جمهوری اسلامی بعد از سالها در مقابل یک مشکل بزرگ قرار گرفته که ناشی از تعهدات قدیمی خود برای نابودی اسرائیل است

چالش جدید جمهوری اسلامی پس از سالها شعار برای نابودی اسرائیل

در شرایطی که اسرائیل برای سرکوب حماس، متحد جمهوری اسلامی تلاش می کند، تهران باید تصمیم بگیرد که آیا این کشور و شبه نظامیان نیابتی اش که آنها را مسلح و آموزش می دهد به شعارهای آتشین رژیم عمل خواهند کرد یا خیر.

در بیش از چهار دهه، حاکمان رژیم ایران متعهد به نابودی اسرائیل شده‌اند. علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی به ندرت در انظار عمومی ظاهر می‌شود که چفیه فلسطینی شطرنجی سیاه و سفید به تن نداشته باشد.

فرماندهان نظامی جمهوری اسلامی از آموزش و تسلیح گروه‌هایی که در سراسر منطقه دشمن اسرائیل هستند، از جمله حزب‌الله و حماس خوشحال هستند و هنگامی که حماس حمله تروریستی ۷ اکتبر را که منجر به کشته شدن ۱۴۰۰ نفر شد، انجام داد، مقامات رژیم آن را به عنوان یک دستاورد مهم تحسین کردند که احساس امنیت دولت یهود را در هم شکست.

جمهوری اسلامی در چالش جدید با یک دوراهی مواجه است و می سنجد که چگونه باید خود و شبه نظامیان نیابتی اش معروف به محور مقاومت به حملات اسرائیل به غزه و کشتار هزاران فلسطینی پاسخ دهند و اینکه آیا اعتبار انقلابی خود را با خطر آتش زدن یک آتش سوزی گسترده تر تقویت کند یا خیر.

ناصر ایمانی، تحلیلگر نزدیک به دولت در این باره می گوید: نیازی نیست ایران مستقیماً در جنگ دخالت کند و به خود اسرائیل حمله کند، زیرا شبه نظامیان محور مقاومت را در اختیار دارد که از سیاست ها و استراتژی های جمهوری اسلامی پیروی می کنند و از طرف ما عمل می کنند.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی در مصاحبه اخیر خود در دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل گفت: می خواهم تکرار کنم که ما به دنبال گسترش این جنگ نیستیم. او برای شرکت در جلسات سازمان ملل متحد در رابطه با جنگ در نیویورک حاضر می شود. منطقه در نقطه جوش است و هر لحظه ممکن است منفجر شود و این اجتناب ناپذیر است. اگر این اتفاق بیفتد، همه طرف‌ها کنترل خود را از دست خواهند داد.

او گفت شبه‌نظامیان منطقه‌ای در لبنان، یمن، عراق و سوریه می‌توانند جبهه‌های متعددی را علیه اسرائیل باز کنند.

به گفته سه ایرانی مرتبط با دولت که با مذاکرات داخلی آشنا هستند و برای بحث در مورد موضوعات حساس امنیتی اصرار داشتند که نامشان فاش نشود، جمهوری اسلامی خواهان جنگ منطقه‌ای نیست که خطراتی برای ملت و حاکمان مذهبی آن به همراه دارد.

توانایی‌های نظامی متحدان جمهوری اسلامی ممکن است به طور قابل‌توجهی کاهش یابد در صورت بروز یک نبرد طولانی با اسرائیل، حتی اگر ارتش ایالات متحده نیز در این جنگ دخالت کند. جمهوری اسلامی بازوهای نظامی خود را به عنوان وسیله‌ای فعال برای نفوذ گسترده در نظام جهانی می‌بیند، که علاوه بر حملات به تهران، قادر است اصولاً این حملات را انکار کند.

آنها به رژیم ایران اهرمی در مذاکرات بین‌المللی می‌دهند و ابزاری برای تغییر موازنه قوا در خاورمیانه از دشمنانی مانند اسرائیل و ایالات متحده و رقبایی مانند عربستان سعودی. اما اگر جمهوری اسلامی کاری انجام ندهد، رهبران آتشین آن در معرض خطر از دست دادن اعتبار در میان رای دهندگان و متحدان خود هستند.

برخی از محافظه کاران تندرو رژیم این پرسش را مطرح کرده اند که چالش جدید جمهوری اسلامی با شعارهای آن که «آزادسازی قدس» یا بیت المقدس از دست رژیم اسرائیل مطابقت ندارد. بسیاری از حامیان حکومت حتی به صورت نمادین برای اعزام به غزه و مبارزه با اسرائیل به عنوان داوطلب ثبت نام کرده اند.

در سناریو اول، جمهوری اسلامی با خطر از دست دادن توانایی‌های نظامی خود روبه‌رو است. در سناریو دوم، رژیم ایران با خطر از دست دادن تصویر سیاسی خود مواجه است. رژیم ممکن است تلاش کند این مسئله را با اجازه دادن به متحدان خود برای شدت بخشیدن به حملات علیه اسرائیل و ایالات متحده در قالب یک رویکرد منسجم، بهبود دهد.

حزب‌الله لبنان و شبه‌نظامیان حوثی در یمن حملات اخیر را علیه اسرائیل انجام داده‌اند، اما دامنه آنها محدود بوده است. افرادی که با استراتژی جمهوری اسلامی آشنا هستند گفتند، در حال حاضر، هدف جنگ همه جانبه نیست، بلکه تحت فشار نگه داشتن ارتش اسرائیل است که احتمالاً توانایی آن برای جنگ علیه حماس را محدود می کند.

حزب‌الله، یکی از نزدیک‌ترین و قدرتمندترین متحدان جمهوری اسلامی، و اسرائیل از تاریخ ۷ اکتبر بارها درگیر تبادل آتش با توپخانه و سلاح‌های سبک شده‌اند، اما حملات خود را به مناطق مرزی ادامه داده‌اند. انتظار می‌رود که حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله، در روز جمعه اولین سخنرانی عمومی خود از آغاز جنگ را بیان کند، و ناظران پیش‌بینی می‌کنند که این سخنرانی لحن و سیاست‌های آینده این گروه را مشخص می کند.

هاشم صفی‌الدین، رئیس شورای اجرایی حزب‌الله، روز سه‌شنبه به رسانه‌های رژیم گفت: ما از ابتدا گفته‌ایم که در این جنگ حضور داریم. وی افزود: حزب‌الله درباره برنامه‌های خود بحث نخواهد کرد، زیرا در صورت لزوم عمل می‌کنیم، صحبت نمی‌کنیم.

حوثی‌ها نیز با پرتاب موشک‌ها و پهپادها از جمله شلیک در روز سه‌شنبه که نیروهای آمریکایی و اسرائیلی آن‌ها را سرنگون کرده‌اند، به دخالت خود اشاره کرده‌اند.

محمد البخیتی، سخنگوی حوثی‌ها روز سه‌شنبه به رسانه‌های رژیم ایران گفت: هماهنگی کامل در همه سطوح میان همه سران محور مقاومت وجود دارد.

مهدی محمدی، مشاور محمد قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی و از فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در پستی تلگرامی اعلام کرد، که شبه نظامیان منطقه در حال محاسبه اوضاع هستند. محمدی گفت: در عمل، جبهه های دیگر باز شده است، اما دامنه حملات در حال کنترل است.

گروه‌های شبه‌نظامی تحت حمایت جمهوری اسلامی در عراق و سوریه پس از مدتی سکوت، حملات خود را به پایگاه‌های نظامی آمریکا در هر دو کشور افزایش داده‌اند. تهران می‌خواهد بر دولت بایدن فشار بیاورد تا اسرائیل را مهار کند، یا حداقل به نظر می‌رسد که ایالات متحده را مجبور به پرداخت هزینه برای حمایت قاطع خود از اسرائیل کند.

در اقدامی تلافی جویانه، نیروهای آمریکایی پنجشنبه گذشته تأسیساتی را در سوریه بمباران کردند که پنتاگون گفته بود پایگاه های سپاه پاسداران است.

امیر عبداللهیان حملات آمریکا را برای نمایش خواند.

به گفته ایمانی، یک تحلیلگر در تهران، هیچ ابهامی وجود ندارد که جمهوری اسلامی در تأمین مالی، آموزش و تسلیح شبه‌نظامیان نقش داشته است و دانش فنی لازم برای ساخت زیرساخت‌های هواپیماهای بدون سرنشین و موشک‌ها را فراهم کرده است، به ویژه در مناطقی مانند غزه و یمن که به دلیل محاصره، تحویل تسلیحات سنگین غیرممکن است.

با توجه به افرادی که با مذاکرات دولت آشنا هستند، آنها اظهار می‌کنند که جمهوری اسلامی و حزب الله دارند مشاهده می‌کنند که آیا حماس با تهدید جدی‌ای از سوی اسرائیل روبرو است یا خیر، که این مسئله آنها را وادار به تسریع حملات به اسرائیل می‌کند. مقامات حکومتی اظهار داشتند که فرماندهان برجسته سپاه قدس و حزب الله اعتقاد دارند اگر اسرائیل موفق شود حماس را از بین ببرد، بعداً به سراغ آنها نیز خواهد آمد.

مقامات ایرانی اعلام کردند که اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس، بیش از سه هفته در بیروت حضور داشته است. علی فدوی، جانشین فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در یک سخنرانی در مراسم حمایت از غزه در تاریخ ۲۲ اکتبر اعلام کرد که در صورت لزوم، جمهوری اسلامی به سمت حیفا موشک شلیک می کند. وی افزود که ایران به گروه‌های فلسطینی در ارتقاء توانایی‌های نظامی خود از «سنگ و تیر» به «پهپاد و موشک» کمک نموده است.

خطر گسترش جنگ، ایالات متحده و اسرائیل را نگران کرده است. دولت بایدن به طور علنی به جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی آن هشدار داد که درگیری را گسترش ندهند و نشان داد که به دنبال جنگ با رژیم ایران نیست و از تهران خواست تا متحدانش را مهار کند.

امیر عبداللهیان تایید کرد که جمهوری اسلامی و آمریکا در حال تبادل پیام هستند. وی گفت: ما به صراحت به آمریکایی ها گفتیم که وقتی در جنگ با رژیم صهیونیستی با تمام قدرت می ایستید، آمریکا در موقعیتی نیست که به دیگران بگوید خویشتن داری کنید. اما برای همه طرف ها، خطر محاسبات نادرست که می تواند درگیری را از کنترل خارج کند، همچنان بالاست.

وی اظهار کرد: علاوه بر آنچه که تهران می‌تواند کنترل کند، احتمال وجود خطر نیز وجود دارد که برخی از شرکای منطقه‌ای با روابط ناپایدارتر یا نادیده گرفتن توصیه‌های جمهوری اسلامی، اقدامات ناسازگاری را آغاز کنند که باعث مواجهه تهران با وضعیت جدیدی می‌شود.