مروان عیسی فرمانده حماس که توسط اسرائیل کشته شد چه کسی بود؟
مروان عیسی، معاون فرمانده شاخه نظامی حماس در غزه و مغز متفکر حمله ۷ اکتبر در حمله هوایی اسرائیل در اوایل ماه جاری کشته شد
مروان عیسی فرمانده حماس که توسط اسرائیل کشته شد کی بود؟
جیک سالیوان پیشتر به خبرنگاران گفته بود که مروان عیسی یکی از عالی‌ترین مقامات حماس کشته شده است. اما قبل از بیانیه روز سه‌شنبه، ارتش اسرائیل تنها گفته بود که هواپیماهای جنگی آن عیسی و یکی دیگر از مقامات ارشد حماس را در یک مجتمع زیرزمینی در مرکز غزه هدف قرار داده‌اند.
با مرگ عیسی، که از افراد تحت تعقیب اسرائیل بود، به بلندپایه ترین رهبر حماس تبدیل شد که از زمان آغاز جنگ در غزه کشته شده است. مقامات اسرائیلی این حمله را پیشرفتی در کارزار خود برای از بین بردن رهبری حماس در غزه توصیف کرده اند.
اما کارشناسان هشدار دادند که مرگ او که حماس هنوز به آن اذعان نکرده است تأثیر مخربی بر ساختار رهبری گروه مسلح نخواهد داشت. اسرائیل در گذشته رهبران سیاسی و نظامی حماس را کشته بود، اما آنها را به سرعت جایگزین کرد.
در اینجا نگاهی دقیق تر به مروان عیسی و معنای مرگ او برای حماس و رهبری آن داریم.
نقش مروان عیسی در حماس چه بود؟
عیسی که در زمان مرگ ۵۸ یا ۵۹ ساله بود، از سال ۲۰۱۲ به عنوان معاون محمد دیف، رهبر گریزان گردان های قسام، شاخه نظامی حماس، خدمت کرده بود. عیسی پس از ترور یکی دیگر از فرماندهان ارشد، احمد الجباری، این نقش را بر عهده گرفت.
عیسی هم در شورای نظامی حماس و هم در دفتر سیاسی آن در غزه، تحت نظارت یحیی سنوار، بالاترین مقام این گروه در این منطقه، خدمت می کرد. تحلیلگران فلسطینی و مقامات امنیتی سابق اسرائیل، عیسی را یک استراتژیست مهم توصیف کردند که نقش کلیدی را به عنوان رابط بین رهبران نظامی و سیاسی حماس ایفا کرد.
صلاح الدین الاووده، تحلیلگر فلسطینی نزدیک به حماس، موقعیت عیسی در این گروه را بخشی از رده اول رهبری شاخه نظامی توصیف کرد.
سرلشکر تامیر هیمن، رئیس سابق اطلاعات نظامی اسرائیل، گفت که عیسی به طور همزمان وزیر دفاع، معاون فرمانده نظامی و ذهن استراتژیک حماس بود.
مرگ مروان عیسی برای حماس چه معنایی دارد؟
کارشناسان، عیسی را یکی از همکاران مهم دیف و سینوار توصیف کردند، اگرچه به گفته آنها مرگ او تهدیدی برای بقای حماس نیست.
الاووده گفت همیشه یک جایگزین وجود دارد. من فکر نمی‌کنم که ترور هیچ یک از اعضای شاخه نظامی تأثیری بر فعالیت‌های آن داشته باشد.
مایکل میلشتاین، افسر سابق اطلاعات نظامی اسرائیل و کارشناس امور فلسطین، گفت که کشته شدن عیسی ضربه مهمی به گردان های قسام بود، اگرچه او اذعان داشت که این پایان دنیا برای حماس نیست.
میلشتاین گفت او تجربه زیادی داشت. مرگ او ضایعه بزرگی برای حماس است، اما ضایعه ای نیست که منجر به فروپاشی آن شود و برای مدت طولانی بر آن تأثیر نخواهد گذاشت. در یک یا دو هفته، آنها بر آن غلبه خواهند کرد.
میلشتاین افزود که اگرچه نظر عیسی در بالاترین سطوح حماس ارزشمند بود، اما این واقعیت که او مستقیماً جنگجویان را فرماندهی نمی کرد به این معنی بود که کشته شدن او حفره ای در عملیات حماس باقی نگذاشت.
مروان عیسی چگونه شناخته شده است؟
عیسی یکی از اعضای کمتر شناخته شده اعضای ارشد حماس بود و به ندرت در انظار عمومی ظاهر می شد.
گرهارد کنراد، افسر سابق اطلاعاتی آلمان که بیش از یک دهه پیش با عیسی ملاقات کرد، او را فردی قاطع و ساکت توصیف کرد که کاریزما نداشت. کنراد در مصاحبه‌ای گفت او خیلی شیوا نبود، اما می‌دانست چه بگوید، و مستقیماً سر اصل مطلب بود.
کنراد گفت که با عیسی، الجباری و محمود الزهار، یکی دیگر از مقامات ارشد حماس، حدود ده بار بین سال های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۱ در شهر غزه ملاقات کرده است. این افراد به عنوان بخشی از تلاش برای میانجیگری مبادله زندانیان بین اسرائیل و حماس ملاقات کردند.
کنراد در مورد عیسی گفت او استاد اطلاعات زندانیان بود. او همه اسامی را داشت که باید درباره آنها مذاکره کرد. با این حال، کنراد گفت که در آن زمان مشخص بود که عیسی تابع الجباری است. او گفت او به نوعی رئیس ستاد بود.
تنها پس از ترور الجباری بود که برجستگی عیسی بیشتر شد، اما او همچنان مایل بود از نظر دور بماند. عکس های کمی از عیسی در اختیار عموم است.
الاووده، تحلیلگر، عیسی را مردی خواند که دوست دارد در سایه بماند و به ندرت با رسانه ها مصاحبه می کند. در یکی از آن مصاحبه‌های نادر، عیسی در سال ۲۰۲۱ درباره نقش خود در مذاکرات غیرمستقیم صحبت کرد که منجر به مبادله اسرائیل با بیش از ۱۰۰۰ اسیر فلسطینی با یک سرباز اسرائیلی به نام گروهبان گیلاد شالیت شد.
وی در آن زمان به الجزیره گفت حتی اگر مقاومت در فلسطین در تمام ساعات توسط دشمن رصد شود، دشمن را غافلگیر خواهد کرد. عیسی در مصاحبه جداگانه‌ای با یکی از نشریات حماس در سال ۲۰۰۵، از شبه‌نظامیانی که به شهرک‌ها و پایگاه‌های نظامی اسرائیل حمله کردند، تمجید کرد و این اقدامات را قهرمانی” و فعالیت پیشرفته خواند.
از اوایل زندگی مروان عیسی چه می دانیم؟
عیسی در سال ۱۹۶۵ در منطقه بوریج در مرکز غزه به دنیا آمد، اما خانواده او اهل منطقه عسکلان کنونی در اسرائیل هستند.
به گفته الاووده، او که برای چندین دهه عضو حماس بود، با گروه شبه‌نظامی درگیر تعقیب فلسطینی‌هایی بود که گمان می‌رفت با اسرائیل همکاری می‌کردند. عیسی مدتی را در زندان هایی گذراند که هم توسط اسرائیل و هم توسط تشکیلات خودگردان فلسطین اداره می شد.
دریاسالار دانیل هاگاری، سخنگوی ارتش اسرائیل، گفته است که عیسی در طراحی حمله ۷ اکتبر به رهبری حماس کمک کرده است. میلشتاین گفت که گمان می رود عیسی عملیات هایی را با هدف نفوذ به شهرک های اسرائیلی در جریان انتفاضه دوم در دهه ۲۰۰۰ طراحی کرده باشد.
