سانسور خبری گزارش حادثه دختر مترو در رسانه های جمهوری اسلامی
پس از گذشت چندین روز از وقوع این جنایت، همچنان جزئیات دقیقی از سرگذشت دختر نوجوان اعلام نشده است
سانسور خبری آرمیتا گراوند در رسانه های جمهوری اسلامی
آرمیتا گراوند، دانشآموز ۱۶ ساله، صبح یکشنبه ۹ مهر در ایستگاه مترو شهدا بیهوش و به بیمارستان فجر نیروی هوایی تهران منتقل شده است؛ او همچنان در بخش مراقبتهای ویژه این بیمارستان در وضعیت کما بستری است.
نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی هرگونه اطلاعرسانی مستقل را منع کرده و سانسور خبری آرمیتا را به رسانههای حکومتی واگذار کردهاند.
با توجه به گزارشها، اکنون خانواده و دوستان آرمیتا تحت فشارهای امنیتی شدیدی قرار دارند و ماموران پس از انتشار عکس این دختر نوجوان روی تخت بیمارستان، وسایل الکترونیکی خانواده را ضبط کردهاند.
منابع مطلع خبر دادند که طی روزهای اخیر، پدر و مادر آرمیتا تنها دو بار موفق شدهاند که از پشت شیشه بخش مراقبتهای ویژه به دیدار فرزندشان بروند. همچنین یک منبع نزدیک به خانواده اعلام کرده است که در همان روزی که آرمیتا به بیمارستان منتقل شد، پدر و مادرش دستکم سه ساعت به یک نهاد امنیتی منتقل شده و تحت فشار و بازجویی قرار گرفتهاند.
با توجه به اطلاعات این گزارش، آرمیتا دارای یک خواهر بزرگتر نیز میباشد که حتی از پشت شیشه اجازه ملاقات با او را نداشته است.
پدر آرمیتا که یک کارگر شریف ساختمانی است روز چهارشنبه در گفتگو با خبرنگار روزنامه اینترنتی و حکومتی «فراز» گفت: حقیقتا من اطلاع چندانی از وضعیت آرمیتا ندارم. در بیمارستان نیستم. سر کارم. چند روزی است که از آرمیتا خبری ندارم.
او در پاسخ به سوال خبرنگار که وضعیت آرمیتا در حال حاضر چطور است؟ گفت: من در جریان نیستم. تا جایی که خبر دارم در کما هست. فقط همین را میدانم.
بعد از اندگی، سردبیر فراز بابت این مصاحبه عذرخواهی کرد و آن را «اشتباه بزرگ» در نقل قول از پدر آرمیتا گراوند خواند و ضمن تکذیب این خبر آن را از وبسایت روزنامه اینترنتی فراز حذف کرد.
خبرگزاری دولتی ایرنا در روز پنجشنبه ویدیویی منتشر کرد که در آن مادر و پدر آرمیتا و یک فرد که ادعا شده که «یکی از اعضای خانواده» هستند، در یک گفتوگو حاضر شدهاند. در این ویدیو، که مشخص نیست تحت چه شرایطی از خانواده گراوند گرفته شده است، مادر آرمیتا تلویحا ادعای «افت فشار» دخترش را که پیشتر توسط مدیرعامل مترو مطرح شده بود، تایید نکرد.
در گزارش تصویری ایرنا، فردی که در کنار مادر آرمیتا ایستاده بود، ادعا کرد که خانواده تمامی فیلمها را دیدهاند و اظهار کرد: آنچه مردم میگویند، واقعیت ندارد. پس از انتشار این خبر که حتی خواهر آرمیتا نیز امکان ملاقات با او را حتی از پشت شیشه نداشته، هویت زنی که در کنار مادر آرمیتا ایستاده بود، برای بسیاری از کاربران رسانههای اجتماعی منجر به ایجاد سئوالاتی شد.
گزارشهای رسانهها و سازمانهای حقوق بشری به سانسور خبری آرمیتا و وجود جو شدید امنیتی در محیط بیمارستان و همچنین پیرامون آن اشاره دارند. ماموران امنیتی حتی در روز چهارشنبه به نزدیکان بیماران دیگر اجازه ملاقات را نیز ندادند.
سانسور خبری آرمیتا به نفع رسانههای حکومتی همچنان ادامه دارد.
پس از بازداشت چندین ساعته مریم لطفی، خبرنگار روزنامه شرق، خبرنگار روزنامه اینترنتی فراز این بار با پدر آرمیتا تماس گرفت. پاسخ تکاندهنده پدر این دختر نوجوان که ادعا میکرد اطلاعی از وضعیت دخترش ندارد و در حال سر کار بود، واکنشهای گستردهای در میان کاربران شبکههای اجتماعی به دنبال داشت و بسیاری آن را نمایانگر فشارهای امنیتی بر خانواده گراوند دانستند.
در نهایت، مازیار خسروی، سردبیر روزنامه فراز، این مصاحبه را حذف کرد و در شبکه اجتماعی اکس (توییتر) این موضوع را تکذیب کرد.
سایت دیدهبان ایران نیز به منظور پیگیری موضوع مرتبط با هنرستان عروهالوثقی، مکان تحصیل آرمیتا، تماس گرفته بود.
این سایت اعلام کرد که مسئولان مدرسه تمایلی به بحث درباره این موضوع ندارند و اظهار کردهاند که خانواده گراوند ممکن است دچار حاشیه شوند. در این گزارش به نقل از معاون آموزشی مدرسه آمده بود: به ما اعلام شده که آرمیتا دچار ایست قلبی شده است.
بهرغم محدودیتهایی که برای تحقیق و سانسور خبری آرمیتا وجود دارد، شامگاه چهارشنبه گزارشی از آمنهسادات ذبیحپور، خبرنگار صداوسیما که مردم او را به عنوان بازجوخبرنگار میشناسند، در مورد حادثه آرمیتا گراوند پخش شد.
در این گزارش، دو همکلاس آرمیتا که مشخص نیست تحت چه شرایطی تصاویر آنها ضبط شده، اظهار داشتند که آرمیتا ناگهان از پشت به زمین افتاد و سرش به سکو و در قطار اصابت کرد.
در این گزارش، بازجوخبرنگار صدا و سیما همچنان هرگونه برخورد خشونتآمیز از سوی ماموران با این دختر نوجوان را رد میکند، اما پخش اعترافهای اجباری دوستان نوجوان آرمیتا نهتنها به ابهامهای موجود درباره این موضوع پایان نمیدهد، بلکه تردیدها را تشدید میکند.
برخی از کاربران شبکههای اجتماعی به نگاه دقیق به حالت چهره، زاویه تصویر، سخنان و جملات مشابه میان دوستان نوجوان آرمیتا اشاره کردهاند و این موارد را به عنوان نمونههایی از اجبار و فشار از سوی نهادهای امنیتی بر آنها تلقی کردهاند.
این اظهارات بهخصوص زمانی که پیش از پخش این گزارش، دو نهاد مستقل هشدار داده بودند که دوستان و کادر مدرسه آرمیتا تحت فشارهای امنیتی قرار گرفتهاند، بیشترین توجه را به خود جلب کرده است.
به گزارش سازمان حقوق بشری ههنگاو، نیروهای حراست آموزش و پرورش همراه با ماموران سرکوب به مدرسه عروهالوثقی رفته و دوستان آرمیتا را تهدید کردهاند که هیچ گونه تصویری از او منتشر نکنند.
شورای هماهنگی تشکلهای صنفی معلمان نیز اعلام کرده بود که رئیس حراست وزارت آموزش و پرورش به مدرسه عروهالوثقی رفته و دانشآموزان و کادر مدرسه را تهدید کرده است.
او اظهار کرده بود: انتشار هرگونه خبر یا حتی عکسی از آرمیتا گراوند از طریق صفحات مجازی و توسط معلمان این دانشآموز جریمه سنگینی خواهد داشت و معلم خاطی مستقیماً اخراج خواهد شد.
حکومتیها با سانسور خبری آرمیتا و در غیاب رسانههای مستقل و آزاد، به بررسی و اصرار درباره واقعهای که آرمیتا به علت افت فشار بر زمین افتاده است، پرداختهاند.
محمود امیری مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران، با انتشار پستی این ادعا را زیر سئوال برد و از یک متخصص در زمینه پزشکی قانونی نقل قول کرده است: فردی که از حالت ایستاده به طور خودآگاه به زمین میافتد (مثلاً به دلیل افت فشار خون)، عضلات بدنش شل میشوند و معمولاً به عقب نمیافتد. حتی اگر به عقب بیفتد، با آن شدت نمیافتد که بر اثر ضربه به مغزش به کما برود. معمولاً فردی که با چنین شدتی به عقب میافتد، ممکن است از جلو ضربه بخورد یا او را هل داده باشند.
سازمان حقوق بشر ایران در روز چهارشنبه خواستار اجرای تحقیقات بینالمللی مستقل در مورد واقعه آرمیتا گراوند شد و تأکید کرد که به علت تاریخچه طولانی جمهوری اسلامی در تکذیب و حفظ پنهانی جنایات مامورانش، شروع تحقیقات بینالمللی مستقل برای بررسی جزئیات دقیق این رویداد امر ضروری است.
وقایعی که برای آرمیتا گراوند رخ داد، به طور قابل توجهی با ماجرای مهسا امینی مشابهت دارد؛ در هر دو مورد، مقامات حکومتی هرگونه برخورد خشونتآمیز را تکذیب نمودند.
در دو روز گذشته، این واقعه در رسانههای جهانی بازتاب گستردهای ایجاد کرده و برخی مقامهای کشورهای خارجی نیز به آن واکنش نشان دادند.
آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه آلمان در یک پست اعلام کرد که حق خانواده آرمیتا این نیست که در جلوی دوربین قرار گیرند، بلکه حق آنهاست که در کنار تخت فرزندشان باشند.
او همچنین تأکید کرد: دوباره یک دختر جوان در ایران برای جان خود میجنگد، تنها برای اینکه موهایش در مترو دیده شده و این وضعیت غیرقابل تحمل است.
آبرام پیلی، نماینده ویژه ایران در وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا این گزارش را به عنوان یک واقعه شوکآور و نگرانکننده توصیف و در یک پیام اعلام کرد: ما پشت مردم شجاع ایران ایستادهایم.
وی همچنین بازداشت مریم لطفی خبرنگار روزنامه شرق را غیرقابل قبول و توهین به آزادیهای روزنامهنگاری دانست.
قبل از این، هانا نویمن، عضو پارلمان اروپا به این مسئله واکنش نشان داده و در حین انتقاد از رویکرد مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نسبت به جمهوری اسلامی، نوشته بود: چقدر زمان نیاز است تا جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در مورد سیاستهای اتحادیه در رابطه با رژیم ایران تجدیدنظر کند؟