تهران وعده انتقام‌جویی بزرگ می‌دهد اما نه اسرائیل و نه جمهوری اسلامی با توجه به خطراتی که برای هر دو کشور وجود دارد، خواهان یک جنگ بزرگ نیستند

حمله به کنسولگری دمشق گسترش جنگ اعلام نشده اسرائیل با جمهوری اسلامی است

بمباران ساختمان سفارت جمهوری اسلامی در دمشق توسط اسرائیل که منجر به کشته شدن مقامات ارشد نظامی و اطلاعاتی تهران شد، گسترش جنگ اعلام نشده بین اسرائیل و رژیم ایران است.

اما در حالی که این حمله نمایش واضحی از ماهیت منطقه‌ای جنگ است، جمهوری اسلامی از زمان حمله حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر مراقب بوده است تا از درگیری بزرگ‌تری که می‌تواند حکومت خود را که در حال حاضر تحت فشارهای داخلی قابل توجهی قرار دارد، تهدید کند.

تهران وعده انتقام‌جویی بزرگ را می‌دهد، اما نه اسرائیل و نه جمهوری اسلامی، با توجه به خطرات برای هر دو کشور، خواهان یک جنگ بزرگ نیستند. با این حال، خطر اشتباه محاسباتی همیشه وجود دارد، زیرا هر دو کشور برای برتری در غزه و جنوب لبنان تلاش می کنند.

مقامات سپاه پاسداران که کشته شدند عمیقاً درگیر تسلیح و هدایت نیروهای نیابتی در غزه، لبنان، سوریه، عراق و یمن به عنوان بخشی از تلاش آشکار جمهوری اسلامی برای بی‌ثبات کردن و حتی نابودی کشور یهودی بودند.

برای بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، که احتمالاً چنین حمله حساسی را تایید کرده است، حذف موفقیت آمیز چنین شخصیت های کلیدی نظامی سپاه پاسداران یک کودتای سیاسی است. این در حالی است که با طولانی شدن جنگ علیه حماس و باقی ماندن گروگان های اسرائیلی در غزه، تظاهرات برای استعفای او شدت یافته است.

اسرائیل با نشان دادن توانایی خود در نفوذ به اطلاعات جمهوری اسلامی، تلاش می‌کند تا به بخش عملیاتی نیروهای نیابتی منطقه‌ای رژیم ایران، موسوم به محور مقاومت خود در برابر اسرائیل، ضربه بزند و هدف آن تضعیف و بازدارندگی آنها، حتی با ادامه جنگ در غزه است.

نتانیاهو سال‌ها تاکید کرده است که دشمن اصلی اسرائیل، جمهوری اسلامی و برنامه هسته‌ای آن است و این حمله ممکن است به او کمک کند تا شهرت خود را به عنوان آقای امنیت بازسازی کند.

صنم وکیل، مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در چتم هاوس گفت اما با اسراییل در غزه، حماس شکست ناپذیر و جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی آن، به سختی می توان این کار را انجام داد. به همین دلایل، نتانیاهو و ارتش اسرائیل می‌خواهند نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی را تضعیف و بازدارند، اما بدون ایجاد جنگی تمام عیار با حزب‌الله، که جنوب لبنان را کنترل می‌کند و آتش پراکنده با اسرائیل در سراسر مرز این کشور مبادله می‌کند.

تحلیلگران استدلال می کنند که جمهوری اسلامی متعهد به انتقام گیری و انتقام از آنچه که یک حمله بی سابقه است، شده است، اما همچنین در فشار است.

مقامات آمریکایی معتقد نیستند که جمهوری اسلامی حمله حماس را آغاز کرده و یا حتی از قبل در مورد آن مطلع شده است، وکیل گفت، از ۷ اکتبر جمهوری اسلامی واضح است که خواهان جنگ منطقه ای نیست. این درگیری با اسرائیل را در بازه زمانی طولانی‌تری می‌بیند.

وی افزود اما نادیده گرفتن این حمله برای تهران دشوار خواهد بود، زیرا این حمله مستقیم به خاک آن کشور است و سه فرمانده ارشد نیروی قدس سپاه پاسداران، کشته شدند.

جمهوری اسلامی گفت که در حمله اسرائیل یک فرمانده ارشد سپاه به نام محمدرضا زاهدی به همراه معاونش، یک ژنرال سوم و حداقل چهار نفر دیگر از جمله مقامات ارشد جهاد اسلامی فلسطین، وابسته به رژیم ایران که در غزه نیز می‌جنگند، کشته شدند.

یاکوف آمیدور، مشاور سابق امنیت ملی اسرائیل، کشته شدن محمدرضا زاهدی را ضربه بزرگی به توانایی‌های فوری جمهوری اسلامی در منطقه خواند. وی گفت که او به نظارت بر تلاش جمهوری اسلامی برای ایجاد حلقه آتش در اطراف اسرائیل از طریق نیابتی های ستیزه جو کمک کرده است و در عین حال دخالت تهران را کاملاً دور نگه داشته است.

اما اینکه جمهوری اسلامی چگونه و چه زمانی تصمیم به انتقام بگیرد، خطرات را بیشتر خواهد کرد. بارزترین نمونه اخیر واکنش آن به ترور قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس چهار سال پیش توسط ایالات متحده است. سپس، جمهوری اسلامی حمله موشکی بزرگی را علیه یک پایگاه آمریکایی در عراق انجام داد، اما تنها پس از هشدار قبلی درباره حمله، پنتاگون بعداً اعلام کرد، هیچ تلفات فوری ایالات متحده نداشت، اگرچه بیش از ۱۰۰ پرسنل نظامی آسیب مغزی متحمل شدند.

یک رژیم مضطرب که در حالت آماده باش نظامی بود، یک جت مسافربری اوکراینی را نیز ساقط کرد و ۱۷۶ نفر را به گمان این که هواپیمای دشمن بود، کشت.

اخیراً جمهوری اسلامی پس از حمله پهپادی ماه ژانویه به پایگاه نظامی آمریکا در مرز اردن و سوریه که منجر به کشته شدن سه سرباز آمریکایی شد، تلاش کرده است تنش ها را در روابط خود با ایالات متحده کاهش دهد.

اما جمهوری اسلامی ممکن است تمایل بیشتری به خطر گسترش درگیری نظامی با اسرائیل داشته باشد.

می‌تواند انتخاب‌های دیگری هم داشته باشد حمله سایبری بزرگ به زیرساخت‌های اسرائیل یا ارتش آن، رگبار موشک از جنوب لبنان، ترور مشابه یک فرمانده اسرائیلی، حمله به سفارت اسرائیل در خارج از کشور، یا تسریع شدید دیگر در برنامه غنی‌سازی هسته‌ای خود داشته باشد.

آخرین مورد، نوعی پاسخ مستقیم به نتانیاهو خواهد بود، که مدت‌هاست در مورد خطر یک رژیم مجهز به سلاح هسته‌ای هشدار داده و قول داده است که از وقوع آن جلوگیری کند.

یا جمهوری اسلامی می تواند صبر کند. یاکوف آمیدور، مشاور سابق امنیت ملی اسرائیل، گفت که او تردید دارد که این حمله منجر به گسترش درگیری بین اسرائیل و جمهوری اسلامی شود، مانند جنگی همه جانبه با درگیری حزب الله در امتداد مرز شمالی اسرائیل.

علایق آنها پس از آن تغییر نکرده است. آنها به دنبال انتقام خواهند بود، اما این کاملاً چیز دیگری است.

یکی از نمونه‌های قبلی که وی به آن اشاره کرد، بمب‌گذاری سفارت اسرائیل در بوئنوس آیرس توسط جهاد اسلامی در سال ۱۹۹۲ بود که در آن ۲۹ نفر کشته شدند و در واکنش به ترور عباس الموسوی رهبر حزب‌الله توسط اسرائیل صورت گرفت.