون واکنش مشابه به حرکت خود ادامه دهد، در حالی که نشان می دهد اسرائیل توانایی حمله به ایران را بدون ورود به حریم هوایی این کشور یا حتی خاموش کردن باتری های دفاع هوایی خود ایجاد کرده است. اسرائیل همچنین امیدوار بود نشان دهد که می‌تواند به این باتری‌ها در بخشی از مرکز ایران که چندین تأسیسات هسته‌ای بزرگ از جمله یک سایت غنی‌سازی اورانیوم در نطنز را در خود جای داده است، ضربه بزند، و اشاره کرد که اگر تلاش می‌کرد می‌توانست به آن تأسیسات نیز برسد.

مسیر این حمله از اول آوریل آغاز شد، زمانی که اسرائیل به مجتمع سفارت جمهوری اسلامی در دمشق، سوریه حمله کرد و هفت فرمانده سپاه پاسداران را کشت. جمهوری اسلامی پس از چندین حمله مشابه در گذشته واکنش تلافی جویانه ای انجام نداده بود و به گفته آنها، مقامات اسرائیلی معتقد بودند که می توانند بدون دریافت پاسخ قابل توجه جمهوری اسلامی به چنین حملاتی ادامه دهند.

این بار متفاوت بود در عرض یک هفته، جمهوری اسلامی به طور خصوصی به همسایگان و دیپلمات‌های خارجی اعلام کرد که صبرش به پایان رسیده است و با یک حمله بزرگ پاسخ خواهد داد اولین حمله مستقیمش به خاک اسرائیل.

به گفته مقامات اسرائیلی، در هشتم آوریل، اسرائیل شروع به آماده سازی دو پاسخ نظامی بزرگ کرد.

اولین عملیات دفاعی برای جلوگیری از حمله مورد انتظار جمهوری اسلامی بود که با هماهنگی فرماندهی مرکزی ایالات متحده فرمانده ارشد آن، ژنرال مایکل ای. کوریلا، در آن هفته از اسرائیل بازدید کرد و همچنین با ارتش بریتانیا، فرانسه و اردن.

دومین عملیات تهاجمی بزرگی بود که در صورت تحقق حمله جمهوری اسلامی انجام می شد. مقامات اسرائیلی گفتند که در ابتدا، اطلاعات اسرائیل بر این باور بود که جمهوری اسلامی قصد دارد با گروهی از پهپادهای بزرگ و حداکثر ۱۰ موشک بالستیک حمله کند. با گذشت هفته، این تخمین به ۶۰ موشک افزایش یافت و تمایل اسرائیل برای یک ضد حمله قوی را افزایش داد.

رهبران نظامی و سیاسی شروع به بحث در مورد حمله متقابلی کردند که می تواند به محض شروع شلیک پهپادها توسط جمهوری اسلامی آغاز شود حتی قبل از اینکه مشخص شود که آنها چقدر خسارت وارد کرده اند. به گفته یکی از مقامات، این طرح توسط رئیس ستاد ارتش، سپهبد هرزی هالوی، و فرمانده نیروی هوایی او، تومر بار، در اوایل روز جمعه ۱۲ آوریل دو روز قبل از حمله جمهوری اسلامی به کابینه جنگ ارائه شد.

مقامات گفتند که نیت پس از حمله جمهوری اسلامی تغییر کرد. این حمله حتی بزرگتر از حد انتظار بود با بیش از ۱۰۰ موشک بالستیک، ۱۷۰ هواپیمای بدون سرنشین و حدود ۳۰ موشک کروز، یکی از بزرگترین رگبارهای از این نوع در تاریخ نظامی بود.

اما دفاع اسرائیل که با خلبانان ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه و اردن هماهنگ شده بود، اکثر موشک‌ها و پهپادها را سرنگون کرد و تنها آسیب محدودی روی زمین وارد شد و نیاز به واکنش سریع را کاهش داد. دو مقام گفتند و سؤالاتی در مورد اینکه آیا اسرائیل باید خطر کند که تمرکز خود را از حالت دفاعی خارج کند، در حالی که حمله هنوز در جریان بود، وجود داشت.

با این حال، نقطه عطف، تماس تلفنی صبح زود بین نخست وزیر نتانیاهو و بایدن بود، که طی آن، رئیس جمهور آمریکا نتانیاهو را تشویق کرد که دفاع موفق را به عنوان یک پیروزی که نیازی به پاسخ بیشتر ندارد تلقی کند، به گفته سه مقام اسرائیلی و مقامات غربی که به شرط ناشناس ماندن این بحث ها را توصیف کردند. اسرائیلی ها گفتند که نتانیاهو از این فراخوان مخالفت با انتقام جویی فوری بیرون آمد.

به گفته یکی از مقامات ارشد غربی، روز بعد، دولت به متحدان خارجی سیگنال می دهد که هنوز قصد دارد پاسخ دهد، اما فقط به روشی محدود که بسیار کمتر از آنچه قبلاً برنامه ریزی کرده بود، فاصله دارد.

مقامات اسرائیلی گفتند به جای یک ضدحمله گسترده که ممکن است باعث شود رهبران جمهوری اسلامی باور کنند که چاره‌ای جز پاسخگویی مشابه ندارند، آنها به طرحی رضایت دادند که امیدوار بودند بدون تحقیر علنی مقامات رژیم ایران آن را مورد توجه قرار دهد.

مقامات اسرائیلی گفتند که آنها در ابتدا حمله را برای دوشنبه شب برنامه ریزی کردند.

به گفته یک مقام اسرائیلی و غربی، مقامات خارجی بدون موفقیت، تشویق کردند که اصلاً پاسخی ندهد، سپس تمایل خود را برای پذیرش حمله نشان دادند که جمهوری اسلامی را بدون از دست دادن چهره خود انتخاب کرد.

پس از اینکه در اوایل صبح جمعه سرانجام حمله انجام شد، مقامات جمهوری اسلامی دقیقاً همین کار را کردند به جای موشک‌ها، بر پهپادهای کوچک تمرکز کردند و تأثیر آنها را نادیده گرفتند.

مقامات تهران نیز تا حد زیادی از مقصر دانستن اسرائیل برای این حمله اجتناب کردند. این، همراه با تصمیم خود اسرائیل برای عدم پذیرش مسئولیت آن، به کاهش خطر گسترش درگیری کمک کرد.