معضل جمهوری اسلامی: چگونه از جنگ اسرائیل علیه حماس دور بمانیم؟
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی: هجوم خود را به غزه متوقف کنید وگرنه مجبور به اقدام خواهیم بود
معضل جمهوری اسلامی: چگونه از جنگ اسرائیل علیه حماس دور بمانیم؟
تنها ساعاتی بعد، نماینده این کشور در سازمان ملل لحن جنگ طلبانه را ملایم کرد و به جهان اطمینان داد که نیروهای نظامی این کشور در درگیری دخالت نمی کنند مگر اینکه اسرائیل به منافع یا شهروندان ایران حمله کند.
با توجه به گزارش ۹ مقام ایرانی که به تفکرات درون سازمانی روحانیون حکومت آگاهی دارند، جمهوری اسلامی در تلاش برای مدیریت بحران پیچیده در منطقه، خود را در وضعیتی پیچیده مییابد. این کشور به عنوان یکی از حامیان سابق حکومت غزه، حماس، با چالشهای جدیدی روبهرو است.
با توجه به اظهارات افرادی که نخواستند هویتشان شناخته شود، تصمیم رژیم ایران برای ایستادن در حاشیه در مواجهه با حمله گسترده اسرائیل به غزه، تلاش برای دستیابی به برتری منطقهای که بیش از چهار دهه به دنبال آن بود، به شدت دچار تضعیف شده است.
مقامات تهران که اولویتهای مختلف نظامی، دیپلماتیک و داخلی را در نظر گرفتهاند، اظهار کردند: با این وجود، هر نوع حمله بزرگ به اسرائیل که ممکن است توسط آمریکا حمایت شود، میتواند خسارات جدی را به ایران تحمیل کند و احتمالاً خشم عمومی علیه حاکمان روحانی در یک کشور که از پیش در بحران اقتصادی قرار دارد، ایجاد کند.
با توجه به اطلاعات ارائه شده توسط مقامان امنیتی، در حال حاضر توافقی در میان تصمیمگیرندگان ارشد رژیم ایران به وجود آمده است. این توافق شامل حملات محدود و مرزی توسط گروه نیابتی حزب الله لبنان به اهداف نظامی اسرائیل در فاصله بیش از ۲۰۰ کیلومتری از غزه و همچنین حملات سطحی به اهداف ایالات متحده توسط گروههای متحد دیگر در منطقه میشود. هدف از این توافق جلوگیری از هر گونه تشدید تنش بزرگی است که ممکن است جمهوری اسلامی را وارد درگیری کند.
به گزارش رسانه جمهوری اسلامی، وحید جلالزاده، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس در روز چهارشنبه اعلام کرد: ما با دوستانمان از جمله حماس، جهاد اسلامی و حزب الله در تماس هستیم. نهایت اعتقاد آنها این است که ما نیازی به انجام عملیات نظامی نداریم.معضل جمهوری اسلامی
از دست دادن پایگاه قدرت در فلسطین به دست حماس و گروههای همپیمان مانند جهاد اسلامی در طول سه دهه، طرحها و برنامههایی که جمهوری اسلامی در سراسر منطقه از جمله از حزبالله لبنان تا حوثیها تشکیل داده است، را تخریب میکند و به پایان میرساند.
به گفته سه مقام، ناتوانی رژیم ایران در واکنش به اتفاقات ممکن است به عنوان نشانه از ضعف نیروهای نیابتی تلقی شود که به مدت چند دهه سلاح اصلی برای گسترش تأثیر تهران در منطقه بودهاند. آنها اظهار کردند که این ممکن است به جایگاه جمهوری اسلامی آسیب بزند. رژیم ایران که مدتها از آرمان دفاع از فلسطین علیه اسرائیل پشتیبانی میکند، در مقابل تشخیص رسمی این کشور اقدام کرده و آن را به عنوان یک شیطان اشغالگر معرفی میکند.
جمهوری اسلامی با این دوراهی که آیا قرار است حزب الله را به جنگ بفرستند تا بازوی خود را در نوار غزه نجات دهند یا شاید این بازو را رها کرده و دست از آن بردارند، مواجه است.
یک مقام سابق اطلاعاتی اسرائیل که در مذاکرات انتفاضه اول و دوم نقش داشته، اظهار کرد: این نقطه نگرانی اصلی جمهوری اسلامی است. آنها باید خطرات را مورد ارزیابی قرار دهند. زیرا اهداف استراتژیک رژیم ایران در مواجهه با چالشهای نظامی فوری مطرح شده وقتی اسرائیل در پاسخ به حمله ویرانگر حماس در تاریخ ۷ اکتبر که منجر به کشته شدن ۱۴۰۰ اسرائیلی شد، یک حمله هوایی به منطقه غزه شروع کرد و حداقل ۴۳۰۰ نفر جان خود را از دست دادند.
اسرائیل به عنوان یک نیروی نظامی بزرگ شناخته میشود که به وجود زرادخانه هستهای اشاره دارد. اگرچه اسرائیل این موضوع را نه تأیید و نه رد میکند و از حمایت ایالات متحده بهرهمند است. تا حدی که دو ناو هواپیمابر و جتهای جنگنده را به منطقه شرق مدیترانه منتقل کرده است. این مسائل به عنوان یک هشدار برای جمهوری اسلامی مطرح میشوند.
یک دیپلمات برجسته جمهوری اسلامی اظهار کرد: برای رهبران ارشد ایران، به ویژه علی خامنهای، حفظ و بقای جمهوری اسلامی اولویت اصلی است. به همین دلیل، مقامات ایران از زمان شروع حمله اسرائیل، اقدام به بیان نقدهای شدید نسبت به این کشور کردهاند، اما حداقل تا کنون از دخالت نظامی مستقیم خودداری کردهاند.
از تاریخ ۷ اکتبر، حزب الله در درگیریهایی که منجر به کشته شدن ۱۴ نفر از جنگجویان این گروه اسلامگرا شد، در منطقه امتداد مرز لبنان و اسرائیل با نیروهای اسرائیلی تبادل آتش کرده است. دو منبع آشنا با تفکر حزب الله اظهار کردند که خشونت سطح پایین برای نگهداشتن نیروهای اسرائیلی طراحی شده، اما این تاکتیک منجر به ایجاد جبهه جدید بزرگ نمیشود. یکی از این منابع این تاکتیک را به عنوان جنگهای کوچک توصیف میکند.
سید حسن نصرالله، رهبر حزب الله که به دلیل تهدیدات علیه اسرائیل در سخنرانیها شهرت دارد، از زمان آغاز بحران، سخنرانی عمومی نداشته است.
سه منبع امنیتی برجسته اسرائیل و یک منبع امنیتی غربی اظهار کردند که اسرائیل به دنبال مواجهه مستقیم با تهران نیست و در حالی که جمهوری اسلامی ممکن است حماس را آموزش داده و مسلح کرده باشد، هیچ نشانهای از اطلاعات پیشین در مورد حمله ۷ اکتبر وجود ندارد.معضل جمهوری اسلامی
علی خامنهای، ادعای دخالت جمهوری اسلامی در این حمله را رد کرده، اگرچه او از خسارتهای وارده به اسرائیل تعریف کرده است.
منابع امنیتی اسرائیلی و غربی اعلام کردند که اسرائیل تنها در صورتی به جمهوری اسلامی حمله میکند که مستقیماً توسط نیروهای ایرانی از داخل ایران به آن حمله شود. با این حال، آنها هشدار دادند که اوضاع ناپایدار است و امکان تغییر در صورتی وجود دارد که حزبالله یا نیروهای نیابتی رژیم ایران در سوریه یا عراق حملهای انجام دهند که منجر به خسارات جدی شود.
یک منبع اسرائیلی اظهار کرد که اشتباه محاسباتی جمهوری اسلامی یا یکی از گروههای متحدش در ارزیابی مقیاس یک حمله نیابتی ممکن است به تغییر رویکرد اسرائیل منجر شود.
مقامات آمریکایی به وضوح اعلام کردهاند که هدف آنها جلوگیری از تشدید درگیری و بازدارندگی از دیگران در حمله به منافع آمریکا است، در عین حال تا حد ممکن گزینههای واشنگتن را حفظ میکنند.
رئیسجمهور آمریکا، جو بایدن در بازگشت از سفر خود به اسرائیل گزارشهای رسانههای اسرائیلی مبنی بر اینکه دستیارانش به اسرائیل اعلام کردهاند اگر حزبالله شروع به جنگ کند، ارتش آمریکا در مبارزه با این گروه به ارتش اسرائیل کمک خواهد کرد، را به طور رسمی تکذیب کرد.
در حین توقف سوختگیری در پایگاه هوایی رامشتاین آلمان، بایدن به خبرنگاران گفت: گزارش اسرائیل که ادعا میکند چنین امری گفته شده، درست نیست. او همچنین اظهار کرد: ما هیچ قصدی برای گذاشتن چکمههای آمریکایی روی زمین در نبرد نداریم.
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، مجدداً تأکید کرد که واشنگتن تمایل دارد درگیری را کنترل کند.
جان آلترمن، که یکی از مقامات سابق وزارت خارجه آمریکا بود و در حال حاضر به عنوان رئیس برنامه خاورمیانه در مؤسسه CSIS در واشنگتن فعالیت میکند، اظهار کرد که رهبران جمهوری اسلامی برای ابراز حمایت ملموس از حماس تحت فشار قرار خواهند گرفت و نه فقط به صورت کلامی، اما او همچنین درباره احتمال وقوع رویدادها خارج از کنترل هم هشدار داد.
او افزود: وقتی وارد این محیط میشوید، اتفاقاتی رخ میدهد و عواقبی دارد که هیچکس نمیخواست.
این بحران همچنین باعث افزایش عدم اطمینان در بازارهای مالی در آمریکا و فراتر از آن شده و تقاضا برای داراییهای امن مانند طلا، اوراق قرضه دولتی ایالات متحده و فرانک سوئیس را افزایش داده است. واکنش بازار تاکنون به حد معقولی بوده است، اگرچه برخی از سرمایهگذاران هشدار میدهند که اگر جنگ در غزه به یک درگیری منطقهای گستردهتر تبدیل شود، این وضعیت به طرز چشمگیری تغییر خواهد کرد.
به گفته یک مقام سابق و نزدیک به تصمیمگیرندگان ارشد در جمهوری اسلامی، آشتی از طریق میانجیگری چین بین رقبای منطقهای رژیم ایران و عربستان سعودی، موضوعات را برای رهبران تهران که میخواهند از به خطر انداختن این پیشرفتشکنده اجتناب کنند، پیچیدهتر کرده است.
همچنین، مردم ایران قادرند در رویدادها و حوادثی که در سرتاسر منطقه رخ میدهد، نقش ایفا کنند.
دو مقام جداگانه اظهار کردند که جمهوری اسلامی در حالتی نیست که بتواند درگیری مستقیم را تحمل کند، زیرا در عین حالی که تلاش میکند ناامیدی رو به افزایش و مشکلات اقتصادی و محدودیتهای اجتماعی را سرکوب کند، با نارضایتی روزافزون در داخل کشور روبرو است.
این کشور شاهد ناآرامی های چند ماهه بوده که به دلیل قتل مهسا امینی در سال گذشته و سرکوب مداوم مخالفان توسط حکومت آغاز شده است.
مشکلات اقتصادی که عمدتاً ناشی از تحریمهای فلجکننده ایالات متحده و سوء مدیریت داخل کشور است، بسیاری از ایرانیان را بر آن داشته که از سیاست چند دههای روحانیون حاکم خود برای گسترش نفوذ جمهوری اسلامی در خاورمیانه انتقاد کنند.
شعار «نه غزه نه لبنان جانم فدای ایران» سالهاست که به شعار اعتراضات ضدحکومتی در ایران تبدیل شده و بر ناامیدی مردم از تخصیص منابع دستگاه حاکمیت تاکید میکند.
این مقام ارشد سابق ایران گفت: موضع جمهوری اسلامی بر تعادلی که باید بین منافع منطقه ای و ثبات داخلی را حفظ کند، تاکید می کند.
معضل جمهوری اسلامی