حملات با استفاده از پهپادهای شاهد توسط شبه نظامیان در خاورمیانه و روسیه در اوکراین انجام شده است

پهپادهای ایرانی چگونه ماهیت جنگ را تغییر می دهند؛ مرگبار، ارزان و گسترده

پس از حدود ۱۶۵ حمله به پایگاه های ایالات متحده در خاورمیانه از ۷ اکتبر، اجتناب ناپذیر بود که در نهایت از آن عبور کرد. برای اولین بار در حمله آخر هفته گذشته به یک پایگاه لجستیکی کمتر شناخته شده در نزدیکی مرز اردن و سوریه، سه نفر از نیروهای ذخیره ارتش آمریکا کشته و بیش از ۸۰ نفر زخمی شدند.

پنتاگون گفت که در این حمله رد پای کتائب حزب الله، یک شبه نظامی همسو با جمهوری اسلامی در عراق دیده می‌شود. جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، افزود که تهران را مسئول می‌داند به این معنا که آنها سلاح‌ها را تأمین می‌کنند؛ پهپادهای نسبتا ارزان‌قیمتی که به سرعت در حال تکثیر هستند و ماهیت جنگ را تغییر می‌دهند.

فابیان هینز، کارشناس تسلیحات خاورمیانه در موسسه بین المللی مطالعات استراتژیک، می گوید تصور کنید دهه ۱۹۹۰ بود. کاری که گروه‌های شبه‌نظامی مانند کتائب حزب‌الله می‌توانستند انجام دهند، هدف قرار دادن یک پایگاه آمریکایی با چند موشک است. اکنون آن‌ها می‌توانند با دسترسی بیشتر آسیب‌های بیشتری وارد کنند حتی کوچک‌ترین پهپادها می‌توانند برد بسیار طولانی داشته باشند و می‌توانند بسیار دقیق باشند.

مدل دقیق هواپیمای بدون سرنشینی که در نیمه شب به محل زندگی در برج ۲۲ برخورد کرد، مشخص نیست، اگرچه مقامات آمریکایی به اختصار گفته اند که این پهپاد یک نوع پهپاد شاهد است. به گفته هینز، اگر این درست باشد، به احتمال زیاد شاهد ۱۰۱ کوچکتر یا شاهد ۱۳۱ بال دلتا است که هر دو در زرادخانه کتائب حزب الله هستند، با برد تخمینی حداقل ۷۰۰ کیلومتر (۴۳۴ مایل) و هزینه ۲۰۰۰۰ دلار یا بیشتر.

به گفته آمریکا، طراح و سازنده احتمالی این پهپادها، مرکز تحقیقات صنایع هوایی شاهد، یک شرکت ایرانی زیرمجموعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی این کشور است. تلاش‌های تولیدی آن در طول پنج سال گذشته به‌دلیل یک سری درگیری‌ها و جاه‌طلبی‌های سیاست خارجی جمهوری اسلامی، ناشی از تاریخچه‌ای ضروری که با نوآوری‌های پیچیده نشأت می‌گرفت، شروع شده است.

جمهوری اسلامی سابقه طولانی در آزمایش و استقرار هواپیماهای بدون سرنشین دارد که به جنگ ایران و عراق در دهه ۱۹۸۰ باز می گردد، تلاشی که تا حدی ناشی از عدم دسترسی این کشور به فناوری پیشرفته غربی است که این کشور را قادر به خرید، توسعه و حفظ تجهیزات پیشرفته می کند. نیروی هوایی. اما در سپتامبر ۲۰۱۹، حمله موشکی و پهپادی فوق‌العاده به دو تأسیسات نفتی عربستان در ابقیق و خریص که به طور موقت ۵ درصد از عرضه نفت جهان را از بین برد، نشان از جهشی متفاوت داشت.

در آن زمان، عربستان سعودی درگیر جنگ داخلی یمن بود و با شورشیان حوثی که متحد جمهوری اسلامی هستند می جنگید. اگرچه مسئولیت این حمله برعهده حوثی ها بود، اما سعودی ها گفتند پهپادها، از نوع بال دلتا ناشناخته در آن زمان، از شمال آمدند، نه از یمن به جنوب، و جمهوری اسلامی را مقصر دانستند. اگرچه هنوز نامی از این پهپادها مشخص نشده است، اما متعاقباً به عنوان شاهد ۱۳۱ شناسایی شدند.

پهپاد ناشناخته بال دلتا در ژوئیه ۲۰۲۱ در حمله به یک نفتکش اسرائیلی، خیابان مرسر، که در آن یک بریتانیایی و یک رومانیایی کشته شدند، دوباره ظاهر شد. دومینیک راب، وزیر امور خارجه وقت، گفت که احتمالاً جمهوری اسلامی مسئول است. وجود این پهپاد جدید تا ماه دسامبر به طور رسمی توسط جمهوری اسلامی تایید نشده بود، و تهران در کنار پهپاد ۱۳۱، شاهد-۱۳۶ را توسعه داد.

چند ماه بعد، روسیه به اوکراین حمله کرد و پس از شکست تلاش اولیه خود برای فتح، جستجو برای سلاح های جدید را آغاز کرد. جمهوری اسلامی به همراه کره شمالی یکی از معدود کشورهایی بود که مایل به فروش تسلیحات به مسکو بود. این کشور موافقت کرد که شاهد ۱۳۶ را که اولین بار در پاییز ۲۰۲۲ در میدان جنگ مشاهده شد، تامین کند. یک فرمانده اوکراینی گفت که شاهد یک هویتزر M777 را در جریان ضدحمله خارکف منهدم کرد به جای شلیک ۱۰۰ گلوله توپ، آزاد کردن یکی از این پهپادها آسان تر است.

در عرض چند هفته، پهپادهای شاهد در اوکراین گسترده شدند، که نه تنها از نظر شکل، بلکه موتور پر سر و صداشان متمایز بود و صدایی بین ماشین چمن زنی و موتورسیکلت داشت. حمله به مرکز کیف در ۱۷ اکتبر همان سال، آنها را به تیتر یک خبر تبدیل کرد چهار نفر در یک حمله وحشتناک در حالی که شاهدها بر فراز مرکز شهر می چرخیدند، کشته شدند، تعداد انگشت شماری از تلاش های ناامیدانه برای سرنگونی آنها با شلیک از زمین ضورت گرفت.

پهپادهای شاهد ۱۳۶ دارای بدنه‌ای از فیبر کربن سبک و برد بیش از ۱۵۰۰ مایل هستند که به روسیه امکان می‌دهد آنها را از بلاروس در شمال و مناطق اشغالی در جنوب به پرواز درآورد تا شهرهای اوکراین را هدف قرار دهد. به گفته جاستین برانک، تحلیلگر هوانوردی در موسسه Royal United Services، آنها می توانند ۲۰ تا ۴۰ کیلوگرم مواد منفجره حمل کنند که تقریباً دو برابر ۱۳۱ است و به اندازه ای است که در یک سوراخ بسیار بزرگ در یک ساختار سخت نشده منفجر شود.

برانک اضافه می‌کند که پهپادها بهترین جایگزین‌های ارزان‌قیمت برای موشک‌های کروز هدایت‌شونده در نظر گرفته می‌شوند، که مؤثرترین آنها در برابر ساختارهای نرم یا استاتیک است که افراد در معرض تهدید را مجبور می‌کند یا پول خود را برای دفاع سرمایه‌گذاری کنند یا پراکنده و جابه‌جا شوند که باعث می‌شود چیزهایی مانند هواپیما در پایگاه‌ها ناکارآمدتر شوند. به گفته برانک، مسیرهای پرواز معمولاً از پیش برنامه ریزی شده اند و می توانند بسیار پیچیده باشند، و به گفته برانک، شاهدها اغلب از ترکیب پیچیده ای از سیستم های ناوبری ایالات متحده، روسی و چینی استفاده می کنند.

حملات پهپادهای شاهد در اوکراین ادامه دارد. در ماه نوامبر رکورد ۷۵ مورد کیف را هدف قرار دادند، اگرچه آشنایی روزافزون و سرعت آهسته آنها خنثی کردن آنها را آسانتر کرده است مقامات اوکراینی گفتند که ۷۱ مورد سرنگون شدند. اما تکامل فناوری ادامه دارد. جمهوری اسلامی در نوامبر گذشته یک موتور جت سریع‌تر با پیشرانه شاهد ۲۳۸ ساخت که می‌توانست با سرعتی بیش از دو برابر سرعت ۱۳۶ پرواز کند و گمان می‌رود ماه گذشته به سمت اوکراین شلیک شده است.

این فناوری همچنین برای تهران مناسب است پهپادهای شاهد را می‌توان به راحتی به متحدان منطقه‌ای جمهوری اسلامی، حوثی‌ها یا شبه‌نظامیان خودخوانده مقاومت در عراق یا سوریه، به‌طور کامل یا جزئی عرضه کرد. اگرچه روسیه آشکارا از آنها استفاده کرده است، اما هواپیماهای بدون سرنشین را می توان به طور انکارناپذیر مورد استفاده قرار داد، مانند حمله به ابقیق یا اخیراً در حمله به برج ۲۲، جایی که حتی ایالات متحده وقت خود را صرف کرده است تا قاطعانه مسئولیت را نسبت دهد.

در یمن، آنها دوباره سرهم می‌شوند و گاهی اوقات طرح‌ها اصلاح می‌شوند و از ۷ اکتبر به‌طور مکرر توسط حوثی‌ها در حملات خود به کشتی‌های غربی در جنوب دریای سرخ و خلیج عدن و حتی برای هدف قرار دادن مستقیم کشتی‌های جنگی غربی استفاده شده‌اند. تا کنون حملات حوثی ها به کشتی های جنگی همگی با شکست مواجه شده اند، اما مهم ترین حمله در ۹ ژانویه اثر نامتقارنی را نشان داد.

از هر ۱۸ پهپاد حوثی، هفت فروند هواپیمای بدون سرنشین حوثی توسط HMS Diamond بریتانیا با استفاده از ترکیبی از شلیک اسلحه ارزان‌تر و موشک‌های Sea Viper یا Aster که هر کدام ۱ تا ۲ میلیون پوند هزینه داشتند، سرنگون کردند. این یک تصویر ساده از چگونگی تحمیل هزینه های پهپادها به مدافعانی است که از کلاس جدید سلاح ها جلوگیری می کنند. محاسبات مشابهی در اوکراین و جاهای دیگر اعمال می شود، اما اغلب واقعیت این است که هزینه انسانی یا اقتصادی موفقیت یک حمله پهپادی، همانطور که در آخر هفته اتفاق افتاد، بالاتر است.

ساموئل بندت، متخصص هواپیماهای بدون سرنشین در مرکز تحلیل‌های دریایی ایالات متحده، گفت آنچه جمهوری اسلامی نشان می‌دهد این است که یک قابلیت نسبتاً قوی نیازی به پیشرفته بودن ندارد و تقریباً هر نیروی نظامی می‌تواند هر تعداد پهپاد را بخرد. فناوری فقط بیشتر گسترش خواهد یافت. به جای سرمایه‌گذاری روی قابلیت‌های جنگی گران‌تر، این نشان می‌دهد که خرید یک پهپاد ارزان‌تر است و امیدواریم که یا به چیزی برخورد کند یا دشمن شما منابعی را برای سرنگونی آن صرف کند.

پهپادهای ایرانی چگونه ماهیت جنگ را تغییر می دهند؛ مرگبار، ارزان و گسترده