تشدید حملات حوثی‌ها به کشتی‌های باری در دریای سرخ، نگرانی‌هایی را در مورد درگیری غزه در خاورمیانه ایجاد می‌کند

بحران دریای سرخ منجر به درگیری گسترده تری در خاورمیانه خواهد شد؟

جنگ در غزه که با حمله وحوش حماس در ۷ اکتبر آغاز شد، سناریوی کابوس آور مناقشه گسترده تر در خاورمیانه مابین ایالات متحده و جمهوری اسلامی را تسریع نکرده، اما پس از رویدادهای چند روز گذشته به نظر می رسد که این خطر جدی تر شده است.

مرکز خطر در دریای سرخ است، جایی که نیروهای حوثی مستقر در یمن و تحت حمایت تهران به کشتی‌های باری با ارتباط واقعی یا احتمالی با اسرائیل حمله می‌کنند. ایالات متحده از کشتیرانی که از طریق منطقه سفر می کنند محافظت کرده و یک ائتلاف دریایی چندملیتی برای حفظ اصل اساسی آزادی دریانوردی تشکیل داده، اما رئیس جمهور جو بایدن گفته است که می خواهد از رویارویی مستقیم نظامی با حوثی ها به دلیل ترس از گسترش درگیری اجتناب کند.

روز یکشنبه، نیروهای دریایی آمریکا برای اولین بار از این خط عبور کردند و همه خدمه سه قایق حوثی را که به یک کشتی کانتینری حمله کرده بودند، کشتند. گرانت شاپس، وزیر دفاع بریتانیا، گفت که اگر حملات حوثی‌ها ادامه یابد، بریتانیا در انجام اقدامات بیشتر تردید نخواهد کرد.

اکنون، در حالی که تهران درخواست های واشنگتن و لندن برای پایان دادن به حمایت خود از حوثی ها را رد می کند، یک ناوشکن ایرانی به دریای سرخ رفته است.

در همین حال بریتانیا و ایالات متحده احتمالاً با یک کشور اروپایی دیگر در حال بررسی هشدار درباره حمله به تأسیسات نظامی در یمن هستند.

بحران چگونه آغاز شد؟

بلافاصله پس از کشتار غیرنظامیان اسرائیلی در ۷ اکتبر، عبدالمالک الحوثی رهبر حوثی ها حمایت خود را از حماس اعلام کرد و گفت که نیروهایش آماده حرکت صدها هزار نفری برای پیوستن به مردم فلسطین و مقابله با دشمن هستند.

این ممکن است اغراق آمیز باشد. در اوایل نوامبر دخالت حوثی ها به حملات موشکی و پهپادی محدود بود که عمدتاً توسط اقدامات متقابل ایالات متحده و اسرائیل رهگیری می‌شد. اما در ۱۹ نوامبر، ستیزه جویان از یک هلیکوپتر برای توقیف یک کشتی باری در دریای سرخ استفاده کردند که توسط ژاپن اداره می شد اما در نهایت متعلق به یک تاجر اسرائیلی بود. حوثی ها خدمه را ربودند و گفتند که تمام کشتی های مرتبط با اسرائیل به یک هدف قانونی برای نیروهای مسلح تبدیل خواهند شد.

از آن زمان تاکنون در دریای سرخ چه اتفاقی افتاده است؟

دست‌کم ۱۷ حمله به کشتی‌هایی صورت گرفته است که حوثی‌ها معتقدند با اسرائیل یا متحدانش مرتبط هستند، که اکثراً موفقیت‌آمیز نبودند. تاکنون آمریکا از رویارویی مستقیم خودداری کرده، اما روز یکشنبه هلیکوپترهای نیروی دریایی ایالات متحده به سمت گروهی از قایق‌های کوچک که قصد داشتند سوار یک کشتی کانتینری که درخواست حفاظت از آن‌ها به نام Maersk Hangzhou را داشتند، شلیک کردند. در حالی که واشنگتن می‌گوید هلیکوپترهایش برای دفاع از خود شلیک کرده‌اند، کشته شدن ۱۰ شبه‌نظامی مرحله جدیدی از بحران را نشان می‌دهد.

آمریکا اخیراً اطلاعات را از طبقه بندی خارج کرده که به گفته آنها نشان دهنده دخالت جمهوری اسلامی در عملیات علیه کشتی های تجاری در دریای سرخ است.

بسیاری از یمنی ها این عملیات را ابزاری مشروع برای اعمال فشار بر اسرائیل و متحدانش برای دفاع از غیرنظامیان فلسطینی می‌دانند و تحلیلگران می‌گویند مداخله حوثی ها به تقویت حمایت داخلی آنها کمک کرده است.

ستیزه جویان همچنین بر این باورند که حملات در دریای سرخ می تواند آنها را به بازیگر جهانی مهمتری تبدیل کند که مترادف با کل یمن است؛ علیرغم حضور یک دولت به رسمیت شناخته شده بین المللی در جنوب این کشور.

در همین حال، سعودی‌ها در تلاش برای عادی‌سازی روابط با تهران و نهایی کردن یک توافق صلح هستند که می‌تواند کنترل حوثی‌ها بر شمال یمن را به رسمیت بشناسد و نگران هرگونه پاسخی از سوی ایالات متحده هستند که می‌تواند تلاش این کشور برای خروج از این بحران را پیچیده کند.

دولت های غربی چه می کنند؟

پاسخ کاخ سفید به این بحران، تشکیل یک نیروی دریایی به نام عملیات نگهبان رفاه برای دفاع از کشتیرانی در منطقه بود.

بریتانیا و ایالات متحده کشتی‌های خود را مجهز به منطقه اعزام کردند، در حالی که بیشتر کشورها تنها با ملوانان کشی‌های خود را راهی نمودند و هدفشان این است که حوثی‌ها ادعا کنند که حملات فقط بر اسرائیل و ایالات متحده متمرکز شده‌اند.

نکته قابل توجه این است که بحرین تنها کشور عربی است که به طور علنی به آن ملحق شده و بیشتر آنها می‌بینند که تأثیر اقتصادی آن بیشتر از خطرات دفاع از اسرائیل است.

در همین حال، ایالات متحده به دلیل نگرانی های عربستان سعودی در مورد تأثیر حمله بزرگ به حوثی ها بر تلاش های این کشور برای نهایی کردن توافق صلح در یمن محدود شده است. در واشنگتن این نگرانی وجود دارد که هرگونه گسترش درگیری می تواند نفوذ جمهوری اسلامی را در منطقه تقویت کند. اما ناظران جنگ‌طلب بیشتر می‌گویند که احتمال حملات به کشتی‌رانی بدون هیچ واکنش عمده‌ای تنها باعث تکرار بیشتر آنها می‌شود.

آیا بحران می تواند بدتر شود؟

روز یکشنبه، جولیان بورگر نوشت که خاورمیانه از ۷ اکتبر به سمت پرتگاه یک جنگ منطقه‌ای می‌لغزد و هفته گذشته نشان داد که چگونه لبه صخره‌ای که آن را از آن ورطه حفظ می‌کند، می‌تواند به سرعت فرو بریزد.

حملات ایالات متحده به قایق های حوثی‌ها به خودی خود تعیین‌کننده نیستند اگرچه فاصله قابل توجهی از رویه قبلی دارند، اما با حمله به پایگاه‌های شبه‌نظامیان در یمن فاصله زیادی دارند. اما اگر تهدید در دریای سرخ ادامه یابد، شرکت‌های کشتیرانی که قبلاً از این منطقه اجتناب می‌کنند، احتمالاً به این کار ادامه می‌دهند و بیشتر از آنها الگوبرداری می‌کنند. قیمت های جهانی نفت هنوز تحت تاثیر این بحران قرار نگرفته و هفته گذشته به دلیل اعتقاد به بازگشایی مسیر کاهش یافت. هر حسی مبنی بر اینکه تهدید دوباره در حال رشد است و هیچ استراتژی خروج موثری در کار نیست، می‌تواند باعث این تغییر شود.

حوثی‌ها هیچ نشانه‌ای از بازدارندگی نشان نداده‌اند و اخیراً گفته‌اند که تا زمانی که کمک‌های بشردوستانه به غزه اجازه داده نشود و اسرائیل حملات خود را متوقف کند، آزار کشتی‌رانی را متوقف نخواهند کرد حتی اگر آمریکا موفق شود کل جهان را بسیج کند.

اگر حوادث روز یکشنبه این محاسبات را تغییر ندهد، ممکن است ایالات متحده در نهایت تصمیم به حمله به اهدافی در یمن بگیرد، درگیری ها با جمهوری اسلامی را تشدید کرده و خطر رویارویی گسترده‌تری را ایجاد کند که بایدن بسیار مشتاق اجتناب از آن بوده است.