افشاگری گاردین: قطعات پهپادهای ایرانی توسط شرکتهای اروپایی تأمین می‌شوند
نقش اروپا در ساخت پهپادهای ایرانی در اوکراین که توسط روسیه استفاده می‌شود
پهپادهای ایرانی مورد استفاده روسیه در اوکراین چگونه ساخته می‌شوند
کی‌یف می‌گوید پهپادهای ایرانی مورد استفاده روسیه در اوکراین دارای اجزای مختلف اروپایی هستند. گاردین به سندی دست یافته که اوکراین برای گروه ۷ فرستاده و پیشنهاد نابودی مراکز ساخت پهپاد در روسیه، ایران و سوریه را داده است.
در یک سند ۴۷ صفحه‌ای که دولت اوکراین در ماه آگوست برای گروه ۷ ارسال کرد، ادعا شده که در سه ماه گذشته بیش از ۶۰۰ حمله به شهرهای اوکراین با استفاده از پهپادهای انتحاری ایرانی که حاوی فناوری غربی می باشد صورت گرفته است.
بر اساس این سند، ۵۲ قطعه الکتریکی ساخت شرکت های غربی در پهپاد شاهد-۱۳۱ و ۵۷ قطعه الکتریکی در مدل شاهد-۱۳۶ با برد پروازی ۲۰۰۰ کیلومتر و سرعت ۱۸۰ کیلومتر در ساعت کشف شده است.
پنج شرکت اروپایی از جمله یک شرکت تابعه لهستانی و یک شرکت چندملیتی بریتانیایی به عنوان تولیدکنندگان اصلی قطعات شناسایی شده نام برده می‌شوند.
در این گزارش آمده است: «در میان تولیدکنندگان شرکت‌هایی هستند که مقر آنها در کشورهای ائتلاف تحریم‌ها قرار دارند: ایالات متحده آمریکا، سوئیس، هلند، آلمان، کانادا، ژاپن و لهستان.»
بر اساس این سند، رژیم ایران قبلاً تولید خود را از طریق یک کارخانه سوری که پهپادهای ایرانی را به بندر نووروسیسک روسیه تحویل می‌دهد گسترش داده است، اما تولید پهپادهای انتحاری ایرانی به روسیه و منطقه آلابوگا در تارتار مرکزی منتقل می‌شود، اگرچه تهران به تامین قطعات ادامه می‌دهد.
این بیانیه می‌گوید که جمهوری اسلامی تلاش می‌کند خود را از ارائه سلاح به روسیه منع کند و نمی‌تواند با تقاضای روسیه و شدت استفاده آن در اوکراین کنار بیاید.
این سند از جمله به متحدان غربی اوکراین پیشنهاد می‌کند دست به “حمله موشکی علیه کارخانه‌های تولید این پهپادها در ایران، سوریه و همچنین به یک سایت بالقوه تولید در فدراسیون روسیه” بزنند؛ پیشنهادی که هم‌پیمانان غربی اوکراین به احتمال زیاد آن را نخواهند پذیرفت.
در ادامه این سند آمده است: اگر هم‌پیمانان تجهیزات لازم برای تخریب را فراهم کنند، ممکن است توسط نیروهای نظامی اوکراین انجام شود.
در عین حال شواهدی دال بر تخلف شرکتهای غربی که قطعات آنها شناسایی شده وجود ندارد. در این سند آمده است که تولید پهپادهای ایرانی با شرایط حاکم منطبق شده و بیشتر از قطعات تجاری موجود استفاده می‌شود که به ندرت عرضه می‌شوند یا اصلاً کنترل نمی‌شوند.
بر اساس گزارش اوکراین، اطلاعات گمرکی نشان می‌دهد که تقریباً تمام واردات قطعات به ایران از طریق ترکیه، هند، قزاقستان، ازبکستان، ویتنام و کاستاریکا صورت گرفته است.
بارت گروتویس، نماینده پارلمان اروپا که در کمیته فرعی دفاع و امنیت پارلمان اروپا حضور دارد، گفت که هماهنگی کافی میان سرویس‌های اطلاعاتی اتحادیه اروپا برای مقابله با سوء استفاده از قطعات غربی وجود ندارد.
او گفت: من فکر می‌کنم بسیاری از آژانس‌های اطلاعاتی اروپایی حتی به تحریم‌ها هم نگاه نمی‌کنند.
سند دولت اوکراین با عنوان «رگبار مرگ‌ها: گزارش درباره پهپادهای شاهد-۱۳۱/۱۳۶»، به‌روزترین تحلیل را از تغییر تاکتیک‌ها و برنامه‌های تولید پهپاد روسیه از زمان اولین کاربست پهپادهای شاهد در منطقه خارکیف در ۱۳ سپتامبر ۲۰۲۲ در شهر کوپیانسک ارائه می‌کند.
این سند می‌گوید، توقف حملات که از ۱۷ نوامبر تا ۷ دسامبر به طول انجامید، “احتمالا به دلیل انطباق پهپادهای طراحی شده برای آب و هوای گرم با زمستان اوکراین بوده است” و این “ممکن است نشان‌دهنده همکاری بیشتر میان روسیه و ایران در تولید و نوسازی پهپادهای شاهد-۱۳۱/۱۳۶ باشد”.
تحویل پهپاد شاهد-۱۳۱/۱۳۶ از ایران به روسیه از طریق دریای خزر صورت می‌گیرد: «پهپادها از تهران به بندر امیرآباد ایران منتقل و سپس از آنجا به شهر بندری ماخاچ‌کالا در روسیه ارسال می‌شوند.»
علائم روی قطعات الکترونیکی پهپادهای ایرانی در اوکراین، در ماه‌های اخیر احتمالاً با استفاده از لیزر از بین رفته است و نیروهای روسی شروع به استفاده از نام‌های “گرانیوم۱” و “گرانیوم۲” برای پهپادها کرده‌اند، این اقدام احتمالا بخشی از توافق بین جمهوری اسلامی و روسیه برای پنهان کردن نقش تهران بوده است.
در اوایل ژوئیه، یک مدل جدید شاهد-۱۳۶ با علامت “Y002” در اوکراین سرنگون شد، گفته می‌شود که نمونه دارای قالب‌گیری بال متفاوتی بود که ممکن است تولید در یک مکان جدید روسیه را نیز نشان دهد.
روسیه و جمهوری اسلامی در حال کار بر روی یک موتور جدید برای شاهد-۱۳۶ هستند که با سرعت و برد بهتری پرواز می‌کند.
بر اساس گزارش ارائه شده به گروه ۷ که شامل کشورهای فرانسه، ایالات متحده، بریتانیا، آلمان، ژاپن، ایتالیا و کانادا و اتحادیه اروپا می‌شوند، طیف وسیعی از قطعات تولید شده توسط شرکت های غربی در مدل های پهپاد سرنگون شده یافت شده است.
طبق این سند، یک پمپ سوخت ساخت لهستان توسط شرکت آلمانی “تی‌آی آئوتوموتیو” که شرکت چند ملیتی بریتانیایی “تی‌آی فلوئید سیستمز” شرکت مادر آن است، در شاهد-۱۳۶ و همچنین یک میکروکنترل‌گر با حافظه فلش داخلی و حافظه بسیار کم و تنظیم‌کننده افت ولتاژ با بازدارنده، ساخته شده توسط شرکت سوئیسی “اس‌تی مایکروالکترونیکس” کشف شده‌اند.
همچنین در شاهد-۱۳۶، یک مدار متشکل از یک درایور شبکه بافر و یک ترانزیستور ساخته شده توسط شرکت “اینترنشنال رکتیفایر”، یکی از شرکتهای تابعه شرکت آلمانی “اینفینئون تکنولوجیز” کشف شده است.
تجهیزات آنها به صورت رایگان برای خرید از خرده فروشان در سراسر اروپا در دسترس است و این شرکت قبلاً گفته بود که به رژیم ایران قطعات نمی فروشد.
پاسخ شرکت‌ها
شرکت چند ملیتی بریتانیایی “تی‌آی فلوئید سیستمز” به درخواست گاردین برای اظهار نظر پاسخ نداده است. تجهیزات این شرکت به رایگان برای خرید از خرده‌فروشان در سراسر اروپا در دسترس است و این شرکت پیش از این گفته بود که تجهیزاتی به ایران نمی‌فروشد.
سخنگوی شرکت سوئیسی “اس‌تی مایکروالکترونیکس” گفته است: “ما با بیش از ۲۰۰هزار مشتری و هزاران شریک در سراسر جهان کار می‌کنیم. ما استفاده از محصولات خود خارج از کاربرد مورد نظرشان را مجاز نمی‌دانیم یا نمی‌پذیریم.» او افزود، این شرکت طبق مقررات بین‌المللی رفتار می‌کند.
سخنگوی شرکت آلمانی “اینفینئون” گفت که قطعاتی به ایران نمی‌فروشد و در مارس سال گذشته به تجارت خود در روسیه پایان داده است. او افزود، این شرکت به مشتریان خود از جمله توزیع‌کنندگان دستور داده که فروش‌های متوالی باید تنها مطابق با قوانین اجرا شوند.
در مدل شاهد-۱۳۱، کارشناسان اوکراینی یک مدار مدیریت یکپارچه ۱۴ کانالی و یک ریزپردازنده ساخت شرکت هلندی “ان‌ایکس‌پی سمی‌کونداکتور” و یک ترانزیستور قدرت و مدار مجتمع از شرکت “اینترنشنال رکتیفایر” را شناسایی کرده‌اند.
یک میکروکنترولر ۳۲ بیتی، یک پردازنده ۳۲ بیتی، یک میکروکنترولر با حافظه فلش داخلی و یک رگولاتور افت ولتاژ بسیار کم با بازدارنده ساخت شرکت سوئیسی “اس‌تی مایکروالکترونیکس” و یک تراشه ردیاب جی‌پی‌اس ساخت شرکت سوئیسی “یو-بلاکس” نیز یافت شده است.
سخنگوی شرکت سوئیسی “یو-بلاکس” به گاردین گفته است که این شرکت ” تهاجم روسیه به اوکراین را به شدت محکوم می‌کند”.
او ادامه داده است: «بلافاصله پس از تهاجم روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، “یو-بلاکس” تمام فروش خود را به روسیه، بلاروس و سرزمین‌های اشغال شده توسط ارتش روسیه در اوکراین، صرف نظر از کاربرد مورد نظر، متوقف کرد. یو-بلاکس اخیرا همچنین تصمیم گرفته است به اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا (منطقه آزاد تجاری با روسیه) امکان فروش ندهد.»
سخنگوی شرکت هلندی “ان‌ایکس‌پی سمی‌کونداکتور” گفته است، به دنبال راه‌های جدید برای جلوگیری از سوءاستفاده از فناوری خود است.
او گفت: «ما استفاده از محصولات خود در سلاح‌های روسی یا ایرانی و یا هر کاربرد دیگری که محصولات ما برای آن طراحی یا مجوز ندارند را تحمل نمی‌کنیم. ما همچنان از قوانین کنترل صادرات و تحریم در کشورهایی که در آنها فعال هستیم پیروی می‌کنیم و از هیچ تجارتی در روسیه، بلاروس و سایر کشورهای تحریم‌شده از جمله ایران حمایت نمی‌کنیم. تیم ما در ارتباط مداوم با ادارات امور مقررات صادرات سراسر جهان است، و هم‌اکنون در حال بررسی چگونگی مقابله با مسیرهای انتقال غیرقانونی تراشه هستیم.»
شاهد-۱۳۶ قطعات پهپادهای ایرانی شاهد-۱۳۶ شاهد-۱۳۶ قطعات پهپادهای ایرانی شاهد-۱۳۱ شاهد-۱۳۱ شاهد-۱۳۱ شاهد-۱۳۱
