مراحل سوگ عاطفی

*کتایون خطیر
جامعه شناس و مشاوره خانواده
طبق تحقیقات کوبلر و کسلر انسانها در سراسر جهان و در فرهنگهای مختلف در برخورد با سوگ، حادثه، ترک اعتیاد، طلاق، ضرر مالی، و از دست‌دادن افراد نزدیک معمولا پنج موضع عاطفى انکار، خشم، چانه زنی، اندوه و پذیرش را از خود بروز می‌دهند.

۱. انکار واقعیت: اولین مرحله در سوگواری انکار واقعیت است. که خود نوعی مکانیسم دفاعی است و شخص واقعه ی پیش آمده را باور نمی کند.

۲. خشم : احساسی کاملا طبیعی در مواجهه با ناکامی هاست. با توجه به فهم این موضوع قادر به تحمل موقعیت پیش آمده خواهید بود. صحبت کردن در مورد آن مانع جمع شدن فشارها در درونتان می شود. در حالیکه این فشارها میتواند عامل بیماری جسمی یا واکنش عاطفی نامناسب شوند.

۳. چانه زنی ها: فعالیتی است که جهت به تعویق انداختن واقعیت موجود به کار می رود.

۴. اندوه : زمانی که شخص به طور غیر معمول ساکت و آرام می شود به نظر میرسد که به دنیای خود فرو رفته است.
ناامیدی و غمگین بودن شاید مرحله ای باشد که طی آن شخص شروع به پذیرش واقعیت می کند . اندوه اگر خیلی طولانی شود، بهتر است با افرادی که در این زمینه مهارت دارند مشورت شود.

۵. پذیرش : به این معنا نیست که شما از موقعیت پیش آمده راضی هستید. بلکه پذیرفته اید که از دست‌دادن غیر قابل تغییر است.
ممکن است مدت زیادی طول بکشد تا شخص خود را به این مرحله برساند. متاسفانه برخی از افراد قادر به عبور از مراحل غم و اندوه و پذیرش واقعیت فقدان کسی که دوست داشته اند، نمیباشند و بدون کمک حرفه ای سال ها در این مرحله می مانند.

طی کردن این مراحل چقدر زمان می برد؟
کوبلر معتقد بود فردی که دچار شکست عشقی یا مرگ عزیزی می‌شود به‌طور طبیعی زمانی در حدود ۳ تا ۶ ماه لازم دارد تا مراحل فقدان و سوگ را طی کند . البته حمایت اطرافیان و مشاوره می‌تواند در کم شدن مدت زمان ذکر شده موثر باشد.

چه کارهایی که می شود انجام داد تا این مراحل زودتر طی شود؟
– فعالیت‌های آرامبخش مانند ورزش، یوگا، مدیتیشن، باغبانی کردن، نواختن و گوش دادن به موسیقی های کلاسیک انجام دهید.
– از نقاط مثبت و منفی رابطه خود فهرستی تهیه کنید و یکبار برای همیشه بدانید و بخاطر بسپارید که چرا از این رابطه بیرون آمده اید .
– منفی‌بافی نکنید: به دنبال بیان بدشانس بودن و همیشگی بودن بدشانسی نباشید.
– روی ویژگی‌های مثبت و توانایی‌هایتان تمرکز کنید:از تجاربی که آموخته اید و توانایی هایتان لیستی تهیه کنید.
– به دنبال پایگاه‌های حمایتی باشید: سعی کنید وقت خود را با خانواده دوستان طی کنید و با آنها در مورد ناراحتی هایتان صحبت کنید و از مشاور و روانشناس کمک حرفه ای بگیرید تا از این مراحل راحتتر و سریع تر گذر کنید و کمتر آسیب ببینید.

چه زمانی می‌توان وارد رابطه جدیدی شد؟

گاهی افرادی که دچار شکست عشقی شده‌اند برای التیام درد و رنجشان سعی در برقراری ارتباط با فرد جدیدی دارند. گرچه تحمل درد جدا شدن یا دل کندن از معشوق با حضور یک فرد دیگر راحت‌تر است اما توصیه می‌شود تا زمانی که شکست عشقی در فرد به‌طور کامل حل و فصل نشده، وارد رابطه جدیدی نشود.
شروع یک رابطه جدید آن هم با هدف فراموش کردن معشوق قبلی سرانجام خوشایندی ندارد. چون بیشتر افرادی که قبل از رسیدن به پذیرش ارتباط جدیدی را با شخص دیگری شروع می‌کنند برای فرار از موقعیت ایجاد ‌شده و التیام زخم‌های عاطفی خود، دست به انتخاب‌های ناپخته و عجولانه می‌زنند. از این رو احتمال اینکه انتخاب ناصحیحی داشته باشند و روابط پرتنش و شکست‌ عشقی دوباره‌ای را تجربه کنند، افزایش پیدا می‌کند.
یادمان باشد از دست دادن همواره سخت و طاقت فرسا بوده است ولی با گذشتن صحیح از آن مراحل شما تبدیل به فرد قوی تری خواهید شد.