مهاجرت پرستاران و وضع نگران‌کننده ترک کار در ایران
ترک فعالیت پرستاران در داخل کشور و گزینش مهاجرت یکی از چالش‌های جدی سیستم بهداشت و درمان در ایران به یک بحران شده است
مهاجرت پرستاران و وضع نگران‌کننده ترک کار در ایران
عباس عبادی، معاون پرستاری وزارت بهداشت، اطلاع داد که میانگین تعداد اعضای گروه پرستاری برای هر بیمار بستری‌شده در مراکز درمانی به نسبت پایین است.
به گفته عبادی، معاون پرستاری وزارت بهداشت، اگرچه میانگین سهم ملزوم بیماران بستری‌شده از گروه پرستاری در مراکز درمانی ۱.۸ است، اما در حال حاضر این رقم به ۱.۲ کاهش یافته و در برخی شهرها و مراکز درمانی حتی به ۰.۷ یا ۰.۶ رسیده است. این وضعیت نشان‌دهنده کمبود نیروی پرستاری در شبکه درمانی ایران است.
بر اساس اطلاعات آماری ارائه شده توسط معاون پرستاری وزارت بهداشت، با افزایش بیش از ۱۵ هزار تخت بیمارستانی در دو سال گذشته، حداقل ۱.۸ نیروی پرستاری به ازای هر تخت احتیاج می‌شود. اما در آخرین آزمون استخدامی، از مجموع ۲۵ هزار نیرویی که قرار است جذب شوند، تنها حدود ۱۲ هزار نفر از آنها نیروهای پرستاری هستند.
بر اساس اعلام رئیس شورای عالی سازمان نظام پرستاری، بیش از ۱۰ هزار نفر از نیروهای پرستاری در ایران بازنشسته شده‌اند. او همچنین گفته است که شبکه درمانی ایران با بیش از ۳۰ هزار نفر کمبود نیروی پرستاری روبه‌رو است.
نابرابری دستمزد، عدم اجرای صحیح خلف‌وعده‌های دولت در طرح‌های استخدامی، و عدم تناسب دشواری‌های شغلی با درآمد حاصل از دستمزد، از اصلی‌ترین عوامل خروج نیروهای پرستاری از حوزه درمان در ایران محسوب می‌شوند. همچنین، بر اساس آمارها تمایل برخی کشورهای همسایه به جذب نیروهای پرستاری از ایران، باعث افزایش روند مهاجرت پرستاران به همراه پزشکان شده است.
مقایسه تطابق فعالیت نیروهای پرستاری در ایران با برخی کشورهای منطقه، بر اساس استاندارد دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی، نیز نشانگر وضعیت بحرانی در زمینه پرستاری در ایران است.
طبق معیارهای مطلوب، برای هر ۱۰ هزار نفر جمعیت کشور، نباید کمتر از ۵۰ پرستار در مراکز درمانی مشغول به خدمت باشند. این میزان در ایران تنها ۱۹ نفر است. در مقایسه با سایر کشورها، این عدد در ایرلند برابر با ۱۵۰ پرستار، در قطر ۱۱۹ پرستار، و در ترکیه ۲۴ پرستار در مراکز درمانی است.
محمد شریفی‌مقدم، دبیرکل خانه پرستار، در تاریخ ۲۱ آبان سال جاری گفت که هر ساله بیش از سه هزار پرستار از ایران به خارج مهاجرت می‌کنند. او در ادامه افزود: جدیت کمبود پرستاران به گونه‌ای است که این کمبود باعث از دست رفتن جان برخی از بیماران می‌شود.
دبیرکل خانه پرستار ادامه داد که در حال حاضر نیاز به پرستار در شبکه درمانی ایران افزایش یافته است. او تخمین زد که کمبود نیروی پرستاری به نزدیکی ۱۰۰ هزار نفر می‌رسد. همچنین گفت که برخی از مراکز درمانی که ساخت آنها به اتمام رسیده است، با مشکل تامین نیروی پرستاری مواجه هستند. به علت این کمبود، این مراکز قادر به شروع فعالیت نیستند.
بر اساس آمارهای رصدخانه مهاجرت ایران از حوزه سلامت، دلایل اصلی مهاجرت یا تمایل به مهاجرت پرستاران، به ترتیب زیر، بی‌ثباتی اقتصادی و سیاسی کشور، وجود فساد نهادینه‌شده در کشور، کیفیت زندگی بهتر در خارج از ایران، و شیوه حکمرانی در ایران است.
به دلیل شرایط فعلی کار پرستاران در ایران، نیروهای متخصص با سرعت بیشتری به دنبال راه‌های خروج از کشور می‌گردند. حتی برخی از افرادی که تمایل به مهاجرت ندارند، به دلیل شرایط نامساعد کاری به فعالیت در زمینه‌های خارج از حوزه تخصصی خود مانند شبکه تاکسی‌های اینترنتی یا مراکز درمانی روی آورده‌اند.
