با نزدیک شدن به سالگرد قیام مهسا، جمهوری اسلامی بر دانشگاه‌های ایران فشار می آورد

رژیم ایران در آستانه سالگرد مهسا فشار بیشتری بر دانشگاه‌های کشور می‌آورد: کودتای فرهنگی

جمهوری اسلامی استراتژی های سرکوبگرانه خود را برای جلوگیری از احیای اعتراضات گسترده ای که برای چندین ماه متوالی کل نظام حاکم را تکان داد، افزایش می دهد. از جمله این استراتژی‌ها، تمرکز بر دانشگاه‌ها و دانشجویان است که نقش مهمی در قیام‌های ۲۰۲۲ داشتند. آن‌ها به‌عنوان قطب‌نمای فکری جامعه عمل کردند و ملت را از تاکتیک‌های تاریخی رژیم برای گمراه‌کردن مخالفان دور کردند.

بر اساس سندی که در دانشگاه‌های ایران منتشر شده است، دولت ابراهیم رئیسی فرآیند جذب ۱۵۰۰۰ بسیجی و حامی نظام را به عنوان اعضای هیئت علمی دانشگاهی آغاز کرده است. این استخدام «به صورت سهمیه ای، فوری و خارج از چارچوب علمی موجود دانشگاه ها» انجام می شود.

پس از انتشار این خبر، تنها مقام حکومتی که به این گزارش واکنش نشان داد، سخنگوی وزارت علوم رئیسی بود. با این حال، پاسخ آنها با تأخیر انجام شد و شامل تکذیب «انتصاب پنهان و غیرمجاز برخی از اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها» بود.

این تناقض حتی با توجه به اسنادی که یکی از کانال‌های تلگرامی مخالف رژیم منتشر کرده است، آشکار می‌کند که شورای امنیت ملی کشور در آذرماه گذشته مصوبه‌ای مبنی بر «استخدام اعضای هیأت علمی منطبق با موازین انقلاب اسلامی در ایران» صادر کرده است.

علاوه بر این، اسناد دیگری نشان می دهد که تصمیماتی علیه دانشجویان معترض، اساتید مخالف و کسانی که به اصول جمهوری اسلامی پایبند نیستند، تدوین شده است. این تصمیمات در یک کمیته امنیتی اطلاعاتی تحت نظارت رئیس کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اتخاذ شد و این اقدامات در ۱۰ جلسه از آذر ۱۳۹۱ تا بهمن ۱۳۹۲ به طول انجامید.

نتایج این تصمیمات در چهار فهرست جداگانه ثبت شده است. این فهرست ها نشان می دهد که بیش از ۲۸۰۰ دانشجو به کمیته انضباطی احضار شده اند، ۶۴۳ دانشجو به دلیل آنچه مقامات حکومتی «اختلالات فوریه ۲۰۲۳» می خوانند اخراج و از ورود به دانشگاه منع شده اند و ۲۸۱ نفر نیز از خدمات دانشگاهی محروم شده اند. به همین دلیل برای ۲۲ دانشجو در مازندران ممنوعیت تردد صادر شد و از خروج آنها از کشور جلوگیری شد.

از این رو اخراج اساتید و اعضای هیأت علمی از دانشگاه ها به همراه جایگزینی آنها با عناصر بسیجی و افراد «همسو»، بخشی از یک برنامه امنیتی برای اعمال کنترل بیشتر بر دانشگاه ها و محدود کردن نفوذ این نهاد بر جامعه است.

گزارش های متعددی از اخراج و برکناری گسترده اساتید در رشته های مختلف به ویژه علوم انسانی حتی در رسانه های وابسته به دولت منتشر شده است. بر اساس این گزارش‌ها، «معلوم نیست که در سال گذشته چه تعداد از اساتید دانشگاه اخراج، تعلیق یا داوطلبانه دانشگاه را ترک کرده‌اند، زیرا بسیاری از افراد به دلیل خطراتی که با آن مواجه هستند، ترجیح می‌دهند مسائل‌شان از طریق رسانه‌ها منتشر نشود. تا از این طریق مشکلاتشان تشدید نشود.

سرکوب دانشگاه و روشنفکران توسط بنیانگذار رژیم روح الله خمینی بدعت گذاشته شد که در ۲۷ آذر ۱۳۵۹ اعلام کرد: همه این فجایعی که بر بشریت آمده است از دانشگاه ها سرچشمه گرفته است… دنیا توسط دانشگاه ها فاسد شده است.

دشمنی رژیم با دانشگاه ها به عنوان مراکز دانش و آگاهی مشهود است. حتی یک روزنامه وابسته به حکومت، حملات اخیر رژیم به دانشگاه ها را تایید کرد و این سوال را مطرح کرد که «چرا این خصومت با دانشگاه ها وجود دارد؟ پاسخ واضح است: دانش! مخالفت با خرافات، شبهه و هر گونه تضاد است. در حضور دانش، شبه علم نمی تواند رشد کند. با این حال، در غیاب آن، شبه علم و خرافات غالب است…

در حالی که این ادعا واقعاً دقیق است، محدود کردن آن صرفاً به دشمنی ایدئولوژیک روحانیون حاکم با دانش، دامنه این خصومت را کوچک می‌کند. هم انقلاب فرهنگی مشکوک در سال ۱۹۸۰ توسط خمینی که منجر به سرکوب و تعطیلی دانشگاه‌ها به مدت دو سال شد و هم حملات اخیر به دانشگاه‌ها که برخی از آنها را «کودتای فرهنگی دوم» نامیده‌اند، ناشی از ترس از تجدید قوا است. نقش دانشگاه به عنوان «سنگر آزادی»، این اقدامات همچنین شکست راهبردهای قبلی برای فرونشاندن نفوذ دانشگاه بر جامعه را تایید می کند.

به ویژه صحنه های اعتراضات پرشور و انقلابی دانشجویی در قیام ۲۰۲۲ نشان می دهد که علیرغم تلاش های رژیم برای سرکوب آن تحت عنوان «وحدت حوزه و دانشگاه»، دانشگاه همچنان مقاوم، سرزنده و آماده پذیرش جایگاه شریف خود به عنوان سنگر آزادی است.