اوین جبهه وحدت‌بخش برای تجمعات دانشجویی ایران

اوین شده دانشگاه، ایران شده بازداشتگاه

زندان‌های سراسر ایران شاهد هجوم پیوسته دانشجویان، استادان، پژوهشگران و نویسندگان، فعالان و مخالفان، و زندانیان اقلیت‌های قومی و مذهبی با هر پیشینه‌ای بوده‌اند؛ اما این افراد در تعهد خود به جستجوی راه حل و روشن کردن مسائل اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی، حتی در زندان تزلزل ناپذیر باقی مانده‌‎اند.

پژوهشگران زن زندانی

در تیرماه، نیلوفر بیانی، پژوهشگر و فعال محیط زیست که از سال ۱۳۹۶ توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به همراه دیگر فعالان محیط زیست و حیات وحش در زندان به سر می برد یک پروژه تحقیقاتی انجام داد.

مطالعه او بر سواد اقلیمی در صنعت نفت متمرکز بود. این مقاله که در وب‌سایت Scholars at Risk قابل دسترسی است، نتایج مصاحبه‌های فردی او با دیگر زنان زندانی با استفاده از مجموعه‌ای از هشت سئوال تحقیقی و مشارکتی ارائه شده است.

نیلوفر بیانی در طول فرآیند جمع‌آوری داده‌ها، زندانیان دیگر را ترغیب کرد تا عمیق‌ترین نگرانی‌های خود را در مورد محیط طبیعی و تغییرات آب و هوایی بیان کنند. یافته‌ها نشان داد که ترس اصلی زندانیان مربوط به آلودگی هوا می‌باشد.

خانم بیانی که قبلاً با مقالات پژوهشی در مجلات معتبر محیطی همکاری داشته، به فهرست برجسته‌ای از محققانی می‌پیوندد که تلاش‌های دانشگاهی خود را در حبس دنبال کرده‌اند.

نرگس محمدی، فعال برجسته حقوق بشر، یکی دیگر از زندانیان سیاسی زن در زندان اوین است که در دوران زندان، کتابی دو جلدی با عنوان شکنجه سفید نوشت که در آن گفتگو با ۱۲ زن زندانی سیاسی که آثار وحشتناک سلول انفرادی را تجربه کرده بودند، مستند می کند.

این کتاب که اولین بار در سال ۲۰۲۰ توسط انتشارات باران در سوئد منتشر شد، به یک اثر مرجع محوری تبدیل شده که استفاده از سلول انفرادی توسط نهادهای امنیتی را به عنوان وسیله‌ای برای شکنجه و نقض حقوق زندانیان سیاسی و عقیدتی تبدیل کرده است.

نرگس محمدی با بازداشت های متعدد و دوره های مکرر در سلول انفرادی مواجه شده و آخرین حبس او، در مجموع به ۱۰ سال و ۹ ماه افزایش داده شده است.

همسر او، تقی رحمانی یکی از طولانی ترین دوران انفرادی را در تاریخ جمهوری اسلامی تحمل کرده است. او در طول ۱۴ سال حبس خود از دهه ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۰ بیش از دو سال را در انفرادی گذراند. رحمانی پس از آزادی، ایران را ترک کرد و اکنون در فرانسه زندگی می کند.

سعید مدنی – تحقیق در پشت میله‌ها

سعید مدنی جامعه شناس است که به جامعه مدنی و سایر مسائل اجتماعی می پردازد. از آثار شاخص او می توان به کودک آزاری در ایران، خشونت علیه کودکان در ایران، جامعه شناسی تن فروشی، ضرورت مبارزه با فقر و نابرابری در ایران و اعتیاد در ایران اشاره کرد.

سعید مدنی که دکترای جرم شناسی خود را از دانشگاه اقیانوس آرام جنوبی آمریکا گرفته، چند سالی است که نمی تواند آثار خود را در ایران منتشر کند. او علیرغم تحمل چهار بازداشت، آثار تحقیقاتی متعددی را در داخل و خارج از زندان ارائه کرده است.

آخرین دستگیری سعید مدنی به تحقیقات او در مورد نحوه مدیریت جمهوری اسلامی در اپیدمی کووید مرتبط بود، مطالعه‌ای که دیگر محققان بعدا اذعان کردند که می تواند به طور بالقوه تعداد قربانیان کووید در ایران را بین ۵۰۰۰۰ تا ۷۵۰۰۰ نفر کاهش دهد.

در زمستان سال ۲۰۲۱، زمانی که سعید مدنی در حال آماده شدن برای ترک ایران برای یک دوره تحصیلی در دانشگاه ییل در ایالات متحده بود، مأموران سپاه او را در فرودگاه متوقف و پاسپورتش را ضبط کردند.

در حین بازجویی در فرودگاه، از او در مورد تحقیقات اخیرش در مورد مدیریت همه گیری ویروس کرونا پرسیده شد. چهار ماه بعد، در آوریل ۲۰۲۲، مدنی دستگیر شد و همچنان در زندان است.

در آذرماه ۱۳۹۱ قوه قضائیه ایران به اتهاماتی چون «تشکیل و اداره گروهک علیه نظام»، «تبانی برای ارتکاب جنایت علیه امنیت کشور» و «تبلیغ» به ۹ سال حبس تعزیری محکوم شد بود.

سعید مدنی با این وجود بر تعهد خود به تحقیق و نوشتن، در محدوده سلول زندان خود، علیرغم موانع قطع ارتباط با جامعه دانشگاهی خارجی پافشاری می‌کند.

نصرالله لشنی – ترجمه پشت میله‌های زندان

نصرالله لشنی، نویسنده، محقق و فعال ملی‌گرا که دو بار با حبس‌های طولانی‌مدت مواجه شد، آخرین بار در سال ۲۰۲۰ با وجود بیماری دستگیر شد. او سرانجام در دسامبر ۲۰۲۲ از زندان آزاد شد.

نصرالله لشنی زمانی که در زندان بود، آثار مهم متعددی درباره مقاومت بدون خشونت، تحول و دموکراسی تألیف و ترجمه کرد.

کارهای او شامل:
مقاله‌ای با عنوان راه باریک آزادی
نقدی بر کتاب «چرا ملت‌ها شکست می‌خورند؟» (کتابی نوشته اقتصاددانان آمریکایی-ترک، دارون عجم‌اوغلو استاد دانشگاه ام‌آی‌تی و جیمز رابینسون استاد دانشگاه هاروارد، که در مارس ۲۰۱۲ چاپ شد)
ترجمه‌ مدلی پویا از استراتژی مقاومت ‌خشونت‌پرهیز، اریکا چنووت، اندرو هاکینگ، زوئی مارکس

یکی از همکاران سابق نصرالله لشنی که فعالیت‌های این محقق و مترجم ۴۳ ساله را در زندان مشاهده می‌کرد، گفت: مهم‌ترین چالش پژوهش نصرالله و سایر دانشجویان در زندان، محدودیت منابع و فرصت‌ها بود. شرایط شلوغ و کمبود منابع از جمله فضاهای مطالعه ناکافی، نه تنها برای نصرالله بلکه برای هرکسی که به تحقیق علاقمند است، چالش هایی ایجاد می‌کند.

در اتاق‌هایی که ۱۵ تا ۱۶ نفر را در خود جای می‌دهند وگاهی اوقات به ۳۰ نفر می‌رسد، تمرکز کردن بسیار چالش‌برانگیز می‌شود. یک محقق در داخل زندان تنها می‌تواند با استفاده از منابعی که در اختیار دارد، تحقیق کند، و این امر امکان کندوکاو در هر تحقیقی را که لازم بداند غیرممکن می‌کند.