کمیته نوبل نروژ روز جمعه در اسلو اعلام کرد که جایزه صلح نوبل ۲۰۲۳ به نرگس محمدی، فعال ایرانی اعطا شد

نرگس محمدی، برنده جایزه صلح نوبل برای مبارزه با ستم بر زنان در ایران

نرگس محمدی ۵۱ ساله که به بیش از ۳۰ سال زندان محکوم و زندانی و از ملاقات با همسر و فرزندانش محروم شده است به دلیل مبارزه با ظلم به زنان در ایران و مبارزه برای ارتقای حقوق بشر و آزادی مفتخر به دریافت این جایزه گردید.

نام او مترادف با نبرد برای حقوق بشر در ایران شده است. مبارزه شجاعانه او با هزینه های شخصی بسیار زیادی همراه بوده است.

کمیته نوبل در اعطای جایزه به نرگس محمدی گفت: «صدها هزار نفر را که در سال گذشته علیه سیاست‌های تبعیض و ظلم رژیم‌ دینی علیه زنان تظاهرات کردند، قدردانی می‌کند».

 بریت ریس اندرسن، رئیس کمیته نوبل نروژی در مراسم اعلام این خبر گفت، رژیم ایران در مجموع ۱۳ بار او را دستگیر کرده، پنج بار او را مجرم شناخته و در مجموع به ۳۱ سال زندان و ۱۵۴ ضربه شلاق محکوم کرده است.

ریس اندرسن افزود: نرگس محمدی هنوز در زندان به سر می‌برد.

در پیامی که خانواده‌اش در روز چهارشنبه با شبکه اخبار سی‌ان‌ان به اشتراک گذاشتند، گفته بود که از تلاش برای حفظ «دموکراسی، آزادی و برابری» پشتیبانی می‌کند و تا زمانی که این اهداف را برآورده نکند، ادامه خواهد داد. در حال حاضر، نمی‌توان اطمینان حاصل کرد که آیا نرگس محمدی از اخبار درباره وضعیت خود آگاه است یا خیر.

دوستان و خانواده او به سی‌ان‌ان گفته‌اند که زندانیان در زندان بدنام اوین اجازه دریافت تماس در روزهای پنجشنبه و جمعه را ندارند.

نرگس محمدی در بیانیه‌اش گفته است که برای ادامه فعالیت‌های خود در ایران می‌ماند حتی اگر بقیه عمرش را در زندان بگذراند.

او گفت: من در کنار مادران دلیر ایران زمین تا آزادی زنان به مبارزه با تبعیض بی امان، ظلم و ستم جنسیتی توسط حکومت ظالم مذهبی ادامه خواهم داد.

تقی رحمانی، همسر نرگس محمدی به سی‌ان‌ان گفت که این جایزه برای همه مردم ایران است. این جایزه فقط برای نرگس نیست. جنبشی که در آن زنان و مردان ایرانی به خیابانها آمدند، ماه ها ایستادند و مبارزه کردند تا نشان دهند که به مبارزه برای دموکراسی و برابری مدنی ادامه خواهند داد.

خانواده محمدی در بیانیه‌ای جداگانه به سی‌ان‌ان گفتند: اگرچه سال‌های غیبت او هرگز برای ما قابل جبران نیست، اما واقعیت این است که افتخار قدردانی از تلاش‌های نرگس برای صلح، مایه تسلی رنج وصف ناپذیر ماست.

رحمانی گفت: بیش از هشت سال و نیم است که او فرزندانش را ندیده و بیش از یک سال است که صدای آنها را نشنیده است. همه اینها نشان دهنده آنچه او در مسیر تحقق آرزوهای خود تحمل کرده، می‌باشد. بنابراین، برای ما که می‌دانیم جایزه صلح نوبل به او در دستیابی به اهدافش کمک می‌کند، این روز یک روز مبارک است.

زندانی شد، اما ساکت نشد با وجود زندانی بودن، حتی سلول های تاریک زندان اوین صدای او را در هم نکوبیده است. در یک فایل صوتی از داخل زندان که پیش از اعلامیه روز جمعه با سی‌ان‌ان به اشتراک گذاشته شد، صدای او شنیده می‌شود که شعار «زن، زندگی، آزادی» را سر می‌دهد.

نرگس محمدی یکی از ۳۵۱ کاندیدای جایزه امسال دومین عدد برتر در تاریخ جایزه نوبل بود. او نوزدهمین زن برنده این جایزه در بیش از ۱۲۰ سال جایزه شد.

الکساندرا ماتویچوک، وکلای حقوق بشر اوکراینی که برنده جایزه صلح نوبل در سال ۲۰۲۲ شد، از تصمیم کمیته برای تجلیل از نرگس محمدی قدردانی کرد و گفت ما در دنیایی به هم پیوسته زندگی می کنیم. در حال حاضر مردم در ایران برای آزادی می جنگند. آینده ما به موفقیت آنها بستگی دارد.

در کنفرانس خبری روز جمعه برای اعلام این جایزه، ریس اندرسن گفت: جهان تنها با پذیرش حقوق برابر برای همه می‌تواند به برادری بین ملت‌ها دست یابد که آلفرد نوبل به دنبال ترویج آن بود.

این جایزه به نرگس محمدی از سنت دیرینه ای پیروی می کند که در آن کمیته نوبل نروژی جایزه صلح را به کسانی که برای پیشبرد عدالت اجتماعی، حقوق بشر و دموکراسی تلاش می کنند اعطا کرده است. اینها پیش شرط های مهمی برای صلح پایدار هستند.

 هنریک اوردال، مدیر موسسه تحقیقات صلح اسلو، پیروزی نرگس محمدی را دستاورد فوق العاده ای برای حقوق زنان در ایران توصیف کرد.

اوردال در بیانیه‌ای به سی‌ان‌ان گفت: زنان در کشور نسل‌ها برای برابری و آزادی مبارزه کرده‌اند و مرگ مهسا امینی کاتالیزوری در برابر ظلم و خشونت شد. برنده جایزه امروز که به طور ناعادلانه در تهران زندانی شده، پیامی قدرتمند به رهبران رژیم ایران می فرستد که حقوق زنان در همه جای دنیا اساسی است.

به رسمیت شناختن نرگس محمدی پس از یک سال تحول عظیم در ایران، ناشی از قتل مهسا امینی صورت می گیرد که به اعتراضات سراسری چند ماهه تبدیل شد. ریس اندرسن این ناآرامی ها را بزرگترین تظاهرات سیاسی علیه رژیم تئوکراتیک ایران از زمان به قدرت رسیدن این رژیم در سال ۱۹۷۹ توصیف کرد.

 بریت ریس اندرسن در کنفرانس خبری روز جمعه گفت که نرگس محمدی که در دهه ۹۰ در رشته فیزیک در دانشگاه بین المللی خمینی تحصیل کرده بود، در ابتدا به عنوان مهندس کار می کرد و در عین حال برای روزنامه های اصلاح طلب ایران ستون می‌نوشت. او در سال ۲۰۰۳ به کانون مدافعان حقوق بشر در ایران پیوست، سازمانی که توسط شیرین عبادی برنده جایزه صلح نوبل تأسیس شد.

نرگس محمدی برای اولین بار در سال ۱۳۹۰ دستگیر و تا حدودی به دلیل عضویت در کانون مدافعان حقوق بشر محکوم شد. او پس از دو سال با قرار وثیقه آزاد شد، ولی به مبارزات خود علیه استفاده از مجازات اعدام ادامه داد.

این کمیته اذعان کرد: ایران مدتهاست که جزو کشورهایی بوده که سالانه بالاترین نسبت شهروندان خود را اعدام می‌کند. از ژانویه سال گذشته تاکنون بیش از ۸۶۰ زندانی در کشور به اعدام محکوم شده اند.

نرگس محمدی در سال ۱۳۹۴ به دلیل فعالیت علیه مجازات اعدام دوباره دستگیر و محکوم شد. اما کار او از داخل زندان اوین ادامه یافت، زیرا او شروع به مخالفت با نقض حقوق بشر علیه زندانیان سیاسی کرد.