سخنگوی شورای نگهبان از تایید صلاحیت بیش از ۱۱هزار داوطلب نمایندگی مجلس در ایران خبر داد
تایید صلاحیت نمایشی برای رونق بخشیدن به انتخابات فرمایشی مجلس در ایران
سخنگوی شورای نگهبان از تایید صلاحیت بیش از ۱۱هزار داوطلب نمایندگی مجلس در ایران خبر داد
سخنگوی شورای نگهبان اعلام کرد که مهلت ۵۰ روزه برای بررسی صلاحیت ثبت‌نام‌کنندگان انتخابات مجلس شورای اسلامی در هیئت‌های مرکزی استان‌ها و هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات به پایان رسیده و نتایج بررسی‌ها به وزارت کشور ارسال شده است. اطلاعات نهایی و اعلام نظر نهایی به داوطلبان در دو روز آینده انجام خواهد شد.
هادی طحان‌نظیف در تاریخ ۱۴ دی‌ماه اعلام کرد که بیش از ۱۱ هزار داوطلب نمایندگی مجلس در ایران تایید صلاحیت شده‌اند. او با حضور در صداوسیما اعلام کرد که مرحله بعدی بررسی صلاحیت افراد در شورای نگهبان انجام خواهد شد و افرادی که رد صلاحیت شده‌اند، سه روز فرصت دارند تا اعتراض کنند.
سخنگوی شورای نگهبان اعلام کرد که در حال حاضر صلاحیت ۲۶ نماینده فعلی مجلس شورای اسلامی در انتخابات آینده رد شده است.
به رغم اینکه وزارت کشور دو روز برای ابلاغ نظر هیئت‌های نظارت به افراد فرصت داشته است، برخی رسانه‌ها از صبح روز پنجشنبه اعلام کرده‌اند که هیئت‌های نظارت صلاحیت چهره‌هایی از جمله علی مطهری، مسعود پزشکیان، محمدباقر نوبخت و غلامرضا تاجگردون به همراه ۵۵ نماینده فعلی مجلس را تصویب کرده‌اند.
اعلام شده که در واکنش به انتشار این خبر، پزشکیان اظهار کرده که هنوز به‌طور رسمی این خبر به وی ابلاغ نشده است.
اطلاعات تایید صلاحیت افراد در شهرستان‌ها و استان‌ها منتشر شده است. در مرحله اول بررسی صلاحیت‌ها، هیئت‌های اجرایی چهره‌هایی چون علی مطهری و مسعود پزشکیان را رد کرده بودند.
برخی تحلیلگران معتقدند که سخنان اخیر علی خامنه‌ای درخصوص ضرورت اتخاذ تدابیری برای حمایت از رونق انتخابات مجلس شورای اسلامی، باعث تفاوت نظر هیئت‌های نظارت و هیئت‌های اجرایی شده است. در این راستا، تایید صلاحیت چند چهره و تعدادی از نمایندگان مجلس فعلی توسط هیئت‌های نظارت، که متفاوت از نگرش هیئت‌های اجرایی است، می‌تواند تا حدی برای ایجاد رقابتی بیشتر در انتخابات تأثیرگذار باشد.
نگرانی از کاهش مشارکت مردم در انتخابات اسفندماه مجلس، که ممکن است نشانگر عدم پذیرش عمومی و فقدان مشروعیت نظام در نظر مردم باشد، باعث شده تا رهبر جمهوری اسلامی در برابر رویکرد گذشته خود که به تشویق شرکت در انتخابات می‌پرداخت، این بار با لحن تهدیدآمیز، شرکت نکردن مردم در انتخابات را به عنوان مخالفت با اسلام اعلام کند.
در دیدار با گروهی از مداحان کشور، رهبر جمهوری اسلامی روز چهارشنبه، ۱۳ دی‌ماه، اهمیت تشویق مردم به مشارکت در انتخابات را اعلام کرد گفت انتخابات یک وظیفه است و هر کسی با انتخابات مخالفت کند با جمهوری اسلامی و اسلام مخالفت کرده است.
با توجه به نگرانی صریح و چندباره مقامات ارشد نظام از کاهش مشارکت مردم در انتخابات، برخی کارشناسان سیاسی در ارتباط با انفجارهای اخیر در کرمان، حکومت را متهم به استفاده از این حادثه به عنوان یک فرصت برای ایجاد فضای احساسی در جامعه به منظور گرم شدن احساسات مردم در زمینه انتخابات می‌دانند.
با توجه به سردی فضای سیاسی در جامعه و ناامیدی از اصلاح امور، تحلیلگران عقیده دارند که بیشتر افراد مردم باور دارند که فرصت اصلاح فساد و استبداد در ایران از طریق صندوق رای به پایان رسیده است.
در مدت شش سال اخیر، روند وقایع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی موجب ایجاد اعتراضات خیابانی گسترده از دی‌ماه ۱۳۹۶ شد. این اعتراضات به تدریج گسترش یافته و تمایل به گذار از نظام جمهوری اسلامی در جامعه به شدت افزایش یافته است.
در دو انتخابات مجلس سال ۱۳۹۸ و ریاست‌جمهوری سال ۱۴۰۰، با حمایت علی خامنه‌ای، فضای سیاسی بسته‌تر شد و برنامه یکدست‌سازی و خالص‌سازی از طریق رد صلاحیت‌های گسترده اجرا گردید. این اقدامات عملاً مردم را از صحنه مشارکت سیاسی دور کرده و فرآیند سیاسی را به شدت محدود کرده است.
خیزش گسترده مردم در سال ۱۴۰۱ نه‌تنها باعث از دست رفتن کامل مشروعیت نظام و افزایش تمایل به براندازی در اقشار مختلف جامعه، به‌ویژه نسل جوان، شد، بلکه ناکارآمدی پروژه خالص‌سازی ولایت‌فقیه در کنترل تمامی امور به وضوح ظاهر شد.
عدم اعتقاد به امکان اصلاح حکومت، باعث شده تا بسیاری از افراد معروف در حوزه اصلاحات و برخی از احزاب اصلاح‌طلب، از هر نوع فعالیت انتخاباتی و شرکت در ثبت‌نام برای انتخابات مجلس اخیر اجتناب کنند.
در جریان این وقایع، سخنان اخیر رهبر جمهوری اسلامی در خصوص ایجاد فضای رقابتی، باعث شد که ابراهیم رئیسی تصمیم به دعوت از برخی چهره‌های حزبی برای تحقق آشتی درون حاکمیت بگیرد. اما این نشست، علی‌رغم ادعاهای افراد سازنده و گزارش رسانه‌ها، به جای آرامش و هماهنگی، محل گسترش اختلافات و تنش‌های بیشتر میان نیروهای سیاسی داخلی ساختار جمهوری اسلامی گردید.
این جلسه نه‌تنها نتوانست به عنوان مقدمه شور و هیجان انتخاباتی در جامعه علنی شود، بلکه واکنش شخصیت‌های حاضر در آن، بار دیگر یادآور شعار «اصلاح‌طلب، اصول‌گرا دیگه تموم ماجرا» بود که در طول اعتراضات سال‌های ۱۳۹۶ و آبان ۱۳۹۸، و همچنین در خیابان‌های شهرهای مختلف ایران در ایام خیزش مردمی سال ۱۴۰۱ بارها تکرار گردید.
در کنار بی‌توجهی جامعه به این نشست، برخی از شرکت‌کنندگان اعلام کردند که ابراهیم رئیسی نیز در این جلسه قبول کرده که حتی با مشارکت احزاب سیاسی در انتخابات و ارائه وعده‌هایی چون آزادی‌های اجتماعی و سیاسی، با توجه به شرایط کنونی، جامعه هیچگونه رغبتی برای مشارکت سیاسی ندارد.
ابراهیم رئیسی در شرایطی اشاره کرده است که چهره‌های اصلاح‌طلبان در بدنه اجتماعی، که حضور آن‌ها ممکن بود تمایل به مشارکت را افزایش دهد، از ابتدا به دلیل شرایط حاکم بر کشور، برای شرکت در انتخابات ثبت‌نام نکرده‌اند.
در این زمان، ایده تاکید بر فراخوان به مشارکت در انتخابات مجلس خبرگان با تمرکز بر حسن روحانی و ابراز اهمیت این مجلس بر جلب حمایت برای انتخاب رهبر آینده از سوی نیروهای اصلاح‌طلب و اعتدال‌گرا با استقبال گسترده جامعه مواجه نشده است.
در هفته گذشته، حسن روحانی اظهار کرد که شرکت نکردن مردم در انتخابات مجلس شورای اسلامی را به عنوان یک اعلام نظر مشروع از سوی جامعه می‌داند. این سخنان، باتوجه به بدبینی مردم نسبت به رئیس‌جمهور پیشین و وعده‌های او، نشان‌دهنده تلاش بیشتر او برای حفظ بقای سیاسی درون حکومت در شرایط فعلی کشور است.
در طول این پیچیدگی‌های سیاسی، سخنگوی ستاد انتخابات در تاریخ ۱۳ دی‌ماه اعلام کرد که تعرفه رای برای هر دو انتخابات خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی یکسان خواهد بود. این اعلام نشان می‌دهد که افراد برای حمایت از یک جریان خاص، نمی‌توانند تنها در انتخابات خبرگان رهبری شرکت کنند.
تا کنون، خبرهای مربوط به انتخابات مجلس شورای اسلامی نشانگر کوچک‌ترین شور رقابتی در بین حامیان سنتی حکومت بوده است. حتی با اصرار برخی موسسات نظرسنجی درباره مشارکت احتمالی بیش از ۳۰ درصد مردم، تاثیر آن بر فضای جامعه به ندرت قابل لمس است. این نتایج نشان می‌دهند که هیچ‌کدام از عوامل مانند افزایش ثبت‌نام حامیان ولایت برای نشستن در صندلی نمایندگی، خالص‌سازی دولت، تهدید و تشویق رهبر جمهوری اسلامی، یا حتی حضور جریان‌های سیاسی اصلاح‌طلب درون حاکمیت نتوانسته تا مشارکت انتخاباتی را افزایش دهند.
به نظر می‌رسد این کاهش احتمالی در مشارکت انتخابی و ابراز تمایل مردم به عبور از نظام، باعث بروز نارضایتی علی خامنه‌ای و حامیان او شده است. این نارضایتی حتی قبل از برگزاری نمایش انتخابات در ایران، احساس می‌شود.
