کتایون خطیر | مشاور خانواده وجامعه شناس | ۳۸۰۹-۳۹۱-۶۴۷
یکی از مهم ترین مشخصه های افراد دارای عصبیت عدم هماهنگی و مطابقت رفتار شخص با الگوهای متداول اجتماع است اما این علامت به تنهایی و فینفسه دلیل عصیبت شخص نیست.
دو خصوصیت بسیار مهم که در افراد دارای عصبیت قابل مشاهده اند و میتوانند معیار خوبی برای تشخیص باشند عبارتند از : – افراد دارای عصبیت در رفتار و در جنبه های مختلف زندگی شان حالت خشک و انعطافناپذیری دارند. انسان سالم، انسانی که اسیر حالتهای ناسالم روحی و بیمارگونه نیست در هر موقعیتی عکسالعمل متناسب با آن موقعیت را از خود نشان میدهد ولی شخص دارای عصبیت خود را مجبور به نشان دادن عکسالعمل های ثابت و معینی می داند. بطور کلی یکی از مهمترین علائم عصبیت این است که همه چیز از درون بر او تحمیل شده و دیکته میگردد و اجباری درونی قدرت هر گونه سنجش، تشخیص و تصمیم آزادانه را از او سلب می کند. – خصوصیت مهم دیگر افراد دارای عصبیت این است که آنها به علت داشتن موانع درونی و ترمزهایی نمیتوانند از امکانات و استعدادهای واقعی خود به نحو احسنت استفاده کنند و آنها را به کار بگیرند. شاید اشخاصی را دیده باشید که تمام امکانات لازم برای خوشبخت بودن را دارند ولی احساس خوشبختی نمیکنند. اضطراب و تدابیری که شخص برای دفاع خودش در مقابل اضطرابش به کار میبرد علامت درونی مهمی است که در تمام تیپهای دارای عصبیت قابل مشاهده است و می توان آن را موتور محرکه عصبیت دانست.
افراد دارای عصبیت:
« کارن هورنای» یکی از نظریه پردازان معروف روانشناسی در کتاب «عصبیت و رشد آدمی» شخص دارای عصبیت را به فردی تعبیر کرده که از پشت یک شیشه مه گرفته به دنیا می نگرد و تمام هدفش مقابله با خشم فرو خورده خود است. او اینگونه تبدیل به شخصیتی شده است که در ذهن خود برای مقابله با خشم ساخته و تمام تلاشش رسیدن به آن شخصیت یا «خود ایده آلی» است. خود ایده آلی که میتواند انتقام او را از کسانی که عصبانی اش کرده اند و تاکنون توان مقابله با آنها را نداشته بگیرد. خبر بد اینکه «خود ایده ال» فقط در حد یک تصور باقی می ماند و هیچ کدام از انسانهای دارای عصبیت هرگز به خود ایده آلی شان برای گرفتن انتقام خود از دنیا و مردمان آن نمیرسند و این تلخ ترین حقیقت عصبیت است.
وجه اشتراک افراد دارای عصبیت: ۱. دشمنی (با خود یا دیگران) ۲. جاه طلبی (در مورد خود یا دیگران) ۳. احساس ناامنی ( خود و دیگران) ۴. کمال گرایی( از خود و دیگران) ۵. بسیار متوقع (از خود یا دیگران) ۶. عدم درک احساسات (خود و دیگران ) ۷. نارضایتی دائمی از زندگی ۸. خودخواهی
بطور خلاصه عدم مطابقت با نظام جامعه نرمال، انعطاف ناپذیری یا اجبار داشتن در انجام رفتار یا عکسالعملی، عدم استفاده از امکانات موجود و اضطراب از خصوصیات مهم افراد دارای عصبیت هستند. و خبر خوب که با کمک گرفتن از مشاور و روانشناس می توان بر عصبیت فائق آمد.
عصبیت:Neurosis عصبیت به معنای روان رنجوری برگرفته از کتاب عصبیت و رشد آدمی نوشته کارن هورنای