شورای نگهبان درخواست تغییرات در مصوبه «حجاب» را مطرح کرد
انتقادها شورای نگهبان به دلیل عدم احترام به حقوق شهروندان نیست، بلکه به علت تأثیر بر منافع حاکمیت وجود دارد
شورای نگهبان درخواست تغییرات در مصوبه «حجاب» را مطرح کرد
رسانههای داخلی ایران به نقل از هادی طحان نظیف، سخنگوی شورای نگهبان اعلام کردند که مصوبه «لایحه حجاب و عفاف» به دلیل وجود پنج ایراد مهم به مجلس بازگشته است. بر اساس اظهارات سخنگوی شورای نگهبان، این نهاد حاکمیتی برای بررسی این مصوبه ۱۰ جلسه برگزار و نتیجتاً آن را دارای ابهامات اعلام کرد.
لایحه معروف به حمایت از خانواده از طریق ترویج فرهنگ عفاف و حجاب در خرداد ماه سال ۱۴۰۲ پس از تصویب در کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس به تصویب رسید. پس از این تصویب، نمایندگان در جلسه علنی مجلس به سه سال اجرای آزمایشی این لایحه رأی دادند و مصوبه را به شورای نگهبان ارسال کردند.
پنج ابهام شورای نگهبان در مورد مصوبه حجاب و عفاف شامل عدم وضوح در مرزهای ضوابط مصوبه در برخی موارد، عدم تعریف برخی تعابیر و اصطلاحات تفسیربردار، ابهام نسبت به برخی احکام مصوبه با مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، مغایرت برخی مواد با اصل ۷۵ قانون اساسی و افزایش هزینههای عمومی میباشد.
در بخش انتقاد از عدم وضوح مرزهای ضوابط مصوبه، شورای نگهبان از مجلس خواست تداخل وظایف وزارت کشور با مسئولیتهای دستگاههای دیگر را شفافتر توضیح دهد.
در بخش دوم که با عنوان عدم تعریف برخی تعابیر و اصطلاحات تفسیربردار نامگذاری شده، شورای نگهبان به نمایندگان مجلس انقلابی توصیه داده که تعریف دقیقی از عباراتی مانند «بیعفتی» ارائه دهند و دامنه و حدود آنها را مشخص کنند.
بر اساس مصوبه مجلس، اقلام مرتبط با حجاب و عفاف به عنوان کالای فرهنگی در نظر گرفته میشوند، اما شورای نگهبان این ماده را همچنان دارای ابهام دانسته زیرا تعریف دقیقی از این اصطلاح در قوانین وجود ندارد و معیارهای تشخیص آثار و احکام مرتبط با عفاف و حجاب به عنوان کالای فرهنگی نیز واضح نیست.
ابهام دیگر مربوط به مغایرت برخی مواد مصوبه حجاب و عفاف با قوانین پیشین شورای عالی انقلاب فرهنگی است که وظایفی را برای برخی دستگاهها از جمله وزارتخانههای بهداشت، علوم و آموزش و پرورش تعیین کرده بودند.
با توجه به اعلام شورای نگهبان، ابهام چهارم به ارتباط هزینههای جدید مرتبط با انجام وظایف حاکمیت مرتبط است.
نمایندگان مجلس در مصوبه حجاب و عفاف وظایفی را برای برخی از دستگاهها تعیین کردهاند که ممکن است هزینههای غیرمنتظرهای را برای دولت ایجاد کند. به عنوان مثال، وزارت علوم ملزم به تأسیس پردیسهای دانشگاهی زنانه است که به نظر شورای نگهبان، هزینههای جدید برای این وزارتخانه ایجاد میکند.
ابهام پنجم مربوط به مسائل مجازات و احکام است که قبلاً در قوانین جمهوری اسلامی تعیین شده بودند و اکنون طبق مصوبه اخیر مجلس به آییننامهای تعیین تکلیف شده توسط رئیس قوه قضائیه واگذار شده است.
شورای نگهبان اعلام کرد که این «احاله» با قانون اساسی تضاد دارد.
هادی طحان نظیف، در گزارش خود مدعی شد که این نهاد حاکمیتی برای بررسی مصوبه حجاب و عفاف با صاحبنظران، منتقدان، طراحان و نهادهای مخاطب، گفتگو کرده و تمام جنبههای حقوقی و فقهی این مصوبه را بررسی نموده است.
این مقام حکومتی، افرادی که به شورای نگهبان مشورت دادهاند، علناً اعلام نکرد.
با این حال، پس از تصویب لایحه حجاب و عفاف در مجلس، بسیاری از حقوقدانان مستقل در داخل و خارج از ایران ایرادهای اساسی و حقوقی متعددی را در این لایحه شناسایی کردهاند.
کنشگران مدنی نیز تاکید کردهاند که این مصوبه باعث نقض حقوق شهروندی مردم میشود. با این حال، هیچ یک از ایرادهای شورای نگهبان به تامین حقوق شهروندان مربوط نیست و تنها به منافع حاکمیت توجه کرده است.
در روز چهارشنبه، ۲۹ شهریور، نمایندگان مجلس یازدهم، که علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی به آنها لقب «انقلابی» را اعطا کرده، با سه سال اجرای آزمایشی لایحه حجاب و عفاف موافقت کردند. این لایحه در ابتدا توسط قوه قضاییه تهیه شده و پس از بررسی در دولت، به مجلس ارسال شد. نمایندگان مجلس نیز تصمیمگیری درباره آن را براساس اصل ۸۵ قانون اساسی به عهده کمیسیون حقوقی و قضایی قرار دادند.
کمیسیون حقوقی و قضایی در این لایحه ۷۰ مادهای، تنوعی از مجازاتها را برای مخالفت با حجاب اجباری در نظر گرفته است. براساس این لایحه، نهادهای مختلف از سازمان اطلاعات تا سپاه و بسیج، برای برخورد با زنان بدون حجاب اجباری، اختیارات و مجوزهایی دارند. همچنین، صاحبان کسبوکارها و رانندههای تاکسی نیز موظف هستند در صورت عدم گزارش بیحجابی مشتریان، جریمه نقدی را تحمل کنند.
مصوبه حجاب و عفاف میتواند به عنوان آخرین تلاش جمهوری اسلامی ایران برای بازگرداندن وضعیت به قبل از کشته شدن مهسا امینی در نظر گرفته شود. این تلاش، بسیاری از افراد را به یاد میآورد که معتقدند مانند ممنوعیت ویدیو در دهه ۶۰ و جمعکردن ماهوارهها در دهه ۸۰، به شکست حاکمیت خواهد انجامید.