سبک زندگی
جاذبه بال ها در افسون مردمان
* نازنین نانا والا جم
(پژوهشگر، کارگردان و طراح حرکت)
در دومین بخش از مجموعهی جاذبهی بالها، گفتار را با عقاب آغاز میکنیم که از لحاظ جثه و قدرت بدنی در پرواز، رتبهی نخستینِ پرندگان دنیای اسطورهایی را در کنار کرکس و شاهین از آن خود کرده است.
عقاب در میان مردمان باستان، جایگاهی ویژه داشته و مورد احترام و گاه پرستش نیز بوده است. اکنون چند روایت را برای مثال در این نوشتار مرور میکنیم.
در ایرانزمین و روزگاران کهن به قداست عقاب چنان ایمان داشتند که دیدارش سعادتی ویژه به همراه داشته و زدنِ فالِ نیک به کاری بوده که به زودی و خوشی انجام میپذیرفته و به همین سبب پرچم ایرانِ کهن را با نقشی از پیکره عقابی با بالهایی باز میبینیم و در متن کتاب کوروش فصل اول میخوانیم که کزنفون Xenopfon به خوشیمنی این پرنده برای لشگریان کوروش اشاره دارد.
او اشاره میکند درهنگام لشگرکشیِ کوروش از سرزمینِ فارس برای حمایت و یاری رساندن به لشگریان کیاکزارس Kiakzars (پسر استیاج Estiaj پادشاه مادها) در هنگام مقابله با آشوریان -در سرحدات فارس- عقابی دیده میشود که بربالای سر لشگریان کوروش پرواز میکند. خبر را به پادشاه ایران میرسانند و کوروش به فال نیک میگیرد و به لشگریانش اطمینان میدهد که در این جنگ پیروز خواهند شد…
همین قدرت آسمانی به شیوهایی دیگر در روایتهای کهن یونانی نیز به چشم میخورد. ژوپیتر JUPITER نام خدای عقاب در اساطیر یونانیست. از همینجا مشخص است که قراردادن یک خدا با مشخصات این پرنده حاکی از قداست و تاثیرگذاریاش بر زندگی مردم یونان است.
در افسانههای یونانی آمده است که همهی پرندگان را خدایان در میان آسمان جای دادند به جز عقاب را که از ابتدای خلقت خودش به تنهایی بر آسمانها پرواز کردهاست.
یونانیها عقاب را از نیروهای آسمانی میدانند که در خدمت خدایان و خدای خدایان زئوس Zeus است.