فهرست اقدامات تهران در نقض قطعنامه ۲۲۳۱: آزمایش غیرقانونی موشک، انتقال پهپاد به روسیه و غنیسازی اورانیوم
کشورهای اروپایی و آمریکا تاکید دارند که از تمام ابزارهای ممکن استفاده خواهند کرد تا جمهوری اسلامی را از دستیابی به سلاح هستهای باز دارند
اقدامات نقض قطعنامه ۲۲۳۱، آزمایش غیرقانونی موشک، انتقال پهپاد به روسیه و غنیسازی اورانیوم
قدرتهای غربی در تاریخ ۱۸ دسامبر (۲۷ آذر) پس از جلسه شورای امنیت درباره نقض قطعنامه ۲۲۳۱ توسط جمهوری اسلامی، رژیم ایران را به ادامه توسعه و آزمایش موشکهای بالیستیک، انتقال صدها فروند هواپیمای بدون سرنشین به روسیه و غنیسازی اورانیوم به سطح بیسابقه ۶۰ درصدی متهم کردند. آنها اعلام کردند که این اقدامات همگی با قوانین مربوط به این زمینه مغایرت دارند.
به گزارش آسوشیتدپرس، در جلسه ای که با عنوان «منع گسترش؛ اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت (۲۰۱۵)» برگزار شد، ایران و متحدش، روسیه، اتهامات بریتانیا، فرانسه و آلمان را که موردحمایت ایالات متحده هم بود، رد کردند.
امیرسعید ایروانی، نماینده جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد و واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل، خروج ایالات متحده از برجام، تحریمهای غرب و مواضع ضدایرانی دبیرخانه سازمان ملل را به عنوان علل اصلی برای بنبست کنونی توصیف کردند.
ایروانی گفت که طبق مفاد معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای، جمهوری اسلامی مجاز به غنیسازی اورانیوم برای اهداف صلحآمیز میباشد.
در سال ۲۰۱۸، دونالد ترامپ، رئیسجمهور وقت ایالات متحده آمریکا به هنگام خروج یکجانبه از توافق برجام اعلام کرد که قصد دارد در مورد یک توافق قویتر مذاکره کند؛ اما این وعده در عمل اجرا نشد.
طبق گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی، یک سال بعد از این اقدام، جمهوری اسلامی شروع به زیر پا گذاشتن تعهدات خود کرد و فرآیند غنیسازی را به سطح ۶۰ درصد، نزدیک به سطح تسلیحاتی، رساند. در همین حال، مذاکرات رسمی با هدف احیای توافق برجام در اوت ۲۰۲۲ به شکست خورد.
در تاریخ ۲۲ نوامبر (اول آذر)، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در جلسه شورای حکام اعلام کرد که فرآیند انباشت اورانیوم غنیشده در ایران همچنان ادامه دارد.
او که پیشتر نیز گفته بود نمیتواند با اطمینان بگوید برنامه هستهای جمهوری اسلامی صلحآمیز است، در آن بیانیه تاکید کرد باید بگویم که در مورد اجرای بیانیه مشترک روز چهارم مارس ۲۰۲۳ که با وقفه روبرو شده است، نگرانم. مسیر پیشرفت باید شامل اجرای صادقانه و توام با همکاری تعهدهایی باشد که سر آنها توافق کردهایم.
در جلسه روز دوشنبه، رزماری دی کارلو، مسئول سیاسی سازمان ملل متحد، بیان کرد که آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، اعتقاد دارد برجام همچنان بهترین گزینه برای حفظ صلحآمیز بودن برنامه هستهای جمهوری اسلامی است. او همچنین جمهوری اسلامی را به تغییر مسیر فراخواند تا اطمینان حاصل شود که فعالیتهای هستهای آن به صورت صلحآمیز ادامه مییابد.
سه کشور اروپایی در بیانیه مشترک خود پس از جلسه، اعلام کردند که ذخایر اورانیوم غنیشده جمهوری اسلامی در حال حاضر ۲۲ برابر حد مجاز برجام قرار دارد. بریتانیا، فرانسه، و آلمان اظهار کردند که هیچ توجیه غیرنظامی معتبری برای وضعیت برنامه هستهای جمهوری اسلامی وجود ندارد. آنها بیان کردند که خط سیر فعلی جمهوری اسلامی، این کشور را به تواناییهای مرتبط با تسلیحات هستهای نزدیک میکند.
اروپاییها و جان کلی، مشاور وزیر خارجه ایالات متحده، بیان کردند که از تمامی ابزارهای ممکن استفاده خواهند کرد تا از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هستهای جلوگیری نمایند.
کلی تاکید کرد جمهوری اسلامی باید را برای ایجاد اعتماد بینالمللی و تنشزدایی اقدامهایی انجام دهد و از تحرکات هستهای دست بردارد.
این مقام دیپلماتیک ایالات متحده افزود آمریکا به حلوفصل نگرانیهای جامعه بینالمللی در رابطه با برنامه هستهای جمهوری اسلامی از طریق دیپلماسی متعهد است اما متاسفانه اقدامهای رژیم ایران نشان میدهد که این هدف برای آنها در اولویت قرار ندارد.
در مقابل، امیرسعید ایروانی، نماینده دائم جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد، اظهار کرد که تهران به منظور احیای برجام، تداوم و پیوسته تلاش کرده و آماده است پس از احیای برجام، تمام تعهدات خود را به طور کامل اجرا کند.
او همچنین بیان کرد که برای انجام این اقدام، لازم است که ایالات متحده و دیگر طرفها نیز تعهدات خود را به صورت کامل اجرا کنند و اهمیت توجه صادقانه و واقعی به جنبههای سیاسی احیای توافق هستهای را در نظر داشته باشند.
نبنزیا، نماینده روسیه، نیز تاکید کرد که کشورش کاملا متقاعد شده است هیچ جایگزینی برای برجام وجود ندارد. او همچنین شواهد ادعایی مبنی بر استفاده از پهپادهای ایرانی در اوکراین را رد کرد.
ایروانی نیز در مورد اتهامهای غرب مبنی بر حمایت پهپادی جمهوری اسلامی از روسیه در جنگ اوکراین گفت تلاش برای ایجاد ارتباط نادرست بین استفاده از پهپاد در درگیری اوکراین و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد گمراهکننده و بیاساس است. موضع جمهوری اسلامی در قبال درگیری در اوکراین روشن و ثابت است.
جمهوری اسلامی ادعای ارسال پهپاد و تسلیحات به اوکراین را تکذیب کرده و بیطرفی خود را اعلام میکند. اما، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، پس از تهدیدهای بینالمللی به جمهوری اسلامی و به دلیل ارسال پهپاد به روسیه و مشارکت در جنگ علیه اوکراین، در یک عقبنشینی آشکار و با وجود تکذیبهای قبلی، اعتراف کرد که پهپاد به روسیه ارسال شده است. او گفت پهپاد را ماهها پیش از شروع جنگ اوکراین به روسیه دادهایم.
با وجود تکذیبهای مقامات جمهوری اسلامی، رئیسجمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، بهطور مکرر از ارسال تسلیحات از سوی جمهوری اسلامی به روسیه هشدار داده و از متحدان خود خواسته است که در برابر این اقدام رژیم ایران مقابله کنند. به گفته مقامات نظامی اوکراین، ارتش روسیه از حداقل سه مدل پهپاد شاهدــ۱۳۶، شاهدــ۱۳۱ و پهپادهای چندمنظوره مهاجرــ۶ برای حملات به نیروها و مراکز غیرنظامی اوکراین استفاده میکند.